THE EFFECT OF LEARNING OBJECT DESIGN ON PRE-SERVICE TEACHERS' CREATIVE THINKING AND SCIENCE PROCESS SKILLS

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 51 - 75, 15.12.2021

Ahmet Bilal Yaprakdal , Ahmet Şükrü Özdemir

https://doi.org/10.47214/adeder.1019199

Öz

ÖĞRETMEN ADAYLARININ YARATICI DÜŞÜNME VE BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİNE ÖĞRENME NESNELERİ TASARIMININ ETKİSİ

Öz

Bu araştırmada, öğrenme nesneleri tasarımının matematik öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme ve bilim süreç becerilerine etkisinin incelenmesini amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu; Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, İlköğretim Matematik Öğretmenliği üçüncü sınıfta okumakta ve Web Destekli Matematik Öğretimi dersini almakta olan birinci ve ikinci öğretim toplam 48 öğretmen adayı öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada, öğrenme nesneleri tasarımının matematik öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme ve bilimsel süreç becerilerine etkisini araştırmak amacıyla ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel yöntem kullanılmıştır. Ön test - son test kontrol gruplu desen çerçevesinde, bağımlı değişkenler öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme ve bilimsel süreç becerileridir. Bu bağımlı değişkenler üzerinde etkisi incelenen bağımsız değişken ise öğrenme nesne tasarımı merkezli yaklaşımdır. Çalışmada bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini incelemek amacıyla kontrol ve deney grupları oluşturulmuştur. Kontrol grubunda müfredatta belirtilen ders içeriğine uygun ve öğretmen merkezli klasik bir yaklaşım izlenirken, deney grubunda öğrenme nesne tasarımı merkezli yaklaşım izlenmiştir. Öğrenme nesne tasarımı ile ilgili eğitim alanındaki birkaç çalışmadan biri olması, alan yazına yaptığı katkı ve elde edilen bulguları itibariyle araştırmanın önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenme Nesnesi, Yaratıcı Düşünme, Bilimsel Süreç Becerileri, Matematik Eğitimi

