DÜZENLEYENİ TARAFINDAN CİROSU YASAKLANMIŞ KAMBİYO SENETLERİNDE GÜVENİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU

Yıl 2021, Sayı: 67, 297 - 324, 17.11.2021

Burak Taş

Öz

Kambiyo senetlerinde cirantaların cirosuna yazdığı ciro yasağı kaydının hukuki sonucu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 685/2. maddesinde düzenlenmiştir. Ancak düzenleyenin kambiyo senedine ciro edilemez kaydını yazmasının hukuki sonucunun ne olacağı hususunda Türk Ticaret Kanunu’nda herhangi bir hüküm öngörülmemiştir. Türk doktrinin çoğunluğu kambiyo senedine düzenleyen tarafından konulan “ciro edilemez” kaydının bir menfi emre kaydı olduğu görüşündedir. Bu görüşe göre söz konusu bu senet nama yazılı bir senet olacaktır. Yargıtayın yerleşik içtihadı da bu yaklaşıma paraleldir. Çalışmada doktrindeki bu görüşün ve Yargıtay uygulamasının hukuki olmadığı görüşümüz güveni kötüye kullanma suçu özelinde temellendirilmiştir. Ciro yasağına rağmen lehtarın senedi ciro etmesi olgusunun, zilyetliğin devri amacı dışında bir tasarruf niteliğinde olduğu ve bu tasarrufun da güveni kötüye kullanma suçunda tipik davranış oluşturduğu sonucuna varılmıştır. Bu kapsamda Yargıtay’ın bu yasağın kapsamını tartışması ve gerekçeli olarak bir sonuca ulaşması gerektiği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kambiyo Senetleri, Ciro Yasağı, Menfi Emre Kaydı, Zilyetlik, Güveni Kötüye Kullanma Suçu

Official Misconduct at Bill Of Exchange Which Has Been Forbidden to Endorse by Drawer

Öz

The legal outcome of the promissory note in which the endorser writes his endorsement on a bill of exchange is regulated in the second paragraph of the Turkish Commercial Code No: 6102 article 685. However, the legal outcome of providing a promissory note by the drawer on a bill of exchange, there is no provision in Turkish Commercial Code. Large part of the Turkish doctrine is of the opinion that a “promissory note clause” which is added on a bill of exchange by the drawer is a forbiddance of endorsement. According to this opinion, aforementioned bill shall be a registered security. Consistent ruling of the Court of Cassation is parallel to this approach. In this study, our opinion about the application of the Court of Cassation and the opinion in doctrine is not legal, is grounded based on the crime of official misconduct. It is concluded that the phenomenon of the beneficiary endorse despite the promissory note is a seizure which does not include the purpose of the transfer of possesion and this seizure also constitutes typical behavior in the crime of official misconduct. In this context, it has been suggested that the Court of Cassation should discuss the scope of this prohibition and reach a conclusion with justification.

Anahtar Kelimeler

Bill of Exchange, Promissory Note, Forbiddance of Endorsement, Possession, Official Misconduct

