Z Kuşağının Okuma Kaygısı, Okuma Motivasyonu ve Okuma Alışkanlığı

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 45 - 57, 31.12.2022

Yunus Emre Çekici , Halil Erdem Çocuk

Öz

Değişen zamanla birlikte yeni kuşakların ilgi, gereksinim ve alışkanlıklarının da değiştiği gözlemlenmektedir. Z kuşağı olarak adlandırılan 2000 sonra doğumluların kendinden önceki kuşaklardan birçok açıdan farklı ilgi ve gereksinimlere sahip olduğu, birçok çalışmada dile getirilmiştir. Bu bağlamda z kuşağının okuma duygu ve davranışları da araştırmaya değer bir konudur. Z kuşağının okuma yaklaşım ve eylemlerinin tespiti, okuma eğitiminin planlanması ve uygulanması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, “z kuşağı” olarak adlandırılan 2000 sonrası doğumlu öğrencilerin okuma kaygı, motivasyon ve alışkanlık düzeylerini belirlemektir. Betimsel alan araştırması niteliğindeki bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma grubu; 149’u ortaokul, 167’si ise lise olmak üzere toplam 316 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verileri, çeşitli istatistikî analiz teknikleriyle çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda araştırmaya katılanların ortalama düzeyde bir okuma kaygısına, ortalamanın üstünde bir okuma motivasyonuna, ortalamanın biraz üstünde bir okuma alışkanlığına sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın okuma eğitimi alanındaki araştırma ve uygulamalara katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Z Kuşağı, Okuma Kaygısı, Okuma Motivasyonu, Okuma Alışkanlığı

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, H. ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: mobil yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 165-182.
• Altunbay, M. ve Bıçak, N. (2018). Türkçe eğitimi derslerinde “z kuşağı” bireylerine uygun teknoloji tabanlı uygulamaların kullanımı. ZFWT, 10 (1), 127-142.
• Ardıç, E. ve Altun, A. (2017). Dijital çağın öğreneni. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1, 12-30.
• Aydemir, Z. ve Öztürk, E. (2013). Metinlere yönelik okuma motivasyonu ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 12 (1), 66‐76.
• Ayhün, S. (2013). Kuşaklar arasındaki farklılıklar ve örgütsel yansımaları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 93-112.
• Çetin, C. ve Karalar, S. (2016). X, y ve z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 28, 157-197.
• Gültekin, G. ve Şahin, A. (2022). Z kuşağının okuma tercihleri. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 29-45.
• Helsper, E. J., & Eynon, R. (2016). Dijital yerliler: kanıt nerede. (M. Uyar, Çev.) H. Hülür ve C. Yaşın (Ed). Yeni Medya: Kullanıcının Yükselişi içinde, 39-62.
• Kanatlı, F. (2022). Kuşak çatışmasızlığı. İçel Sanat Kulübü Bülteni, 226, 11-13.
• Karasar, N. (2008). Araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kavalcı, K. ve Ünal, S. (2016). Y ve z kuşaklarının öğrenme stilleri ve tüketici karar verme tarzları açısından karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (3), 1033-1050.
• Keleş, H. N. (2011). Y kuşağı çalışanlarının motivasyon profillerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 129-139.
• Mannheim, K. (2018). Bilgi Sosyolojisi. (M. Yalçınkaya, Çev). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Melanlıoğlu, D. (2014). Okuma kaygısı ölçeğinin psikometrik özelliklerinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 39 (176), 95-105.
• TDK (2011). Güncel Türkçe Sözlük. Ankara: TDK.
• Tok, M., Küçük, B. ve Kırmacı, Ö. (2015). Ortaokul kitap okuma alışkanlığı ölçeği: geçerlik güvenirlik çalışması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11 (2), 694-716.