YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KELOĞLAN MASALLARINI A2 DÜZEYİNE UYARLAMA DENEMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 107 - 135, 30.06.2023

Özgür Ay , İrem Yasul

Öz

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi yapılırken en sık başvurulan materyaller ders ve çalışma kitaplarıdır. Dil öğretiminin pekiştirilmesi için bu alanda ders ve çalışma kitaplarının haricinde öğrenim ve öğretim sürecine katkıda bulunabilecek materyallerin hazırlanması ve kullanılması büyük önem taşımaktadır. Bu da dil öğrenme sürecinin daha hızlı gerçekleşmesine katkı sağlamaktadır. Bu süreçte kültür aktarımı dil öğrenimini desteklemektedir. Bu bağlamda ek materyaller hazırlanırken Türk kültürünü yansıtan, edebî değer taşıyan ve dilsel açıdan zengin edebî metinlerden yararlanılmaktadır. Edebî metinlerden yararlanılmasının sebebi özgün metinlerin hedef dil öğrenicilerini değil, ana dil konuşurlarını düşünerek hazırlanmasındandır. Kullanılacak edebî metinler arasından masalların seçilmesi ve bu masalların hedef dil öğrenicilerinin düzeyine göre belirli teknikler çerçevesinde uyarlanması olumlu sonuçlar doğuracaktır. Yapılan bu çalışmanın amacı, Türk halk edebiyatı ürünlerinden biri olan Keloğlan masallarını dil düzeylerine uyarlamak, etkinlikler yoluyla dil öğrenimine katkıda bulunmak ve ders kitaplarına ek yardımcı kitaplar oluşturmaktır. Bu doğrultuda Tahir Alangu’nun “Keloğlan Masalları” adlı kitabında yer alan bir masal A2 düzeyi için uyarlanmış olup hedef dil öğrenicileri için söz varlığını geliştirmeye yönelik etkinlikler, dil bilgisi etkinlikleri, okuma-anlama, yazma ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler hazırlanmıştır. Bu çalışmada A2 düzeyindeki dil öğrenicilerinin hâkim olması beklenen dil yapıları ve söz varlığı konusunda Yunus Emre Enstitüsü’nün hazırlamış olduğu “Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti”nden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Metin Uyarlama, Masallar, Keloğlan Masalları, Kültür Aktarımı

Kaynakça

• Alangu, T. (2022). Keloğlan Masalları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Bayraktar, Z. (2014). “Geleneğin Güncellenmesi Bağlamında Masaldan Çizgi Filme Keloğlan Tiplemesi”. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 49, 19-51.
• Bölükbaş, F. (2015). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Okuma Metinlerinin Dil Düzeylerine Göre Sadeleştirilmesi”. International Journal Of Languages’ Education And Teaching, 924 -935.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün Ö. E., Karadeniz Ş. & Demirel F. (2018). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Candaş Karababa, Z. C. (2009). “Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi ve Karşılaşılan Sorunlar”. Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 265-277.
• Çakır, İ. (2011). “Yabancı Dil Öğrenme Ortamlarında Kültürün Rolü”. Milli Eğitim Dergisi, 41 (190), 248-255.
• Çekin, A. B. & Çalışkan, H. (2020). “Dil ve Kültür Üzerine”. Language Teaching and Educational Research, 3(1), 163-175.
• Çeribaş, M. (2009). “Türk Dünyası Sözlü Anlatılarında Keloğlan-Taz Tipi (Benzerlik ve Farklılıklar)”. Küreselleşme ve Türkleşme 7. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Kırgızistan, 1-11.
• Çifci, M., Batur, Z. & Keklik, S. (2013). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültür”, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı, Ed. Mustafa Durmuş ve Alpaslan Okur, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Demir, A., & Açık, F. (2011). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler”. Türklük Bilimi Araştırmaları, (30), 51-72.
• Deniz, K. (2000). Yazılı Anlatım Becerileri Bakımından Köy ve Kent Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Durumu. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durmuş, M. (2013a). “İkinci/Yabancı Dil Öğretiminde Özgün ve Değiştirilmiş Dilsel Girdi Üzerine”. Electronic Turkish Studies, 8 (1), 1291-1306.
• Durmuş, M. (2013b). “Metin Değiştirimin Dilbilimsel Süreçleri Üzerine”. International Journal of Social Science, 6 (4), 391-40.
• Durmuş, M. (2019). Kültürel İçeriklerin Belirlenmesi ve Sunumunda Yeterlilik (Dil Öğretiminde Öğretici Yeterlilikleri ve Pedagojik Muhakeme Becerisi İçinde). Ankara: Grafiker Yayınları, 51-74.
• Erdem İpek, M. (2018). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Metindilbilimsel Ölçütler Çerçevesinde Mustafa Kutlu’nun Ya Tahammül Ya Sefer İsimli Hikâyesinin Sadeleştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Eroğlu, S. (2015). Metindilbilimsel Ölçütler Çerçevesinde Ömer Seyfettin' İn "Üç Nasihat" Hikâyesinin Yabancılara Türkçe Öğretimi İçin Sadeleştirme Denemesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• GTS (2011). Genel Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• İşcan, A. & Yassıtaş, T. (2018). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı: Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti Örneği (B1-B2 Düzeyi)”. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 3 (1), 47-66.
• Kaplan, M. (2016). Kültür ve Dil. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kara, M., & Ghaffarı, R. (2020). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde A2 Düzeyi Dil Yeterliliklerine Uygun Edebî Metin Uyarlama1”. Uluslararası Türkoloji Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 5 (2), 1-31.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Nuhoğlu, M. M. (2014). “Keloğlan Masalları ve Kültürel Etkileşim”. The Journal of Academic Social Science, 6, 95-106.
• Onur, E. R., Biçer, N. & Bozkırlı, K. Ç. (2012). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunların İlgili Alan Yazını Işığında Değerlendirilmesi”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 1 (2), 51-69.
• Şimşek, E. (2017). “Türk Masallarının Millî Tipi: Keloğlan”. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 11, 41-57.
• Temizyürek, F. & Birinci, F. G. (2016). “Yabancı Dil Öğretiminde Otantik Materyal Kullanımı”. University Journal of Faculty of Education, 5 (1), 54-62.
• Uygur, N. (1996), Kültür Kuramı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zeyrek, S. (2020). “Dil-Kültür İlişkisi Doğrultusunda Yabancı Dil Öğretimi”. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 3 (2), 165-186.