Etiğin Fizyonomik Temellerine Bir Giriş

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, - , 01.12.2015

Ömer Bozkurt

Öz

Bu makalede etik ya da ahlak felsefesinde, ahlakın kaynağı için gösterilebilecek yeni bir temellendirme biçimini tartışmaya açtık. Bu temellendirmeyi “etiğin fizyonomik temelleri” olarak ifade etmeyi uygun gördük. Bedenin görünen yönü ile ahlak arasındaki ilişkiye dair bir araştırma alanı olan fizyonominin Batı ve İslam dünyasındaki anlamı, kavramları ve gelişim sürecine kısaca değindik. Sonrasında fizyonominin etikte bir temellendirme olup olamayacağına dair iddiamızı dile getirdik. Bu noktada lehte ve aleyhte ileri sürülebilecek görüşlere yer verdik ve eleştirel tarzda bunları irdeledik. Fakat en nihayetinde bu çalışma bir giriş niteliğinde olduğu için daha çok bir iddianın ileri sürülmesi ve tartışmaya açılması üzerine yoğunlaştık.

 

Anahtar Kelimeler: Fizyonomi, Etik, Firâset, Kıyafet, İslam, Felsefe

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Aleskerli, Alesker (2002), Yüz Okuma Sanatı, Selis Kitaplar, İstanbul.
• Altaş, Eşref (2015), “Hikemiyât Literatürü ve Ahlâk”, İslam Ahlak Literatürü Ekoller ve Problemler içinde, ed. Ömer Türker & Kübra Bilgin, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Altıntaş, Hayrani (1999), İslâm Ahlâkı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Aristoteles (1985), Physiognomonics, İngilizceye çev. T. Loveday & E. S. Forster, The Complate Works of Aristotle (The Revised Oxford Translation) içinde, ed. Jonathan Bornese, Princeston University Press, v.I.
• Bıtrik, Yuhanna b. (1995), Sırru’l-esrar: es-Siyasetu ve’l-firâse fi tedbiri’r-riyase, Takdim: Sami Seliman, Dârul Ulûmi’l-Arabiyye, Beyrut.
• Bozkurt, Kenan (2008), Kıyafet İlmi Türk Edebiyatında Kıyafet-nameler ve Şa’ban-ı Sivrihisari’nin Kıyafet-namesi (Transkripsiyonlu Metin-İnceleme), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, DÜSBE, Diyarbakır.
• Bozkurt, Ömer (2014), “İslam Felsefesinde Vasiyet Kültürü: İslam Filozoflarının Vasiyetleri”, Toplum Bilimleri Dergisi, 8/15: 57-84.
• Cevizci, Ahmet (2008), Etiğe Giriş, Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Çağrıcı, Mustafa (1991), Anahatlarıyla İslâm Ahlâkı, Ensar Neşriyat, İstanbul.
• Çakır, Müjgan (2007), ““Kıyâfet-Nâme”ler Hakkında Bir Bibliyografya Denemesi”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 5/9: 333-350.
• Çavuşoğlu, Ali (2004), Kıyafet-nameler, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Demirkol, Murat (2013), “İslam Ahlak Literatüründe Başlıca Perspektifler”, İslam Ahlak Esasları ve Felsefesi içinde, ed. Müfit Selim Saruhan, Grafiker Yayınları, Ankara.
• Fahreddin, İskender (1933), Fizyonomi İlmi Sima, Tefeyyüz Kitaphanesi, İstanbul.
• Göka, Erol & Beyazyüz, Murat (2012), “Gerçek” İnsanın Yüzünde Yazar mı? Batı, İslam ve Bilim Dünyasında Kişiliği Yüzden Tanımak, Timaş Yayınları, İstanbul.
• Kamenskaya, Ekaterina & Kukharev, Georgy (2008), “Recognition of Psychological Characteristics from Face”, Metody Informatyki Stosowanej, nr.1, (Kwartalnik Komisji Informatyki Polskiej Akademii Nauk Oddzial w Gdansku).
• Kılıç, Recep (1993), “Ahlâkı Temellendirme Problemi”, Felsefe Dünyası, 8: 67-78.
• Kılıç, Recep (1996), Ahlâkın Dinî Temeli, TDV Yayınları, Ankara.
• Kınalızâde Ali Çelebi (2007), Ahlâk-ı Alâî, haz. Mustafa Koç, Klasik Yayınları, İstanbul.
• Kini, Apparna Sateesh & Kumar, C. N. Ravi (2014), “Personality Identification Using Facial Features”, The International Journal of Engineering and Science (The IJES), v.3 issue. 12: 39-47.
• Laertius, Diogenes (1853), Lives and Opinions of Eminent Philosophers, İngilizceye çev. C. D. Yonge, London. v. I.
• Lavater, Johann Caspar (1789), Essays on Physiognomy, İngilizceye çev. Thomas Holcroft, London, v. I.
• Lincicum, David (2013), “Philo and the Physiognomic Tradition”, Jorunal for the Study of Judaism, 44: 1-30.
• Mengi, Mine (2002), “Kıyafetname”, TDV İslam Ansiklopedisi, 25: 513-514.
• Oommen, A. & Oommen, T. (2003), “Physiognomy: A Critical Review”, J Anat. Soc. India 52(2): 189-191.
• Özgülen, Halit (2004), İlm-i Sîmâ, Endaze Yayınları, İstanbul.
• Özlem, Doğan (2010), Etik Ahlâk Felsefesi, Say Yayınları, İstanbul.
• Özturan, Hümeyra (2015), “Ahlâkî Önermelerin Kaynağı Olarak Akıl”, Ahlakın Temeli içinde, ed. Ömer Türker, Nobel Yayıncılık, Ankara, ss. 89-105.
• Porter, Martin (2005), Windows of The Soul (The Art of Physiognomy in European Culture 1470-1780), Clarendon Press, Oxford.
• Statt, David A. (1998), The Concise Dictionary of Psychology, Routledge, London adn New York.
• Swain, Simon (ed.) (2007), Seeing the Face Seeing the Soul (Polemon’s Physignomy from Classical Antiquity to Medieval Islam), Oxford University Press, New York.
• Tatar, Burhanettin (2007), “Ahlâkın Kaynağı”, İslam’a Giriş Ana Konulara Yeni Yaklaşımlar içinde, Ed. Bünyamin Erul, DİB Yayınları, Ankara.
• Tusî, Nasîruddin (2007), Ahlak-ı Nâsırî, çev. Anar Gafarov & Zaur Şükürov, Litera Yayınları, İstanbul.
• Türk, Gökhan (2007), Anadolu Sahasına Ait Bir Kıyafet-name Örneği Üzerine İnceleme, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, AMÜSBE, Aydın.
• Uludağ, Süleyman (1996), “Firâset”, TDV İslam Ansiklopedisi, 13: 116-117.
• Willis, A. E. (1889), Encuclopedia of Human Nature and Physiognomy, Loomis & Co. Publishers, Chicago.
• Yılmaz, Ayşe (2012), “Kıyafet İlmiyle Oluşturulan Eserler ve Bu Eserlerden Seçilmiş Örnekler”, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10/1: 129-139.