Kaynakça

• Akbaba, P. D. (2012). Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi.
• Akbaş, O. (2011). Bir Öğrenme Nesnesi Olarak Eğitsel Kısa Filmler: Öğretmen Adaylarının Çektikleri Kısa Filmler Üzerine Bir Değerlendirme. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 15-27.
• Aksoy, B. (2004). Coğrafya Öğretiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımı. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altun, A. (2009). Kavram Öğretiminde İçerik Geliştirme Aracının Tasarlanması ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Proje Çalışması, Hacettepe Üniversitesi, Proje No: 108 K 001, Ankara.
• Arslan, K. ve Yıldırım, S. (2016). Definition of a Learning Object from Perspectives of InService Teachers (Case of Duzce Province), Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2016; 12(2), 601-615.
• Aybek, B. (2006). Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Aydın, S. (2011). İlköğretim 6. Sınıf Düzeyindeki Fen ve Teknoloji Dersinin Öğrenme Nesneleri İle Desteklenmesinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Bartan, M. & Başal H. A. (2018). Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenlerinin Bilimsel Süreç Becerilerine İlişkin Görüşleri ve Sınıf İçi Uygulamaları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 1938-1959.
• Baş, G. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Yapılandırmacı Öğrenme Ortamına İlişkin Algılarının Farklı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Kasım 2012, 1 (4) (23), ISSN: 2146-9199.
• Birişçi, S. ve Karal, H. (2011). Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Destekli Ortamda Materyal Tasarlarken İşbirlikli Çalışmalarının Yaratıcı Düşünme Becerilerine Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), Haziran 2011 Özel Sayı, 203-219.
• Bruner, J. S. (1966). Toward a Theory of Instruction. New York: W.W. Norton.
• Burns, J. C., Okey, J. R. and Wise, K. C. (1985). Development of an Integrated Process Skill Test: TIPS II. Journal of Research in Science Teaching. 22, 169-177.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Deneysel Desenler: Öntest, Sontest, Kontrol Grubu, Desen ve Veri Analizi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Cebeci, Z. (2003). Öğrenim Nesnelerine Giriş. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 4. Web site: http://www.e-sosder.com/dergi/1ZCBCogrnsnsi _6.doc adresinden 19.11.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Ceylan, B. (2012). Türkiye'de E-Öğrenme: Gelişmeler ve Uygulamalar-III: E- Öğrenmeyi Destekleyen Ortamlar - Nesne Ambarları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
• Chuang, T., Y. ve Chen, W., F. (2009). Effect of Computer-Based Video Games on Children: An Experimental Study. Educational Technology and Society. 12 (2), 1-10.
• Churchill, D. (2007). Towards a Useful Classification of Learning Objects. Educational Technology Research and Development, 55 (5), 479–497. doi:10.1007/s11423-006-9000-y
• CISCO (2003). Reusable Learning Object Strategy: Definition, Creation Process and Guidelines for Building. Web site: http://www.e-novalia.com/materiales/ RLOW __07_03.pdf adresinden 20.11.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Çağıltay, N. E. ve Çağıltay, K. (2002). Tekrar Kullanılabilen Öğrenme Nesneleri (TEKÖN) ve Örnek Bir Çalışma. Bilişim Bildirisi, İstanbul.
• Çakır, H. , Özcan, H. & Çelen, Y. (2020). Türkiye’de Öğrenme Nesnesi Araştırmalarının İçerik Analizi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24 (3), 631-640.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Demir, M. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimsel Süreç Becerileriyle İlgili Yeterliliklerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Duval, E. (2002). 1484.12.1 IEEE Standard for learning Object Metadata. Web site: http://ltsc.ieee.org/wg12/files/LOM_1484_12_1_v1_Final_ Draft.pdf adresinden 12.11.2012 tarihinde edinilmiştir.
• EĞİTEK, (2010). Öğrenme Nesnesi Proje Yarışması Kılavuzu. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Ankara: MEB Yayınları.
• Eroğlu, G. (2015). Fen Alanındaki Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerinin Tespiti. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ertürk, K. L. (2004). Web Tabanlı Yüksek Lisans Eğitimi: Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü İçin Bir Platform Önerisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Evrekli, E., İnel, D., Deniş, H. ve Balım A. G. (2011) Methodological and Statistical Problems in Graduate Theses in the Field of Science Education. İlköğretim Online, 10 (1), 206-218.
• Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2000). How to Design and Evaulate Research in Education (Fourth Edition). New York: The McGraw-Hill.
• Geban, Ö., Aşkar, P. ve Özkan, İ. (1992). Effects Of Computer Simulated Experiments and Problem Solving Approaches On High School Students. Journal of Educational Research, 86, 5 - 10.
• Gosling, J. (1995). Introductory Statistics: A Comprehensive, Self-Paced, Step By Step Statistics Course For Tertiary Students. Australia, Glebe: Pascal Press.
• Gökalp, N. (2005). Öğrenme ve Etkin Öğrenme. Journal of Istanbul Kültür University, (2005-1), 1-8.
• Gürol, M., ve Demirli, C. (2001). Uzaktan Eğitimde Oluşturmacı Tasarım ve Uygulanması. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, 28-30 Kasım, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Gürsaç, Y. (1993). Üç Boyutlu Bilgisayarlı Animasyon ve Yaratıcılık İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• IEEE LTSC (2002). IEEE 1484.12.1-2002, Draft Standard for Learning Object Metadata, IEEE Learning Technology Standards Committee (LTSC). Web site: http://ltsc.ieee.org/wg12/files/LOM_1484_12_1_v1_Final_Draft.pdf adresinden 27.11.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Işık, A. D. ve Rıza, E. T. (2012). Bilişim Teknolojileri Dersi İçin Oluşturmacı Yaklaşım Doğrultusunda Hazırlanan Öğrenme Paketinin Etkileri. Milli Eğitim (National Education), Güz 2012, 41 (196), 142-167.
• İnce, E. Y. (2020). Türkiye'deki Öğrenme Nesne Ambarları. International Journal of Innovative Approaches in Education, 4 (2), 46-52.
• Jonassen, D. H. (2000). Computers in The Classroom: Mindtools For Critical Thinking. Columbus, OH: Merrill / Prentice-Hall.
• Kalaycı, Ş. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (3. Baskı), Ankara: Asil yayın Dağıtım.
