Post-Pandemi Süreci İçin Ekonomik Kalkınma Arayışı: Türkiye Örneği

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 19 - 50, 30.06.2020

İlkay Güler

https://doi.org/10.31679/adamakademi.740809

Cited By: 3

Öz

Ekonomik kalkınma modellerinden; Hirschman’ın dengesiz kalkınma modelinde, diğerleri ile ilişkileri fazla olan sektörler önem taşırken ihracata dayalı sanayileşme modelinde üretimi ithalata bağımlılığı düşük olan sektörler değer görmekte, sürdürülebilir kalkınma için ise ekonomik kalkınmanın yanında çevrenin korunması hedeflenmektedir. COVID-19 salgını nedeniyle kırılan küresel ticaret zinciri bizi genel geçer tek bir gerçeklik olmadığı olgusu ile yüzleştirmektedir. Çalışmada, post-pandemi sürecinde, ekonomik kalkınmanın gerçekleşebilmesi hangi kalkınma modelinin uygulanması gerektiğini belirlemek için, Giddens’ın kavşak oluşturma çabası temel alınmış, WIOD tarafından en son yayımlanan veriler kullanılmıştır. Bu bağlamda; Hirschman’ın ve Rasmussen’in anahtar sektörleri, ithalata bağımlılığı en düşük olandan en yüksek olana doğru sıralanmakta, üretim zincirinin Leontief benzerlik analizi ve Mann Whitney-U testi ile dönemler arasındaki benzerlikler belirginleştirilmiştir, bir birim çevre ve enerji kullanım emisyonları ile eşleştirilmektedir. Post-pandemi sürecinde, Türkiye’de ekonomik kalkınma için oluşturulacak kavşakta toplanacak sektörler aynı zamanda ekonomik kalkınmanın anahtarı olacaktır. Söz konusu sektörler; tekstil, giyim eşyası ve deri ürünleri imalatı, kâğıt ve kâğıt ürünleri imalatı, kimyasal madde ve ürünlerin imalatı, bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin imalatı sektörler olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

anahtar sektör, ekonomik kalkınma, post-pandemi, sürdürülebilir kalkınma

Seeking Economic Development for The Post-Pandemic Period: The Case of Turkey

Öz

In the Unbalanced Growth Theory of Hirschman, which is one of the economic development models, while the sectors with high inter-sectoral relations are important, the sectors in which dependence of production on imports is low are valued in the export-based industrialization model, and in addition to economic development, environmental protection is targeted for sustainable development. The global trade chain that has been broken due to the COVID-19 confronts us with the fact that there is no single reality. The study is based on Giddens effort to create a crossroad to determine which model should be applied to achieve economic development in the post-pandemic period. In this context; by making Input-output analysis, coefficients of total forward linkages, import dependency coefficients of the sectors' production and environmental-energy emission coefficients per unit are calculated. The data the most recently published by WIOD was used. Through the obtained coefficients, the key sectors of Hirschman and Rasmussen are determined, the key sectors are ranked from the sector with the lowest dependence on imports to the sector with the highest and are matched, the similarity of the production chain between periods with the Leontief similarity analysis and Mann Whitney-U test are determined with environmental-energy use emissions per unit. In the post-pandemic period, the sectors in crossroad which will be created for economic development in Turkey will also be the key to economic development. These sectors; manufacture of textiles, wearing apparel and leather products, manufacture of paper and paper products, manufacture of chemicals and chemical products, manufacture of computer and electronic and optical products.  

