SERMAYE PİYASASI KANUNUNDA DÜZENLENEN PİYASA DOLANDIRCILIĞI SUÇLARI

Yıl 2020, Sayı: 65, 335 - 363, 14.12.2020

Dilek Özge Erdem

Öz

Sermaye piyasasında dolandırıcılık suçları, Türk Sermaye Piyasası Kanununun 107. Maddesinde işleme dayalı piyasa dolandırıcılığı ve bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı olmak üzere iki farklı suç tipine yer verilerek düzenlenmiştir. Kanun koyucu, doktrinde ve uluslararası hukukta benimsenen terimden farklı olarak, düzenlemede “manipülasyon” ifadesi yerine “dolandırıcılık” ifadesini tercih etmiştir. Ancak düzenlemenin gerekçesine bakıldığında tercih edilen terim farklılığına karşın, kanun koyucunun Avrupa Birliği Mevzuatıyla uyum sağlanması amacını güttüğü görülmektedir. Nitekim piyasa dolandırıcılığı suçlarında yeknesak düzenlemelere duyulan ihtiyaç, günümüz hızla artan teknolojisi ve global piyasaların etkinliği karşısında yadsınamaz bir gerçektir. Bu anlamda çalışma kapsamında piyasa dolandırıcılığı suçları karşılaştırmalı hukuk düzenlemelerine ve Avrupa Birliği Mevzuatına yer verilerek incelenmeye gayret edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Piyasa Manipülasyonu, Piyasa Dolandırıcılığı, İşleme Dayalı Piyasa Dolandırıcılığı, Bilgiye Dayalı Piyasa Dolandırıcılığı, Sermaye Piyasası Suçları

