ERİŞİM ENGELLEMEDEN DEMOKRATİK TOPLUM YA DA KAMU DÜZENİNE ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

Yıl 2021, Sayı: 67, 151 - 162, 17.11.2021

Hayrettin Kurt

Öz

Hukuk devleti tartışmaları gündeme geldiğinde sürgit iki kavram karşımıza çıkmaktadır: Yasallık ve insan haklarının korunması ya da bu haklara verilen “değer” metaforu. Belki de arsasına şato yaptırmak isteyen Kral II.Frederick’e Berlin’de yargıçlar var diyen yaşlı kadın ateşlemişti yasallık ve değer metaforunu. Ancak, Kral’ın geri adım atması tam da hukukun kendisiydi. Normun soyut görüntüsünün altındaki “buyruk” ve itaat edilmediği takdirde yaptırım gücü olan “zecir” uygulama yetkisi mistifikasyona elverişli olan hukuk normlarını somutlaştırıp hukuk devletini inşa etmişti: Berlin’de yargıçlar var. Bununla birlikte, düdüğü çalarak maçı durduracak bir hakem ya da hâkim neyi, nasıl ve ne şekilde söyleyecek ki kral ve yaşlı kadın bu söylemden memnun kalsın. Tartışma tam da burada başlıyor. Halen bir ide görüntüsü altında sıklıkla kullanılan demokratik toplum düzeni ve kamu düzeni gibi bazı kavramlar var ki, bu kavramlar Kral Frederick ve yaşlı kadın örüntüsünü modern ulus devletlerin saat gibi işleyen hukuk kurallarına rağmen (!) gündemde tutmaya yetecektir. Türkiye’de erişim engellemeleri ile gündeme gelen ve her seferinde farklı anlamlar verilen bu iki kavram, devlet, toplum ve kişiler bağlamında somut bir muhteva kazanamamıştır. Özellikle Anayasa Mahkemesi’nin Youtube ve Twitter kararları ile Wikipedia kararlarında tartışma daha da görünür olmuştur. Ulus devlet refleksi mi, güvenlik ve özgürlük dengesi mi, sınırsız özgürlüğün normun soyutluğunu aşağı çeken ruhu mu?

Anahtar Kelimeler

Demokratik toplum düzeni, kamu düzeni, erişimin engellenmesi, ifade hürriyeti, devlet aklı, Demokratik toplum düzeni, kamu düzeni, erişimin engellenmesi, ifade hürriyeti, devlet aklı

A Critical Look At Democratic Socıety Or Public Order From Deny Access

Öz

When discussions about state of law start, two infinite concepts emerge: Legality and the protection of human rights, or the metaphor of “value” attached to these rights. Maybe the old woman who had said to Frederick II when he’d wanted to build a chateau on his field that there were judges in Berlin, triggered the legality and the metaphor of value. However, the fact that the King took a step back was the law itself. “Order” under the abstract appearance of the norm and the authority to use “suppression”, which had the power of sanction in case of disobedience built the state of law concretizing the norms of the law which had been suitable for mystification. There are judges in Berlin. However, a referee who will stop the match by blowing the whistle or a judge will say what, how and in what form so that the king and the old woman are satisfied with this rhetoric. The discussion starts right here. There are some concepts such as democratic social order and public order, which are still frequently used under the guise of an idea, which will be enough to keep the King Frederick and old woman pattern on the agenda despite the legal rules of modern nation states running like clockwork (!). These two concepts which become a current issue in Turkey with blocking accesses and are given different meanings each time, have not gained a concrete content in the context of the state, society and individuals. The debate has become more visible especially in the YouTube, Twitter and Wikipedia decisions of the Constitutional Court. Is it the nation-state reflex, the balance of security and freedom, or the spirit of unlimited freedom that lowers the abstraction of the norm?

Anahtar Kelimeler

Democratic social order, public order, deny access, freedom of speech, state of mind, Democratic social order, public order, deny access, freedom of speech, state of mind