Anahtar Kelimeler

key sector, economic development, post-pandemic, sustainable development

Kaynakça

• Alejandro, C., M., & Sancho, F. (2006). Missing Links in Key Sector Analysis. Economic Systems Research, 18(3), 319-325. https://doi.org/10.1080/09535310600844409.
• Akande, B.O.O. (1995). Hirschman’s Unbalanced Strategy: A Study of Linkage Effects in A Developıng Economy: The Case of Nigeria, The Unıversıty Op Oklahoma Graduate College, Doktora Tezi
• Altan, Ş. (1996). Girdi-Çıktı Analizinde Girdi Katsayılarının Tahmininde Değişik Bir Yöntem Ve Uygulaması. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Atlı, A. (2020). Covid-19 Küreselleşmenin Sonunu Mu Getirecek? Ulutaş U. (Ed.) COVID-19 Sonrası Küresel Sistem: Eski Sorunlar Yeni Trendler içinde (Bölüm 9: 54-57). Ankara: SAM Yayınları.
• Aybar, S. (2020). Küresel İktisadi Dönüşüm Dinamiklerinin Jeopolitik Yansımaları. Ulutaş U. (Ed.) COVID-19 Sonrası Küresel Sistem: Eski Sorunlar Yeni Trendler içinde (Bölüm 19: 102-106). Ankara: SAM Yayınları.
• Bezdek, R. H (1984). Tests of Three Hypotheses Relating to the Leontief Input-Output Model. Royal Statistics Society, 147(3), 499-509. https://doi.org/10.2307/2981581.
• Bloomberg, 2020. En güncel brent petrol fiyatları. https://www.bloomberght.com/emtia/brent-petrol, [Erişim Tarihi: 01.05.2020].
• Chenery, H.B. & Watanabe, T. (1958). Tsunehiko; “International Comparison of the Structure of Production”. Econometrica, 26(4), 487-521.
• Corsatea, T. D., Lindner, S., Arto, I., Roman, M. V., Rueda-Cantuche, J. M., Afonso, A. V., & Neuwahl, F. (2019). World Input-Output Database Environmental Accounts (No. JRC116234). Joint Research Centre (Seville site).
• Cuello, F. A., Mansouri, F. & Hewings, G. J. (1992). The İdentification of Structure at the Sectoral Level: A Reformulation of The Hirschman–Rasmussen Key Sector İndices. Economic Systems Research, 4(4), 285-296. https://doi.org/10.1080/09535319200000027.
• Demir, İ. (2020). Kovid-19 Salgının Seyri ve Türkiye Ekonomisi. Demir İ. (Ed.) Kovid-19 (Koronavirüs) Salgınının Ekonomik Etkileri içinde (Bölüm 1:7-16). Ankara.
• Dietzenbacher, E. & Los, B. (2000). Structural Decomposition Analyses With Dependent Determinants. Economic Systems Research, 12(4), 497-514. https://doi.org/10.1080/09535310020003793.
• Duran, B. (2020). Koronavirüs Sonrası Yeni Bir Dünya Düzeni Mi, Düzensizliği Mi? Ulutaş U. (Ed.) COVID-19 Sonrası Küresel Sistem: Eski Sorunlar Yeni Trendler içinde (Bölüm 4: 29-34). Ankara:SAM Yayınları.
• Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu, (1987). Ortak geleceğimiz, (B. Çorakçı, Çev.) Ankara: Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayınları.
• Gamgam, H. & Altunkaynak, B. (2012). Parametrik Olmayan Yöntemler. 4. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Genty, Aurelien., Arto, Inaki, & Neuwahl, Frederik. (2012). Final Database Of Environmental Satellite Accounts: Technical Report On Their Compilation. WIOD deliverable, 4(6).
• Giddens, A. (2002). Retorik Hermeneutik ve Sosyal Bilimler. (H.Arslan, Çev.) (s.20-39), İstanbul:Paradigma Yayınları.
• Güler, İ. (2019). İktisadi Kalkınma Temelinde Gayrimenkul Ekonomisi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Han, E. & Kaya, A. A. (2012). Kalkınma Ekonomisi: Teori ve Politika. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Hazari, B. R. (1970). Empirical Identification of Key Sectors in the Indian Economy. The Review of Economics and Statistics, 52(3), 301-305. DOI: 10.2307/1926298.
• Hirschman, A. O. (1978), The Strategy of Economic Development, New Haven: Yale University Press. (ilk basımı New Haven, CT, Yale University Press, 1958 kaynağına ulaşılamamıştır)
• Işık, E. & Serim, H. (2017). İktisadı'Hermeneutik'le'Anlamak'. Bilgi Dergisi, 19(2), 67-90.
• Korum, U. (1963). Input-Output Analizi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Yayın No. 164-146, Ankara:Sevinç Matbaası.
• Küçükkiremitçi, O., Karaca, M. E., & Eşiyok, B. A. (2010). Türkiye’nin İhracatında Öne Çıkan Sektörlerde Temel Pazar Ülkeler, Rakipler ve Rekabet Gücü. Türkiye Kalkınma Bankası AŞ, 1-42
• Küçükkiremitçi, O. (2011). Türkiye Sanayi Strateji Belgesi Temelinde İmalat Sanayinin Yapısal Analizi. Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, 15, 53-94.
