CUMHURİYET DÖNEMİ HUKUKSAL DÖNÜŞÜM SÜRECİNE KATKIDA BULUNAN YABANCI AKADEMİSYENLER

Yıl 2019, Sayı: 62-63, 481 - 505, 01.12.2019

Nevin Ünal Özkorkut

Öz

Batı hukukununTürk hukukuna etkisi, Tanzimat döneminde başladı. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra birçok alanda olduğu gibi hukuk alanında da devrim yapıldı ve Batı hukuku tamamen benimsendi. Devrimlerin bir parçası olarak gerçekleştirilen üniversite reformu çerçevesinde hukuk eğitimi de yeniden düzenlendi. Yeni hukuk sisteminin kısa sürede öğretilmesi ve bu hukuku uygulayacak hukukçuların yetiştirilmesi için yabancı akademisyenlerden de istifade edildi. Hukuk devriminin başarıya ulaşmasına diğer pek çok unsurun yanında bu bilim adamları da katkıda bulundu.

Anahtar Kelimeler

Batı hukuku, resepsiyon, üniversite reformu, hukuk eğitimi, yabancı akademisyenler

Kaynakça

• Akın, İlhan, “Ord. Prof. Dr. Charles Crozat’ın Onuruna”, (Ord. Prof. Dr. Charles Crozat’a Armağan), İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 43, S.1-4, Y.1977, s. XXV-XXVI.
• Akkaya Kia, Rukiye, “Darülfünun’dan 1933 Üniversite Reformuna; Hukuk-ı Siyasiye-i Osmaniye Derlerinden, Hukuk-ı Amme Derslerine Dönüşüm ve Genel Kamu Hukuku Dersinin Geçmişine Dair Notlar II ”, İÜHFM, C.70, S.1, 2012, ss. 3-18.
• Aldemir, Ceray/Gülşah Atağan, “Bir Entelektüel Göçün Anatomisi: Fritz Neumark Türk Mali Yönetiminin ve Devlet Muhasebe Sistemi’nin İnşası”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Özel Sayı, 2018, ss. 92-106.
• Beggio, Tomasso, Paul Koschaker ( 1879-1951) Rediscovering the Roman Foundations of European Legal Tradition, Universitätsverlag Winter, Heidelberg, 2018. Bilsel, Cemil, İstanbul Üniversitesi Tarihi, Kenan Matbaası, İstanbul, 1943.
• Bozkurt, Gülnihâl, Batı Hukukunun Türkiye’de Benimsenmesi Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne Resepsiyon Süreci (1839-1939),Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara, 2010.
• Dağaşan, Zekai, “Von der Sünde zur Straftat-Strafrechtstheorie in der türkischen Rezeptions-und Kodifikationsgeschichte-”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.3, S.1, 2012, ss. 379-415.
• Doğanay, İsmail, “Atatürk’ün Ülkesinde Yirmi Yıl Hukuk Dersi Veren, Ölümsüz Hocamız Ord. Prof. Dr. Jur.Dr. h.c. Ernst E. Hirsch’in Ardından”, Prof. Dr. Ernst E. Hirsch’in Hâtırasına Armağan (1902-1985), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara, 1986, ss. 39-51.
• Dölen, Emre, Türkiye Üniversite Tarihi, C.1, 2, 3, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2009-2010.
• Dönmezer, Sulhi, “Andreas B. Schwarz”, Annales de la Faculté De Droit D’Istanbul, C.3, S.4, 1954, s. III-VII.
• Dönmezer, Sulhi, “Ord. Prof. Dr. Charles Crozat’ın Onuruna”, (Ord. Prof. Dr. Charles Crozat’a Armağan), İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 43, S.1-4, 1977, s. XXIII-XXIV.
• Ergün, Mustafa, “Die deutsch-türkischen Erziehungsbeziehungen waehrend des ersten Weltkrieges”, OTAM, C.3, S.3, Ankara, 1992, ss. 193-208.
• Fişek, A. Gürhan, “Türkiye’de Sosyal politika’nın Başöğretmeni: Ord. Prof. Dr. G. Kessler”, Çalışma Ortamı, S.140, 2015, ss. 14-15.
• Hamza, Gâbor, “Das wissenschaftliche Oeuvre und die Lehrtätigkeit von Andras (Andreas) Bertalan Schwarz (1886-1953)”, Prof. Dr. M. İlhan Ulusan’a Armağan, C.III, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016, ss. 391-399.
• Häunlein, Andreas, “ Gerhard Kessler: “Türkiye’de Sürgün Bir Alman Sosyal Politikacı” (Çev. Alpay Hekimler), Çalışma ve Toplum, 2006/2, ss.31-42. (http://www.calismatoplum.org/sayi9/hanlein.pdf; Çevrimiçi, et.: 5 Eylül 2019)