• Kandemir, E. M. ve Yılmaz, H. (2012). Öğretmenlerin Üst Düzey Bilimsel Süreç Becerilerini Anlama Düzeylerinin Belirlenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (5), 1-28.
• Kanlı, U. ve Yağbasan, R. (2008). 7E Modeli Merkezli Laboratuvar Yaklaşımının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini Geliştirmedeki Yeterliliği. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,28 (1), 91-125.
• Karaman, S. (2005). Öğrenme Nesnelerine Dayalı Bir İçerik Geliştirme Sisteminin Hazırlanması ve Öğretmen Adaylarının Nesne Yaklaşımı İle İçerik Geliştirme Profillerinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kelly, J. (2002). Introducing Learning Objects Tutorial. (In partial fulfillment of MSc. in Information Technology in Education) Dublin, Ireland: Trinity College.
• Kocaman Karoğlu, A.; Bal Çetinkaya, K. ve Çimşir E. (2020). Toplum 5.0 Sürecinde Türkiye’de Eğitimde Dijital Dönüşüm. Üniversite Araştırmaları Dergisi, Aralık 2020, Cilt 3, Sayı 3, Sayfa: 147-158.
• Koçoğlu, Ç. (2003). Öğrencilerin Hiperortam Tasarımcısı Olarak Katıldığı Öğrenme Çevresinin Yaratıcı Düşünmeye Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Koçoğlu, Ç. ve Köymen, Ü. (2003). Öğrencilerin Hiperortam Tasarımcısı Olarak Katıldığı Öğrenme Çevresinin Yaratıcı Düşünmeye Etkisi. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET, July 2003, 2 (3) (15), ISSN: 1303-6521
• Kurt, Y. M. (2000). Acomparision of Students Product Creativity Using a Computer Simulation Activity Versus a Hands-on Activity in Technology Education. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Faculty of Virginia Polytechnic Institue and State University, Virginia.
• Lehrer, R. (1993). Authors of Knowledge: Patterns of Hypermedia Design. Computers as Cognitive Tools, Derleme: S. P. Lajoie ve S. J. Derry (Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum), 197-228.
• Liu, M. (1998). The Effect Of Hypermedia Authoring On Elementary School Students’ Creative Thinking. Journal of Educational Computing Research, (9), 7-51.
• Loveless, A. M. (2002). Report 4: Literature Review in Creativity, New Technologies and Learning. Web site: http://hal.inria.fr/docs/00/19/04/39/PDF/loveless-a-2002-r4. pdf adresinden 14.01.2013 tarihinde edinilmiştir.
• McGreal, R. ve Roberts, T. (2003). A Primer on Metadata for Learning Objects. Web site: http://cde.athabascau.ca/DET/2003/presentations.doc adresinden 20.11.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Millar, G. (2002). Learning Objects 101: A Primer for Neophytes. Learning Resources Unit, British Columbia Institute of Techno1ogy, Web site: http://online.bcit.ca/ sidebars/02november/inside-out-1.htm adresinden 24.11.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Olsen, G. S. (2002). Stand Ready? Emerging e-Learning Standards in a Pedagogical Perspective - Web Education Systems in Europe. Germany: FernUniversitat.
• Ormrod, J. (1990). Human Learning - Theories, Principles and Educational Applications. USA: Merrill Publishing Company.
• Öceş, D. ve Cebeci, Z. (2009). Türkiye Tarımsal Öğrenme Nesneleri Deposu. XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 11-13 Şubat, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Papert, S. (1990). A Critique of Technocentrism in Thinking About The School of The Future. Web site: http://www.papert.com/articles/AcritiqueofTechnocentrism. html adresinden 21.02.2013 tarihinde edinilmiştir.
• Piaget, J. (1955). The Language and Thought of The Child. Cleveland, Ohio: World Publishing.
• Ploger, B. J. ve Yasukawa, K. (2003). Exploring Animal Behavior in Laboratory And Field: An Hypothesis-Testing Approach To The Development, Causation, Function, and Evolution of Animal Behavior. USA, California: Elsevier Science.
• Polsani, P., R. (2003). Use and Abuse of Reusable Learning Objects. Journal of Digital Information. 3 (4), 76-84.
• Russell, B. ve Purcell, J. (2009). Online Research Essentials: Designing and Implementing Research Studies. United States of America: Jossey-Bass, A Wiley Imprint.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya (12. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sim, J. ve Wright, C. (2002). Research in Health Care: Concepts, Designs and Methods. United Kingdom, Cheltenham: Nelson Thornes Ltd.
• Slater, J. (2002). Learning Object. CETIS - The Centre for Educational Technology Interoperability Standards Reference. Web site: http://www.cetis.ac.uk/encyclo pedia/entries/20011120111052/view adresinden 20.11.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Tezci, E. (2002). Oluşturmacı Öğretim Tasarım Uygulamasının İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcılıklarına ve Başarılarına Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Tutgun, A. ve Özdener, N. (2011). Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Eğitime Entegrasyonu: Bilgisayar Tabanlı Öykü Tamamlama Çalışması Örneği. Academic Journal of Information Technology (AJIT-e). 3 (2), 1-24.
• Vygotsky, L. (1978). Thought and Language. Cambridge, Mass.: The MIT Press.
• Whetton, D. A. ve Cameron, K. S. (2002). Answers to Exercises Taken From Developing Management Skills (3rd Edition). Northwestern Univ. Web site: http://www. kellogg.northwestern.edu/faculty/uzzi/ftp/answers.html#page176 adresinden 25.04.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Wiley, D. A. (2000). Connecting Learning Objects to Instructional Design Theory: A Definition, a Metaphor, and a Taxonomy. Web site: http://reusability.org/read adresinden 25.11.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Yalvaç, M. ve Bayraktutan, F. (2004). Elektronik Öğrenme Nesnelerine Erişim ve Metadata. First International Conference on Innovations in Learning for the Future: e-Learning, 26-27 Ekim, İstanbul.
• Yanpar, T., Koray, Ö., Parmaksız, R. Ş. ve Arslan, A. (2006). İlköğretim Öğretmen Adayları Tarafından Hazırlanan El Yapımı ve Teknoloji Temelli Materyallerin Yaratıcılık Boyutları Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (45), 129-148.
• Yaprakdal, A. B. (2013). Öğrenme Nesneleri Tasarımının Öğretmen Adaylarının Eleştirel, Yaratıcı Düşünme ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yaprakdal, A. B. (2006). Öğrenim Yönetim Sistemlerine ve Öğretin İçerik Yönetim Sistemlerine Tasarım ve Geliştirme Modellerinin Uygulanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.