• Küçükkiremitçi, O. & Güler, İ. (2020). Ticaret Savaşları Ekseninde Türkiye’de Üretimin İthalata Bağımlılık Düzeyinin Dönemler Arası Benzerlik Analizi. M. Çetinkaya ve G. Muratoğlu (Ed.) Ticaret ve Kur Savaşları-Küresel Ekonomik Politiğe Yansımaları Küresel Ekonomik Politiğe Yansımaları içinde (Bölüm 4: 119-156). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Leontief, W. (1936). Quantative Input and Output Relations in the Economic System of the United States. The Review of Economic Statistics, 18(3), 105-125. DOI: 10.2307/1927837.
• Leontief, W. (1946). Exports, İmports, Domestic Output, and Employment. The Quarterly Journal of Economics, 171-193. https://doi.org/10.2307/1880684.
• Leontief, W. (1949). Structural Matrices of National Economies. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 273-282. DOI: 10.2307/1907314.
• Leontief, W. (1951). The Structure of the American Economy, New York, Oxford University Press.
• Leontief, W. (1953). Domestic Production and Foreign Trade: The American Capital Position Reexamined. Input-Output Economics (1986) kitabı içinde, (2nd Edition), (s.241-260). New York: Oxford University Press.
• Leontief, W. (1970). Environmental Repercussions and the Economic Structure: An Input-Output Approach. The Review of Economics and Statistics, 262-271. DOI: 10.2307/1926294.
• Leontief, W. (1985). “Input-Output Analysis”, Input-Output Economics (1986) kitabı içinde, (2nd Edition), (s.19-40). New York: Oxford University Press.
• Quesnay, F. (1758). Tableau Economique. In: Kuczynski, M. and Meek, R. L. (Editor), Quesnay's Tableau Economique. Macmillan, London.
• Rasmussen, P.N. (1956). Studies in Intersectorel Relations. Amsterdam: Nourth-Holland.
• Reyes, F. A. (1996). Important Coefficients and Structural Change: A Multi-Layer Approach. Economic Systems Research, 8(3), 235-246. https://doi.org/10.1080/09535319600000017.
• Reyes, F. A. (2002). Structural Transformations and Important Coefficients in the North American Economies. Economic Systems Research, 14(3), 257-273. https://doi.org/10.1080/0953531022000002503
• Ricardo, D. (1891). Principles of Political Economy and Taxation. G. Bell and Sons.
• Sonis, M., Hewings, J. D. & Guo, J. (2000). A New İmage of Classical Key Sector Analysis: Minimum Information Decomposition of the Leontief İnverse. Economic Systems Research, 12(3), 401-423. https://doi.org/10.1080/09535310050120952.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2019). On Birinci Kalkınma Planı 2019-2023, Ankara.
• Timmer, M.P., Dietzenbacher, E., Los, B., Stehrer, R. & De Vries, G.J. (2015). An İllustrated User Guide to the World Input–Output Database: The Case of Global Automotive Production. Review of International Economics, 23(3), 575-605. https://doi.org/10.1111/roie.12178.
• Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (IGIAD) (2020). Salgın Sonrası Kobilerin ve İstihdamın Korunması İçin Alınması Gereken Tedbirler, https://igiad.org.tr/igiad-covid19-ekonomik-rapor, [Erişim Tarihi: 09.05.2020].
• Türkiye İstatistik Kurumu (2020). Elektrik Tüketim İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1029, [Erişim Tarihi: 13.05.2020]. UNDP (2016). Sürdürülebilir Kalkınma için Küresel Amaçlar: Amaç 7. Erişilebilir ve Temiz Enerji, https://www.kureselamaclar.org/amaclar/erisilebilir-ve-temiz-enerji/, [Erişim Tarihi: 22.04.2020].
• Viet, V. Q. (1980). Sensıtıvıty Analysıs In Input-Output:Theory And Application. Doktora Tezi, New York University.
• Walras, L. (1954). Elements of Pure Economics, or the Theory of Social Wealth. Çev. W. Jaffé, Homewood, Ill.:R.D. Irwin. (Eserin orijinali 1874‟te yayımlandı).
• Wang, Y., Li, J., Lee, L.C., Wang, M. & Du, H. (2019). A Review of Input–Output Model Application Hot Spots in the Energy and Environment Fields Based on Co-Words Network Analysis. Environmental Reviews, 27(4), 567-574. https://doi.org/10.1139/er-2018-0110.
• WIOD-World Input-Output Database (2019). Economic, environmental and social effects of globalisation: WIOD Environmental Accounts-2019, https://ec.europa.eu/jrc/en/research-topic/economic-environmental-and-social-effects-of-globalisation, [Erişim Tarihi: 05.01.2020].
• WIOD-World Input-Output Database, (2016). National Input-Output Tables, Turkey, NIOT, http://www.wiod.org/database/niots16, [Erişim Tarihi: 26.03.2020].
• Zarifoğlu, E. (2020). Covid-19 Sonrası Küresel Ekonomi Trendleri. Ulutaş U. (Ed.)COVID-19 Sonrası Küresel Sistem: Eski Sorunlar Yeni Trendler içinde (Bölüm 20: 107-111). Ankara: SAM Yayınları.
• Zhao, Y., Zhang, Z., Wang, S., Zhang, Y. & Liu, Y. (2015). Linkage Analysis of Sectoral CO2 Emissions Based on the Hypothetical Extraction Method in South Africa. Journal of Cleaner Production, 103, 916-924. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2014.10.061.