Kaynakça

• Assmann Heinz Dieter/Schütze Rolf A./Buck-Heeb Petra (Hrsg.), Handbuch des Kapitalanlagerechts, München 2020.
• Aşkın Uğur, Sermaye Piyasasında Bilgi Bazlı Piyasa Dolandırıcılığı Suçu, MÜHFAD, C. 24, S. 2, Y. 2018, s. 682-710.
• Aydın Devrim, “Are There Any Suitable Sanctions New Forms of Corporate Offences”, Regulating Corporate Criminal Liability (Edt. Klaus Tiedemann-Joachim Vogel), İsviçre 2014, ss. 311-320. Bayram Milan, Manipulative Handelspraktiken gem. Art. 12 MAR, Berlin 2020.
• Chitimiro H., The Regulation of Market Manipulation in Australia: A Historical Comparative Perspective, Potchefstroom Electronic Law Jounal, Vol. 18 (2), 2015, ss. 112-148.
• Colussi Marc, Kapitalmarktstrafrecht- Insiderhandel und Marktmanipulation, Frankfurt am Main 2010.
• Dönmezer Sulhi/Erman Sahir, Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku, C. 1, İstanbul 1997.
• Druey, Jean Nicolas, Information als Gegenstand des Rechts, Zürich 1995.
• Duman Buminhan, 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Düzenlenen Piyasa Dolandırıcılığı (Manipülasyon) Suçu (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale 2020. (Manipülasyon)
• Dursun Selman, Sermaye Piyasasında Gerçeğe Aykırılıktan Doğan Suçlar, İstanbul 2010.
• Edgerton Henry W., “Corporate Criminal Responsibility”, The Yale Law Journal, Vol. 36(6), April 1927, ss. 827-844.
• Ekici Şahin Meral, Ceza Hukukunda Rıza, İstanbul 2012.
• Erem Faruk, Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku, Ankara 1995.
• Erem Faruk, Suçun Konusu ve Hümanist Doktrin, AÜHFD, C. 25, S. 1, 1968, ss. 11-33 (Suçun Konusu).
• Erman Sahir, Şirketler Ceza Hukuku Ticari Ceza Hukuku VII, İstanbul 1993.
• Ertuğrul Murat, Değer-Fiyat Ayrımı ve İşletme Değeri: Kuramsal Bir Bakış, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim 2008, 3(2), ss. 143-154.
• Esser Robert/Rübenstahl Markus/Saliger Frank/Tsambikakis Michael (Hrsg.), Wirtschaftsstrafrecht, Köln 2017. (ERST)
• Evik Ali Hakan, Sermaye Piyasası Araçlarının Değerini Etkileyebilecek Aldatıcı Hareketler Yapma (Manipülasyon) Suçları, Ankara 2004.
• Geçer, Ahmet Emrah, Sermaye Piyasası Hukukunda Piyasa Dolandırıcılığı Suçu, GÜHFD, C. 21, S. 2, Y. 2017, s. 247.
• Güngör Devrim, 5237 ve 5271 Sayılı Kanunlar Işığında Şikâyet Kurumu, Ankara 2009.
• Güngör Devrim, Ceza Hukukunda Fiil Üzerinde Hata, Ankara 2006. (Fiil)
• Hafızoğulları Zeki, Ceza Normu, Ankara 1996.
• Joecks Wolfgang/Miebach Klaus (Hrsg.), Münchner Kommentar zum StGB, Band 8, München 2019.
• Kangal Zeynel T., Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu, Ankara 2003.
• Kaplan Mehmet/Beyoğlu Cem Ümit, Türk Sermaye Piyasası Hukukunda Piyasa Dolandırıcılığı Suçu, Dr. Dr. h. c. Silvia Tellenbach’a Armağan, (Edt. Feridun Yenisey/İzzet Özgenç/Ayşe Nuhoğlu/Adem Sözüer/Faruk Turhan), Ankara 2018, ss. 249-309.
• Katoğlu Tuğrul, “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, AÜHFD, C. 61, S. 2, Y. 2012, ss. 657-693.
• Klepitskij Ivan, Market Manipulation in Russia and in Europa: the Criminal Law Dimension, Russian Law Journal, 2016 4(3), ss. 120-135.
• Krause Eva Julia, Sonderdelikte im Wirtschaftsstrafrecht, Hamburg 2008.
• Ledgerwood Shaun D./Keyte James A./Verlinda Jeremy A./Ben-Ishai Guy, The Intersection of Market Manipulation Law and Monopolization Under the Sherman Act: Does it Make Economic Sense?, Energy Law Journal, Vol. 40:47, 2019, ss. 47-86.
• Markham Jerry W., Law Enforcement and the History of Financial Market Manipulation, New York 2014.
• Nestler Nina, Bank- und Kapitalmarktstrafrecht, Berlin 2017.
• Öz Buket, Türk Sermaye Piyasasında Piyasa Dolandırıcılığı Suçları, Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 7, Y. 2018, ss. 137-160.
• Park Tido, Kapitalmarktstrafrecht, Baden-Baden 2020.
• Pirrong Craig, Energy Market Manipulation: Definition, Diagnosis, Deterrence, Energy Law Journal, Vol. 31(1), 2010, ss. 1-20.
• Prinz Marius, Der Schutz von Betriebs- und Geschäftsgeheimnissen im Informationsfreiheitsrecht, Münster 2015.
• Roxin Claus, Strafrecht Allgemeiner Teil Band I, München 2006.
• Schömann Matthias, Die Strafbarkeit der Marktmanipulation gemäß § 38 Abs. 2 WpHG, Frankfurt am Main 2010.
• Schwark Eberhard/Zimmer Daniel (Hrsg.), Kapitalmarktrechtskommentar, München 2020.
• Thaler Christian, Sanktionen bei Marktmissbrauch, Wien 2014.
• Tiedemann Klaus, Wirtschaftsstrafrecht, München 2017.
• Toroslu Haluk, Temel Cezanın Belirlenmesinde Amaç ve Saik, Uğur Alacakaptan’a Armağan (Edt. Mehmet Murat İnceoğlu), C. I, İstanbul 2008, ss.697-705.
• Toroslu Nevzat, Ceza Hukuku Genel Kısım, Ankara 2010. (Ceza Genel)
• Toroslu Nevzat, Cürümlerin Tasnifi Bakımından Suçun Hukuki Konusu, Ankara 1970. (Suçun Hukuki Konusu)
• Toroslu Nevzat, “İftira Cürmünün Hukukî Konusu”, AÜHFD, C. 37, S. 1, Y. 1980, ss. 107-128.
• Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, Ankara 2005.
• Türk Sermaye Piyasası Hukukunda Bilgiye Dayalı Piyasa Dolandırıcılığı Suçu, Terazi Hukuk Dergisi, C. 14, S. 149, Y. 2019, ss. 16-33. (Bilgiye Dayalı)
• Yalçın Türkân, Çok Failli Suçlar, Ankara 1998.
• Yeres David/Houck Robert/Stuart Brendan, U. S. Market Manipulation: Has Congress Given the CFTC Greater Latitude than the SEC to Prosecute Open Market Trading as Unlawfull Manipulation: It’s Doubtful, The Journal onthe Law of Investment and Risk Management Products, June 2018, Vol. 38(6), ss. 1-12.
• Yıldırım Evrim, Sermaye Piyasası Suçları Açısından Etkin Pişmanlık, ABD 2014/2, ss. 231-268.
• Wabnitz Heinz-Bernd/Janovsky Thomas/Schmitt Lothar (Hrsg.), Handbuch Wirtschafts- und Steuerstrafrecht, München 2020.
• Wittig Petra, Wirtschaftsstrafrecht, München 2017. BGH Kararları: www.beck-online.beck.de