FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU UYARINCA ESER SAHİPLİĞİ VE HAK SAHİPLİĞİ İLE BUNLARIN TECAVÜZ DAVALARI BAĞLAMINDA DAVACI SIFATINA ETKİLERİ

Yıl 2020, Sayı: 65, 499 - 557, 14.12.2020

Hasan Kadir Yılmaztekin

Öz

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) çerçevesinde korunan haklara vakî tecavüzlere karşı özel hukuk bakımından bir dizi dava imkânı getirilmiştir. Bunlar, tecavüzün ref’i (FSEK m. 66-68), tecavüzün men’i (FSEK m. 69) ve tazminat (FSEK m. 70) davalarıdır. Bu davalarda davacı sıfatının belirlenmesi, uygulamada sıklıkla tereddütlere yol açan bir tartışmalı meseledir. Davacı sıfatının belirlenmesi, Kanunda öngörülen eser ve hak sahipliği hükümleriyle doğrudan bağlantılıdır. Bu çalışmada, esas itibariyle yukarıda belirtilen davalarda davacı sıfatı konusu ele alınmaktadır. Bu konu, eser ve hak sahipliğine ilişkin Kanunda öngörülen karmaşık kuralların bütüncül bir yaklaşımla sistemli haline getirilmesi yoluyla açıklanmaktadır. Davacı sıfatının belirlenmesi noktasında, eser veya hak sahipliği değişikliğine yol açan devir, lisans, cebri icra, rehin ve hapis gibi hukukî işlemler, koruma süresinin dolması gibi eser veya hak sahipliğini sonlandıran kurumlar ve mirasçılık konuları da ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fikri Haklar, Eser Sahipliği, Hak Sahipliği, Tecavüzün Ref'i Davası, Tecavüzün Men'i Davası, Tazminat Davası, Davacı Sıfatı

