BORCA BATIKLIK NEDENINE DAYALI KONKORDATODA GEÇICI MÜHLETIN KALDIRILMASI

Yıl 2020, Sayı: 64, 507 - 530, 16.07.2020

İbrahim Ermenek

Öz

Hukukumuzda sermaye şirketleri ve kooperatiflerin borca batıklık hali hem bir konkordato nedeni hem de bir doğrudan doğruya iflâs nedeni olarak düzenlenmiştir. Ancak borca batıklık halinin İcra ve İflâs Kanunu’nun konkordatoya ilişkin hükümleri arasında açıkça bir konkordato nedeni olarak düzenlenmemiş olması nedeni ile uygulamada borca batıklık nedenine dayalı konkordato talepleri söz konusu olduğunda çeşitli tereddütler yaşanmaktadır. Bu tereddütler ve uygulama farklılıkları özellikle geçici mühlet aşamasında ortaya çıkmaktadır. Söz konusu tereddütlerin kaynağını, İcra ve İflâs Kanunu’nun geçici mühlet kararının kesin mühlet kararının sonuçlarını doğuracağına ilişkin hükmü (İİK m.288/1) ile Kanun’un kesin mühlete ilişkin 291 ve 292’nci maddelerinin kıyasen geçici mühlet halinde de uygulanabileceğine ilişkin hükmü (İİK m.287/5) oluşturmaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda hem konkordato mühleti verilmesine ilişkin yargılama faaliyeti hem de doğrudan doğruya iflâs hallerine dayalı yargılama faaliyeti birer çekişmesiz yargı işi olarak düzenlenmiştir (HMK m.382/). Çekişmesiz yargı işlerinde ise kural olarak kendiliğinden araştırma ilkesi geçerlidir (HMK md. 385/2). Bu nedenle borca batıklık nedenine dayalı olarak geçici mühlet kararının verildiği hallerde, mühlet içerisinde konkordato projesinin uygulanmasının mümkün olmadığının anlaşılması, talepte bulunanın feragat etmesi veya komiserin emir ve talimatlarına uyulmaması nedeni ile geçici mühlet kararının kaldırılmasına karar verilen hallerde, konkordato talebinin reddi kararı ile yetinilmeyip ayrıca borca batıklığın devam edip etmediğinin de araştırılması gerekir. Borca batıklık halinin devam ettiğinin tespit edilmesi halinde, talep olmasa bile borçlu şirket veya kooperatifin iflâsının açılmasına karar verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Konkordato, konkordatoda geçici mühlet kararı, geçici mühletin kaldırılması, borca batıklık, İflâsın açılması

Kaynakça

• Akyürek, A. / Akyürek, R., Konkordato Hukuku, Ankara, 2019.
• Albayrak, H., İflâs Dışı Adi Konkordatoda Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Sonuçları, Ankara, 2020.
• Altay, S / Eskiocak, A., Konkordato ve Yeniden Yapılandırma Hukuku, C.I-II, İstanbul, 2019.
• Atalay, O., Borca Batıklık ve İflâsın Ertelenmesi, İzmir, 2007.
• Atalı, M. / Ermenek, İ. / Erdoğan, E., İcra ve İflâs Hukuku, Ankara, 2019.
• Atalı, M., "Konkordatoda Kesin Mühlet ve Sonuçları", 7101 sayılı Kanunla Konkordato ve Elektronik Tebligat Konularına Getirilen Yenilikler, Editör: Muhammet Özekes, İstanbul, 2018, ss.80 -103.
• Arslan, R / Yılmaz, E / Taşpınar Ayvaz, S. / Hanağası, E., İcra ve İflâs Hukuku, Ankara, 2019.
• Budak, A. C. / Kale, S., (Öztek ve Diğerleri) Yeni Konkordato Hukuku, Ankara, 2018.
• Budak A. C./ Tunç Yücel, M., (Öztek ve Diğerleri) Yeni Konkordato Hukuku, Ankara, 2018.
• Ermenek, İ., İflâsın Ertelenmesi, Ankara, 2010.
• Franko, N., "Sermaye Şirketlerinde - Özellikle Anonim Şirketlerde İflâs ve Tehiri", Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan, Ankara, 1990.
• Giroud, R., Die Konkurs Eröffnung und ihr Aufschub bei der Aktiengesellschaft, Zürich, 1986.
• Kayar, İ., Anonim Ortaklıkta Mali Durumun Bozulması ve Alınacak Tedbirler, Konya, 1997.
• Lanz, R., Kapitalverlust, Überschuldung und Sanierungsvereinbarung, Zürich, 1985.
• Toraman, B., İcra ve İflâs Kanunu’na Göre Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerde İflâsın Ertelenmesi Talebi, Ankara, 2007.
• Muşul, T., İflâsın Ertelenmesi, İstanbul, 2008.
• Özekes, M., "İflâsın Ertelenesi", Legal, Eylül 2005/33, ss. 3249-3283.
• Öztek, S., (Öztek ve Diğerleri) Yeni Konkordato Hukuku, Ankara, 2018.
• Öztek, S., İflâsın Ertelenmesi, İstanbul, 2007.
• Pekcanıtez, H. / Erdönmez, G., 7101 Sayılı Kanun Çerçevesinde Konkordato, İstanbul, 2018.
• Pekcanıtez H. / Atalay, O. / Sungurtekin Özkan, M. / Özekes, M., İcra ve İflâs Hukuku, İstanbul, 2019.
• Sarısözen, S., Konkordato, Ankara, 2020.
• Schmıd, M., Überschuldung und Sanierung, Freiburg, 1984.
• Taşpınar Ayvaz, S., İcra ve İflâs Hukukunda Yeniden Yapılandırma, Ankara, 2005.
• Tunç Yücel, M., Konkordato Mühletinin Alacaklılar Bakımından Sonuçları, İstanbul, 2020.
• Türk, A., Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Hukuki Sonuçları, Ankara, 1999.
• Yılmaz, B., İflâsın Tespiti ve Ertelenmesi Yönünden Borca Batıklık Bilançosu ve İyileştirme Projesi Üzerine Bir İnceleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2009.