Kaynakça

• Artuk, M. Emin/Gökcen, Ahmet/Alşahin, M. Emin/Çakır, Kerim, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020, 14. Baskı.
• Atalay, Ayşe Özge, “Türk Ceza Muhakemesinde Seri Muhakeme Usulü Ve Mukayeseli Hukuktaki Benzer Usuller”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:19, S:2, Y:2020, ss, 653-732.
• Aydın, Firuze, Kambiyo Senetlerinde Temlik Cirosu, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya, 2020.
• Bakıcı, Sedat, 5237 Sayılı Yasa Kapsamında Ceza Hukuku Özel Hükümleri Cilt 1, Adalet Yayınevi, Ankara, 2008.
• Balcı, Umut, Türk Hukukunda Güveni Kötüye Kullanma Suçları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2019.
• Bayraktar, Köksal/Yıldız, Kemal/Aksoy, Retornaz Eylem/Akyürek, Güçlü/Sonay Evik, Vesie/Evik, Ali Hakan/Kangal, Zeynel T./Memiş Kartal, Pınar/Sınar, Hasan/Altunç, Sinan/ Aytekin İnceoğlu, Asuman/Bostancı Bozbayındır, Gülşah/Erman, Barış, Özel Ceza Hukuku Cilt IV, Malvarlığına Karşı Suçlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
• Bilgili, Fatih, “Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun Bonoda “Ciro Edilemez” Kaydına İlişkin 2007/202 No’lu Kararı Üzerine Bir Değerlendirme”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C:21, S:78, Y:2008, ss. 29-36.
• Bilgili, Fatih, Demirkapı Ertan, Kıymetli Evrak Hukuku, Dora Yayıncılık, Bursa, 2018, 9. Baskı.
• Bozkurt, Tamer, Kıymetli Evrak Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• Centel, Nur/Zafer Hamide/Çakmut Özlem, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar Cilt:I, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2017, 4. Bası.
• Çakır, Kerim, “Uzlaştırmanın Kapsamı Ve Şartları”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C:24, S:1, Y:2018, ss. 446-452.
• Çınar, Çağatay, Güveni Kötüye Kullanma Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Çolak, Haluk/Altun, Uğurtan, “Kısa Süreli Hapis Cezaları, Seçenekli Yaptırımlar Ve İnfaz Rejimleri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C:19, S:67, Y:2006, ss. 163-229.
• Coşkun, Mahmut, Hukuki ve Cezai Yönleriyle Kıymetli Evrak Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021, 6. Baskı.
• Doğan, Özgür, “Tüketici Senetleri”, Ankara Barosu Dergisi, C:76, S:2, Y:2018, ss. 111-141.
• Dönmezer, Sulhi, Ceza Hukuku Özel Kısım – Kişilere Ve Mala Karşı Cürümler, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1997, 12. Baskı.
• Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku – Cilt II, Der Yayınları, İstanbul, 2019, 14. Baskı.
• Durgut, Ramazan, Kıymetli Evrak Hukuku, İstanbul Üniversitesi Açık Ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Ders Notu, Http://Auzefkitap.İstanbul.Edu.Tr/ Kitap/Hukukburo_Ao/K%C4%B1ymetlievrakhukuku.Pdf Erişim Tarihi: 2.3.2021.
• Ekici Şahin, Meral/Yemenici, Kürşat, “6763 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler Işığında Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:13, S:1, Y:2018, ss. 445-507.
• Elmalıca, Hasan, Öğretide ve Uygulamada Güveni Kötüye Kullanma Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Erem, Faruk, Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku – Cilt: I (Özel Hükümler), Seçkin Kitabevi, Ankara, 1985, 3. Baskı.
• Erem, Faruk/Toroslu, Nevzat, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Savaş Yayınları, Ankara, 1987, 5. Baskı.
• Eriş, Gönen, Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre: Kıymetli Evrak: Poliçe - Bono - Çek - Makbuz Senedi – Varant, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016, 2. Baskı.
• Gökcen, Ahmet/Balcı, Murat/Pamuk, Gülfem/İçer, Zafer/Çakır, Kerim/Öztürk, Nurten/Apiş, Özge/Ünal, Ertuğrul/Gültekin Diken, Nil Melek/Yılmaz, Zahit/Erdin, Selim/Şenerdoğan, Büşra, Malvarlığına Karşı Suçlar, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
• Hacıömeroğlu, Abdülhamid Oğuzhan, Kıymetli Evrak Hukukunda Ciro, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2010.
• Heinrich, Bernd, Ceza Hukuku Genel Kısım - I (Cezalandırılabilirliğin Temel Esasları – Tamamlanmış ve Teşebbüs Edilen Suçlarda Suçun Yapısı), (Ed. Yener Ünver), Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
• İçer, Zafer, Güveni Kötüye Kullanma Suçu (M. 155), Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
• Kayar, İsmail, Ticaret Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018, 5. Baskı.
• Kendigelen, Abuzer, Çek Hukuku, Arıkan Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 2007, 4. Bası.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017, 4. Baskı.
• Meraklı, Serkan, “Güveni Kötüye Kullanma Suçu (Tck M. 155)”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:11, Özel Sayı, Y:2010, Ss. 1657-1713.
• Odyakmaz, Nevzat/Demiralp, Tunç, Uygulamalı-Örnekli Hukuk Rehberi, Alfa Yayınları, İstanbul, 2000.
• Özgenç, İzzet, Ekonomik Çıkar Amacıyla İşlenen Suçlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2002.
• Öztan, Fırat, Kıymetli Evrak Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara 1997, 2. Baskı.
• Parlar, Ali/Hatipoğlu, Muzaffer, Açıklamalı-Yeni İçtihatlarla 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Yorumu – Cilt 3, Seçkin Yayınları, Ankara, 2010, 3. Baskı.
• Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, Vedat Kitapçılık, Ankara, 2018, 22. Baskı.
• Pulaşlı, Hasan, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019, 7. Baskı.
• Sarsıkoğlu, Şenel, Güveni Kötüye Kullanma Suçu ve Benzer Suçlarla Karşılaştırılması, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
• Soykan, İsmail Cem, “Kambiyo Senedinin Cirosunun Düzenleyen Tarafından Yasaklanması”, İstanbul Hukuk Mecmuası, C:77, S:1, Y:2019, ss. 241-265.
• Sümer, Reha, “Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C:21, S: 75, Y:2008, ss. 109-137.
• Şimşek, Suat, “Mülkiyet Hakkının Kapsamı, Sınırlandırma Nedenleri Ve Şartları Açısından 1982 Anayasası Ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi: Karşılaştırmalı Bir Analiz -I”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C:23, S:91, Y:2010, ss. 181-228.
• Taş, Burak, Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu (TCK M. 156), Adalet Yayınevi, Ankara, 2021
• Tezcan, Durmuş/Erdem, M. Ruhan/Önok, R. Murat, Ceza Özel Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017, 15. Baskı.
• Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kaya, Arslan/Nomer Ertan, N. Füsun, Kıymetli Evrak Hukuku, Vedat Kitapçılık, Ankara, 2019, 11. Baskı.
• Yerdelen, Erdal, Cezanın Belirlenmesi (Türk Ve Alman Uygulaması), Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.
• Yerdelen, Erdal, Türk Ceza Hukuku Yaptırımları Ve İnfazı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• Yılmaz, Zahit/Apiş, Özge, “Seri Muhakeme Ve Basit Yargılama Düzenlemelerinin Değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C:26, S:1, Y:2020, ss. 62-106.
• Zafer, Hamide, Ceza Hukuku Genel Hükümler (TCK m.1-75), Beta Yayıncılık, İstanbul, 2019, 7. Bası.
• https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/