Kaynakça

• Arslan, Mustafa, “İdari Kolluk Uygulamalarında Kolluk Kuvveti Anlayışından Kolluk Hizmeti Anlayışına Geçiş”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 52 (2018).
• Arslanel, M. Nazan/Eryücel, Ertuğrul, “Modern Devlet Anlayışının Felsefi Temelleri”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 15, S. 2 (2012).
• Başpınar, Veysel, “Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukuku’nda Mülkiyet Hakkı Teminatı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 65, S. 3 (2016).
• Dülger, Murat Volkan, “İnternet İletişiminin Engellenmesinin Hukukî Açıdan Değerlendirilmesi ve 5651 sayılı Yasayla Getirilen Düzenleme”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 81, S. 2007/4.
• Ergün, İsmail, Siber Suçların Cezalandırılması ve Türkiye’de Durum, Adalet Y., Ankara 2008 .
• Erzurumluoğlu, Bayram, “Kolluk Kuvvetlerinin Demokratik Denetimi”, Ankara Barosu Dergisi, S. 2 (2009) .
• Gölcüklü, Feyyaz, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatında “Demokratik Toplum” Ölçütü, Prof. Dr. A. Şeref Gözübüyük’e ARMAĞAN, Ankara 2005 . Gören, Zafer, “Temel Hakların Sınırlanması-Sınırlamanın Sınırı”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 6, S. 12, Güz 2007/2.
• Horozgil, Denizhan, “İfade ve Basın Özgürlüğü Çerçevesinde Soruşturma Evresinde Yayın Yasakları Üzerine Bazı Tespit ve Değerlendirmeler”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (2) 2012.
• İçel, Kayıhan, “Türkiye’de İnternet Ortamında İşlenen Suçlardan ve Kabahatlerden Sorumluluğun Genel Esasları”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 8, S. 16, Güz 2009.
• Jorgensen, Rikke Frank, Internet and Freedom of Expression, (Edt.Gregor Noll), European Master Degree In Human Rights and Democratisation 2000-2001, Raoul Wallenberg Institute. Kaboğlu, İbrahim, Özgürlükler Hukuku, 5. Baskı, Afa Y., 1993, İstanbul.
• Kesgin, Ahmet, “Machiavelli and Machiavelianism”, Beytulhikme An International Journal of Philosophy, C. 5, S. 1 (2015), s. 107. Arsev Bektaş, “Machiavelli ve Hobbes ‘Siyasal İktidar’ ve ‘Güç’ Analizleri”, Marmara İletişim Dergisi, C. 3, S. 3 (2014).
• Kovan, Bağış Alper, “Tacitus ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme/A Review About Tacitus and His Works”, Amisos, C. 4, S. 7 (2019).
• Mahmutoğlu, Fatih S., “Karşılaştırmalı Hukuk Bakımından İnternet Süjelerinin Ceza Sorumluluğu”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LIX, S. 1-2, İstanbul 2001.
• Memiş, Tekin, “Erişimin Engellenmesi, Hukukî Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, EÜHDF, C. XIII, S. 3-4 (2009).
• Macovei, Monica, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10. Maddesinin uygulanmasına ilişkin kılavuz. www. humanrights.coe.int.
• Orer, Gürsel, “Ekonomik Kamu Düzeni ve Devletin Ekonomiye Müdahalesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S. 6 (2016).
• Özay, İlhan, “İdari Kolluk-Adli Kolluk”, İÜHFM, C. LXXI, S.1. (2013).
• Özbek, Veli Özer, “İnternet Kullanımında Ortaya Çıkabilecek Bazı Ceza Hukuku Sorunları”, DEÜ Huk. Fak. Dergisi, C.4, S. 1, 2002.
• Özdemir, Ali. “Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği Kavramlarına Analitik Bir Yaklaşım” (Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkının Sınırlandırılması Örneği)”, International Journal of Legal Progress, C. 2, S. 2 (2016).
• Sevük, Handan Yokuş, “Postada El Koyma ve Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi”, TBB Dergisi, S. 69, 2007.
• Sunay, Reyhan, “Avrupa Sözleşmesi Çerçevesinde Oluşan ‘Avrupa Kamu Düzeni’ Kavramının Kapsamı ve Fonksiyonel Değeri”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 1-2 (1999).
• Telli, Arda. “Machiavelli’nin Gambiti: Devlet Aklı Doktrini’nin Kökenlerine İlişkin Bir Soruşturma”, Felsefe Arkivi, S. 53 (2020).
• Tezcan, Durmuş / Erdem, Mustafa Ruhan / Sancakdar, Oğuz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, 2.b, Seçkin Kitabevi, Ankara, 2004.
• Turgutalp, Mehmet Ali, Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi (5271 sk. CMK’nın 135. Maddesi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya 2011.
• Umay, Mariye / Baktır, Zeynep / Canlı, Mustafa / Çekiç, Anıl / Çetin, Hüseyin Rahmi / Duran, Murat / Erkul, Erdem / Kolat, Aydın / Tırpançeker, Gülara / Tiryakioğlu, Murad, Türkiye’de Yazılım Sektörü, (Ed. Murad Tiryakioğlu), SDE Analiz, Temmuz 2012.
• Ünver, Mehmet Bilal. Telekomünikasyon Sektöründe Erişim Sorunlarının Hukuksal Analizi ve Türkiye İçin Çözüm Önerileri, Telekomünikasyon Kurumu Uzmanlık Tezi, Haziran 2005.
• Yenidünya, Caner/Değirmenci, Olgun, Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Bilişim Suçları, Legal Y., İstanbul 2002 .
• Yıldırım, Turan vd., Idare Hukuku, ed. Turan Yıldırım, Güncelleştirilmiş 8. Baskı İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2020 .