• Hirsch, Ernst E., Hâtıralarım, Kayzer Dönemi Weimar Cumhuriyeti, Atatürk Ülkesi, Çev.: Fatma Suphi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yay., Ankara, 1985. Hirsch, Ernst E., Dünya Üniversiteleri ve Türkiye’de Üniversitelerin Gelişmesi, C.1, Ankara Üniversitesi Yayını, Ankara, 1998.
• İhsanoğlu, Ekmeleddin, “Darülfünun”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C.8, ss. 521-525.
• İzveren, Adil, “Hukuk Sosyoloğu ve Hukuk Filozofu olarak Müteveffa Hocamız Ord. Prof. Dr. Dr. h. c Ernst E. Hirsch”, Prof. Dr. Ernst E. Hirsch’in Hâtırasına Armağan (1902-1985), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara, 1986, ss. 31-36.
• Jescheck, Hans-Heinhirch, “Richard Honig zum Gedächtnis”, ZStW, B. 93, 1981, ss. 827-830.
• Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, C.8, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara, 1983.
• Karayalçın, Yaşar, “Prof. Dr. Ernst E. Hirsch: Kişiliği- Türk Hukuku”, Prof. Dr. Ernst E. Hirsch’in Hâtırasına Armağan (1902-1985), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara, 1986, ss.5-15.
• Karayalçın, Yaşar, “Hocam ve Ustam Prof. Hirsch”, Hirsch’ten Günümüze Fikri Haklar, Tebliğler, 24 Mayıs 2004, Ankara Üniversitesi Yayını, Ankara, 2005, ss. 5-19.
• Kazancıgil, Aykut/Ortaylı, İ./Tanyeli U., “ “Niye Geldiler, Niye Gittiler? Kimse Anlamadı” Yabancıların Cumhuriyet’e Bıraktıkları”, (Söyleşiyi yapan: Ayşe Erdem), Cogito, S 23, 2000, ss. 119-138.
• Kessler, Gerhard, “Kendi Hayat Yolum”, ss. 1-9. (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/9364; Çevrimiçi, et.: 5 Eylül 2019)
• Kocatürk, Utkan, “Atatürk’ün Üniversite Reformu İle İlgili Notları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.I, S.1, 1984, ss. 3-95.
• Koyuncu, Nuran, “Hukuk Mektebinin Doğuşu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.16, S.3, 2012, ss. 163-183.
• Neumark, Fritz, Boğaziçine Sığınanlar: Türkiyeye İltica Eden Alman İlim Siyaset ve Sanat Adamları 1933-1953, Çev. Şefik Alp Bahadır, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Enstitüsü Yayını, İstanbul, 1982.
• Özsunay, Ergun, “ “Yabancı Hukukun Benimsenmesi” Yoluyla Bir Çağdaşlaşma Modeli: Kemalist Hukuk Devrimi Üzerine Gözlemler ve Değerlendirmeler” (MHAUM), Atatürk’ün Hukuk Devrimi, İstanbul Üniversitesi Yayını, İstanbul, 1983, ss.11-43.
• Püttner, Günter, “Ernst Eduard Hirsch Als Lehrer und Wissenschaftler”, Hirsch’ten Günümüze Fikri Haklar, Tebliğler, 24 Mayıs 2004, Ankara Üniversitesi Yayını, Ankara, 2005, s. 3-7.
• Reisman, Arnold, Nazizimden Kaçanlar ve Atatürk’ün Vizyonu, Çev.: Gül Çağalı Güven, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2011. Tekinalp, Ünal, “Ord. Prof. Dr. Ernst Hirsch ve Bilimsel Eseri”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, (Ord.Prof.Ernst E. Hirsch’e Armağan), C.42, S.1-4, 1977, ss. 23-32.
• Topçuoğlu, Hamide, “Aziz Hocamız Hirsch”, Ord. Prof. Dr. Ernst E. Hirsch’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara, 1964, ss. XXXI-XLIV.
• Türk, Fahri/Çınar, Servet, “Türkiye ile Almanya arasındaki Bilimsel İlişkiler: Türk-Alman Üniversiteleri”, Akademik Bakış, C.7, Sayı:13, Kış 2013, ss. 45-65.
• Ünal Özkorkut, Nevin, Osmanlı Hukukunda Müdde-i Umumilik, Savcılık Kurumunun Türk Hukukuna Girişi ve Uygulanma Süreci, Turhan Kitabevi, Ankara, 2016.
• Widmann, Horst, Atatürk ve Üniversite Reformu, Çev: A.Kazancıgil/S. Bozkurt, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2000.
• Wieacker, Franz, Gründer und Bewahrer, Rechtslehrer des neueren deutschen Privatrechtsgeschichte, Vandenhoeck&Ruprecht, Göttingen, 1959.
• Yörük, Ali Adem, Mekteb-i Hukukun Kuruluşu ve Faaliyetleri (1878-1900), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Tarihi Anabilim Dalı-Yakın Çağ Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul, 2008.