Kaynakça

• Alas Şekerbay, Cennet, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Manevi Hakları Kullanma Yetkisi, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 128, Nisan 2017, 75-83.
• Atar, Eray Aksın, Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Yayma Hakkı, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2017.
• Ateş, Mustafa, Eser Sahibinin Eserin Yeniden Satışından Pay Alma Hakkı, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 140, Nisan 2018, 67-69.
• Ateş, Mustafa, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakların Kapsamı ve Sınırlandırılması, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2003,
• Ateş, Mustafa, Fikri Hukukta Eser, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007.
• Bellican, Cüneyt; Fikri Hukukta Manevi Haklar ve Manevi Hakların Korunması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2008.
• Demirbaş, Ali, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Eser Sahibinin Mali Haklarına Tecavüz Halinde Hak Sahibine Sağlanan Hukuki Koruma, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Erdil, Engin, Fikri Mülkiyet Hukuku Ders Kitabı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016.
• Erel, N. Şafak, Türk Fikir ve Sanat Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009. Genç Arıdemir, Arzu, Türk Hukukunda Eser Sahibinin Yayma ve Çoğaltma Hakları, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2003. İnceoğlu M. Murat/Tosun Yalçın, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Uyarınca Manevi Tazminat Talepleri ve Bunların Türk Borçlar Kanunu İle İlişkisi, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. XXVIII, S. 3, Eylül 2012, 75–113.
• Kılıçoğlu Ahmet M., 5846’daki Hatalı Bir Değişiklik Açısından Manevî Hakların İhlalinden Doğan Zararın Tazmini, FMR, Y. 1, C. I, S. 2001/3, 23–28.
• Kılıçoğlu, Ahmet, Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, Turhan Kitabevi, Ankara, 2017.
• Kuru, Baki, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku, Legal Yayınevi, İstanbul, 2016.
• Küçükali Canan, Fikri Hakların İhlalinden Kaynaklanan Tazminat Davası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
• Oğuz Arzu / Özden-Merhacı Selin, Fikri ve Sınâi Hakların İhlal Edilmesinden Doğan Tazminat Talepleri, Prof. Dr. Erdal Onar’a Armağan, C. II, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 2013, 951-974.
• Öztan, Bilge, Miras Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.
• Öztan, Fırat, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008.
• Polater, Salih, Yükseköğretim Kurumlarında Meydana Getirilen Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları ve Hak Sahipliği, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• Sarıkaya, Murat, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Düzenlenen Tazminat Talepleri Üzerine İnceleme, Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2019, 1(2), 59-90.
• Serozan, Rona/Engin, Baki İlkay, Miras Hukuku ve Uygulama Çalışmaları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• Suluk, Cahit/Karasu, Rauf/Nal, Temel, Fikri Mülkiyet Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2019.
• Şahin, Ayşenur, Fikri Hukukta Eser Sahibinin Mali Haklarının Korunması, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010.
• Tanrıver, Süha, Medenî Usûl Hukuku, Cilt I, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018.
• Tekinalp, Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012.
• Topaloğlu, Mustafa, Eser Sahipleri ve İcracı Sanatçıların Cayma Hakkı, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 152, Nisan 2019, 838-839.
• Tosun, Yalçın, Sinema Eserleri ve Eser Sahibinin Hakları, Oniki Levha Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2018.
• Türker, Gökçen, İcracı Sanatçıların Hakları, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
• Yasaman, Hamdi, Fikri Haklarda Tazminat İle İlgili Bazı Sorunlar, Prof. Dr. Ömer Teoman'a 55. Yaş Günü Armağanı, Cilt I, Beta Yayım, İstanbul, 2002, 805-819.
• Yavuz, Levent/Alıca, Türkay/Merdivan, Fethi, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu, Cilt I-II, Seçkin Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2014,
• Yusufoğlu, Fülürya, Eseri Meydana Getirenlerin Mali Hak Sahibi Sayılmadıkları Haller, Ünal Tekinalp’e Armağan Cilt II, Beta Yayım, İstanbul 2003.
• II. Yargıtay Kararları Yargıtay 11. HD. T. 14.12.1970, E. 1970/2985, K. 1970/5092. Yargıtay 4. HD. T. 22.10.1992, E. 1991/5141, K. 1992/11254.
• Yargıtay 11 HD. T. 15.04.2002, E. 2001/11134, K. 2002/3448.
• Yargıtay 11. HD. T. 24.06.2002, E. 2002/2751, K. 2002/6456.
• Yargıtay 11. HD. T. 25.10.2004, E. 2004/1281, K. 2004/10333.
• Yargıtay 11 HD. T. 22.12.2005, E. 2004/14950, K. 2005/12769.
• Yargıtay 11. HD. T. 03.02.2006, E. 2005/354, K. 2006/915.
• Yargıtay 11. HD. T. 27.06.2006, E. 2005/5049, K. 2006/7575.
• Yargıtay 11 HD. T. 19.02.2007, E. 2005/14747, K. 2007/299.
• Yargıtay 11. HD. T. 19.02.2007, E. 2005/14824, K. 2007/3033.
• Yargıtay 11. HD. T. 26.02.2007, E. 2006/208, K. 2007/3554.
• Yargıtay 11 HD. T. 19.03.2007, E. 2006/1431, K. 2007/4583.
• Yargıtay 11. HD. T. 18.05.2007, E. 2006/3288, K. 2007/7682.
• Yargıtay 11. HD. T. 18.06.2007, E. 2007/5265, K. 2007/9282.
• Yargıtay 11. HD. T. 02.07.2007, E. 2006/7888, K. 2007/10047. Yargıtay 11. HD, T. 02.10.2007, E. 2006/3964, K. 2007/12265.
• Yargıtay 11. HD. T. 10.12.2007, E. 2006/12916, K. 2007/15617.
• Yargıtay 11. HD. T. 25.02.2008, E. 2007/227, K. 2008/2175.
• Yargıtay 11. HD. T. 24.03.2008, E. 2007/2338, K. 2008/3698.
• Yargıtay 11. HD. T. 10.04.2008, E. 2007/1853, K. 2008/4748.
• Yargıtay 11 HD. T. 26.05.2008, E. 2007/4903, K. 2008/6876. Yargıtay HGK. T. 28.05.2008, E. 2008/11-368, K. 2008/393.
• Yargıtay 11. HD. T. 23.10.2008, E. 2007/3470, K. 2008/11725. Yargıtay 11. HD. T. 16.02.2009, E. 2007/12777, K. 2009/1702.
• Yargıtay 11. HD. T. 20.03.2009, E. 2007/15050, K. 2009/3326.
• Yargıtay 11. HD. T. 07.05.2009, E. 2007/10504, K. 2009/5482.
• Yargıtay 11. HD. T. 11.03.2010, E. 2008/6531, K. 2010/2706.
• Yargıtay 11. HD. T. 01.08.2010, E. 2008/11601, K. 2010/2266.
• Yargıtay 11. HD. T. 19.10.2010, E. 2009/379, K. 2010/10502.
• Yargıtay 11. HD. T. 14.06.2011, E. 2011/7296, K. 2011/7174.
• Yargıtay 11. HD. T. 27.06.2011, E. 2009/14892, K. 2011/7722.
• Yargıtay 11. HD. T. 02.12.2011, E. 2010/5052, K. 2011/16290.
• Yargıtay 11. HD. T. 06.12.2011, E. 2009/14248, K. 2011/16454.
• Yargıtay 11. HD. T. 29.05.2012, E. 2011/1302, K. 2012/9233.
• Yargıtay 11. HD. T. 19.10.2012, E. 2011/9643, K. 2012/16651.
• Yargıtay 11. HD. T. 10.01.2013, E. 2011/14698, K. 2013/368.
• Yargıtay 11. HD. T. 18.04.2013, E. 2012/7048, K. 2013/7606.
• Yargıtay 11. HD. T. 21/02/2018, E. 2018/31, K. 2018/1299.
• Yargıtay 11. HD. T. 01/10/2018, E. 2016/14994, K. 2018/5883.
• Yargıtay 11. HD. T. 13/12/2018, E. 2017/238, K. 2018/7933.
• Yargıtay 11. HD. T. 28/03/2019, E. 2017/3587, K. 2019/2414.
• Yargıtay 11. HD. T. 11/06/2019, E. 2018/2701, K. 2019/4269.
• Yargıtay 11. HD. T. 03/12/2019, E. 2019/439, K. 2019/7767.