ÇOCUKLARI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINA DEVAM EDEN EBEVEYNLERİN ÇOCUKLARIYLA YAŞADIKLARI İLETİŞİM SORUNLARININ ÇÖZÜMÜNDE EBEVEYNLERE VERİLEN AİLE EĞİTİMİNİN ETKİSİ

Yıl 2023, , 173 - 183, 23.06.2023

Özlem Yılmaz Demirel , Çetin Çoban

https://doi.org/10.47214/adeder.1269032

Öz

Bu araştırmanın amacı, çocukları okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden ebeveynlerin çocukları ile yaşadıkları sorunları tespit etmek, belirlenen sorunlara yönelik aile eğitimleri verilerek sorunların çözülmesini sağlamaktır. Okul öncesi dönem çocukları, gelişimsel özellikleri gereği kritik evrelerden geçerler ve bu süreç içerisinde zaman zaman ebeveynler çocuklarının bu durumlarını anlamakta zorlanmaktadırlar. Bu durum da ebeveyn ve çocuk arasında çatışmalara ve anlaşmazlıklara yol açabilmektedir. Bu çalışma kapsamında, 37 ebeveyne Anne Baba Çocuk İletişimi Değerlendirme Aracı (ABÇİDA) uygulanmıştır. Ölçekten alınan puanlara göre ebeveynlerin gereksinim duydukları alanlar belirlenmiş ve bu doğrultuda 7 aile eğitim oturumu düzenlenmiştir. Aile eğitimleri sonrasında ABÇİDA tekrar uygulanarak verilen eğitimin etkililiği değerlendirilmiştir. Aile eğitimi sonrasında elde edilen bulgularda, ebeveynlere verilen eğitimlerin son test puanları lehine anlamlı bir fark oluşturduğu ve eğitimin anne-baba-çocuk iletişimi üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anne baba çocuk iletişimi, aile eğitimi, okul öncesi dönem, erken çocukluk dönemi.

Kaynakça

• Arabacı, N. (2011). Anne-baba-çocuk iletişimini değerlendirme aracının (ABÇİDA) geliştirilmesi ve anne-baba-çocuk iletişiminin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (298409) [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Arabacı, N. ve Ömeroğlu, E. (2013). 48-72 Aylık çocuğa sahip anne-babaların çocukları ile iletişimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 41-53.
• Arabacı, N. ve Ömeroğlu, E. (2016). Anne-baba-çocuk iletişimi değerlendirme aracının (ABÇİDA) geliştirilmesi: geçerlik güvenirlik çalışması. UluslarAarası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(7).
• Bak, M. (2011). Çocuk gelişimi. İstanbul: Cinius.
• Baştürk, S. ve Taştepe, M. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Beebe, S. A., Beebe, S. J., Ivy, D. K. and Watson, S. (2005). Communication: principles for a lifetime. (Canadian edition). USA: Pearson Education, Inc.
• Bıçakçı, İ. (2002). İletişim ve halkla ilişkiler. İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri Aş.
• Cüceloğlu, D. (2012). Yeniden insan insana. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çağdaş, A. (2003). Anne-baba-çocuk iletişimi. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Dreman, S. (2004). Perception of family structure, state, anger and parent child communication and adjustment of children divorced parents. Journal of Divorce and Remarriage, 41(1), 47-68.
• Kağıtçıbaşı, C. (1990). Family and socialization in cross-cultural perspective: A model of change. In J. J. Berman (Ed.), Nebraska Symposium on Motivation, 1989: Cross-cultural perspectives (pp. 135–200). University of Nebraska Press.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, A. (2011). Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kazan, H.; Sarısoy, S. (2021). Anne-çocuk ilişkisi bağlamında okul öncesi dönemde iletişim becerileri üzerine bir araştırma. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 441-472.
• Koç Erdamar, G. (2015). Sosyal öğrenme kuramı. A. Ulusoy (Ed.), Gelişim ve öğrenme psikolojisi (s. 207-243). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Nazlı, S. (2014). Aile danışmanlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Nuriyeva, M. (2012). Sosyal koşullar ve bireylerin sosyalleşmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4/2 323-332.
• Özel, E. ve Zelyurt, H. (2016). Anne baba eğitiminin aile çocuk ilişkilerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 16, 9-34.
• Özmert, E. N. (2006). Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-III: Aile. Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Dergisi, 49(3), 256-273.
• Özuğurlu, K. (1995). Ana-baba okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi. Ryder, V. (1995). Parents and their children. Tinley Park, Illinois: The Goodheart-Willcox Company, Inc.
• Stanley, M. (2010). Çocuk ve beceri. İstanbul: Ekinoks. Temiz, G., ve Çağdaş, A. (2015). Anne çocuk iletişim becerileri eğitiminin çocukların duyguları tanıma becerilerine etkisi. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 17(1), 87-105.
• Uçar Çabuk, F. (2017). Ebeveyn çocuk iletişimi eğitim programının anne baba çocuk ilişkisine ve iletişimine etkisi. (485903) [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Utaş Akhan, L., ve Batmaz, M. (2011). 0-6 yaş grubu çocuğu olan çalışan annelerin çocuk bakımı ile ilgili karşılaştıkları sorunların ve sorun çözme yaklaşımlarının incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 19(3), 161-167.
• Yalçın, H. (2013). Anne-çocuk iletişimi eğitiminin etkileri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 179-194.
• Yavuzer, H. (1995). Ana-baba okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi. Yavuzer, H. (2000). Ana-baba ve çocuk: ailede çocuk eğitimi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldız, A. (2012). Saldırganlık ve aile. H. Yavuzer (Ed.), Ana-baba okulu (s. 403-423). İstanbul: Remzi. Yörükoğlu, A. (2000). Çocuk ruh sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları.