Milletlerin malik oldukları müessesat-ı siyasiye ve ictimaiye ile
içinde yaşadıkları hayat-ı adlî bu hayatın ekanim-i esasiyesi beyninde külli
münasebetler mevcut olup bu münasebetlerin zaruri bir neticesi olarak
milletlerin teali ve tedennileri malik oldukları adlî hayatın derece-i
mükemmeliyeti ile mütenasiben vukubulduğu müşahede edilmektedir.
Nitekim, İslamiyetin edvar-ı evveliyesinde inkişaf bulan yüksek medeniyeti
geniş bir devr-i adalet takip ettiği gibi medeniyet-i İslamiyenin edvar-ı
inhitatı ile hayat-ı adliye ve hukukiyedeki tereddinin rücuu safhaları
beyninde de mütevazi hareketler nümayan olmaktadır… Keza, garp millel-i
mütemeddinesinin tarih-i adlîleri tetkik edilecek olursa görülür ki kurun-ı
vustanın teşevvüşat-ı ictimaiyesi arasında hayat-ı adliyede vahdet ve insicam
mevcut olmadığı halde milletler taazzuv ve teşekkül ettikçe vahdet-i adlî
esasları da vaz’ ve tarsin edilerek yeni medeniyet yeni bir hayat-ı hukukiye
yaşatmış, hukukî ve cezaî telakkiler medeniyet hayatının yeni telakkileriyle
mütenasip bir istihaleye maruz kalmıştır. Hülasa, tarih-i medeniyetin en eski
devirlerinden zamanımızın en son tecelliyatına varıncaya kadar tekamül-i
ictimaiyenin muhtelif safhalarında müessesat-ı adliye daima vaziyetictimaiye ile mütenasip bir terakkiye mazhar olup bu tenasübün zevali her
el-i ictimainin kabil-i müşahede bir derecede tezayüdünü bâdi olmuştur.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Kamu Yönetimi |
Bölüm | Özel Dosya: Ceride-i Mehakimden Adalet Dergisine 150. yıl |
Çevirmenler | |
Yayımlanma Tarihi | 19 Nisan 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 70 |