TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN EGE BÖLGESİNDE YAŞADIKLARI SORUNLAR ÜZERİNE FENOMENOLOJİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 85 - 104, 28.12.2021

M. Kürşad Yangil İsa Sarıçam

Öz

Bu çalışmanın amacı Ege Bölgesinde görev yapmakta olan Türkçe öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunları bölge genelinde ve Türkçe eğitimi özelinde incelemektir. Belirtilen amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını Ege Bölgesinin farklı coğrafi bölümlerinde görev yapmakta olan 16 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Katılımcıların görüşlerini tespit etmek için uzman görüşleri doğrultusunda şekillendirilmiş altı sorudan oluşan yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen bulgular içerik analizine tabi tutularak incelenmiş ve çalışmada belirtilen alt problemlere ilişkin bulgular kategoriler halinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular neticesinde; Ege Bölgesinde görev yapan Türkçe öğretmenlerinin bu mesleği seçme aşamasında; Türkçeye ilgi duyma, öğretmen rol model alma ve aile etkisi gibi faktörlerin etkili olduğu söylenebilir. Bölge bağlamındaki Türkçe öğretmenleri deneyimleri; yöresel ağız kullanımı ve teknolojik araç-gereç eksikliği şeklinde sıralanabilir. Ayrıca çalışma kapsamında Türkçe öğretmenlerinin derslerinde strateji bağlamında: sunuş yolu stratejisini; yöntem ve teknikler bağlamında ise: soru-cevap, beyin fırtınası, drama ve istasyon yöntem-tekniklerini kullandıkları belirlenmiştir. Katılımcıların bölgesel bağlamda Türkçe eğitimine yönelik karşılaşmış oldukları sorunlara yönelik çözüm önerileri ve mesleki gelişim çalışmaları da tablolar halinde sunulmuştur. Çalışmaya katılım gösteren Türkçe öğretmenlerinin görüşleri çerçevesinde, Ege Bölgesinde görev yapmanın dezavantajlarından çok avantajlarını belirttikleri görülmektedir. Belirlenen dezavantajların yanı sıra mevcut durumun daha nitelikli hâle gelmesine yönelik katılımcı önerileri; öğrenci, aile ve bölgeye yönelik olarak kategorize edilmiş ve tablolar halinde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, Türkçe öğretmeni, Ege Bölgesi, fenomenolojik çalışma

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık
• Aydoğan, İ. (2012). Okul binalarının özellikleri ve öğrenciler üzerine etkileri. Millî Eğitim Dergisi, 42(193), 29-43.
• Bağcı Ayrancı, B. ve Pilav, S. (2017). Türkçe öğretim programı (2017) temaları için ege bölgesi halk edebiyatı ürünlerinin kullanılması. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2(3). 77-97. Bogdan, R. C., Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods (2nd ed.). Boston.
• Brooks, G. and M. G. Books. (1999). “The Courage ta be Constructivist.” Educational Leadership, 18-24.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Çelikten, M. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), 207-237.
• Demir, O. ve Ersöz, Y. (2014). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersinde kullandıkları yöntem ve tekniklerin aktif eğitim anlayışı bakımından değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 1(1) 1-11.
• Desimone, L, M.,Porter, A. C., Garet, M. S., Yoon, K. S. ve Birman, B. F. (2002). Effects of Professional development on teachers’ instruction results from a three-year long itudinal study. Educational Evaluation and Policy Analysis. 24(2) 81-112.
• Erol, O. (1993). Türkiye’nin doğal yöre ve çevreleri, Ege Coğrafya Dergisi, 7, 13-41.
• Gültekin, M. (2020). Değişen toplumda eğitim ve öğretmen nitelikleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 10(1): 654-700.
• İnce Samur, Ö. (2017). Okuma Kültürü Edinme Sürecinde “İlkokul Dönemi (6-10Yaş). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 50 (1). 209-230.
• Karadağ, R. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ve öğretmenlik mesleğini tercih nedenleri. Humanities Sciences, 7(2), 44-66. Karagözoğlu, G. (2003). Eğitim sistemimizde öğretmen yetiştirme politikamıza genel bir bakış. Eğitimde yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu’nda sunulmuştur. Sivas, Türkiye.
• Karip, E. (2017). Türkiye’nin TIMSS 2015 performansı üzerine değerlendirme ve öneriler (Tedmem Analiz Dizisi), Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitati ve data analysis an expanded source book. California: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Temel eğitime destek projesi “öğretmen eğitimi bileşeni (2006). Öğretmenlik mesleki genel yeterlilikleri. Erişim adresi: http://oygm.meb.gov.tr/meb-iys-dosyalar/2017-12/13161921_öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri_onaylanan.pdf
• Özdemir, S. M. (2016). Öğretmen niteliğinin bir göstergesi olarak sürekli mesleki gelişim. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 233-244.
• Sarıçam, İ. (2021). Türkçe öğretmenlerinin Doğu Anadolu Bölgesinde yaşadıkları sorunlar üzerine fenomenolojik bir çalışma. International Journal of Language Academy, 9(2). 108-130.
• Sidat, E. ve Bayar, A. (2018). Köy okullarında yaşanılan problemlere yönelik öğretmen görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(3), 253-261.
• Sunar, L. (2020). Türkiye’de Mesleki İtibar: Dönüşen Çalışma Hayatı ve Mesleklerin Sosyal Konumu. Journal of Economy Culture and Society. 1(1). 29-58.
• Turan, S. ve Garan, Ö. (2008). Kırsal kesimde görev yapan sınıf öğretmenlerinin matematik öğretiminde karşılaştıkları güçlükler. Milli Eğitim Dergisi, 170, 116-128.
• Uşaklı, H. (2005). İzmir ilinde göç alan bölgelerdeki İlköğretim okullarında Türkçe Öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.