2021 Yılında Yargıtay Tarafından Karara Bağlanan Hatalı Tıbbi Uygulama İddiası Olgularının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 37 Sayı: 1, 19 - 25, 01.04.2023

Gökhan Aktürk , Toygün Anıl Özesen

Öz

Amaç: Tüm dünyada ve ülkemizde hatalı tıbbi uygulama/malpraktis iddiasıyla açılan davalarda önemli düzeyde artış yaşanmaktadır. Bu davalar sonucunda sağlık çalışanları adli, idari ve hukuki yaptırımlarla karşılaşabilmektedir. Aynı zamanda malpraktis iddialarıyla açılan davalar, hekimlerin branş tercihinde, defansif tıp uygulamalarında ve sağlık hizmetleri üzerinde de etkili olmaktadır. Çalışmamızda malpraktis iddiası olan davalarda Yargıtay kararları incelenerek; malpraktis iddiasına konu olan durumların ortaya konması, hata olarak değerlendirilen durumların ve mesleki açıdan riskli olarak nitelendirilebilecek durumların belirlenmesi ile bu dosyalar için yazılacak bilirkişi raporlarında dikkat edilmesi gereken hususlara değinilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu çalışmada T.C. Yargıtay Başkanlığı resmi internet sitesi üzerinden “Doktor Kusuru” ve “Hekim Kusuru” anahtar kelimeleri kullanılarak ulaştığımız 01.01.2021-31.12.2021 tarihleri arasında Yargıtay makamınca karara bağlanmış Malpraktis dava konulu Yargıtay temyiz kararları incelenmiştir.
Bulgular: İlgili kriterlere göre toplam 93 dava dosyasına ulaşılmış olup, 24 (%19,3)’ünde birden fazla sağlık çalışanı hakkında şikayette bulunulduğu, sağlık çalışanlarının 111 (%89,5)’inin hekim olduğu, en sık hakkında şikayette bulunulan branşın kadın hastalıkları ve doğum (n:26 %21,0) olduğu, cerrahi branşların (%56,7) daha sık şikayet edildiği görülmüştür. Dosyalarda mevcut şikayetlerin 34 (%36,6)’ünün ceza davasına konu olduğu, bilirkişi raporlarının %18,7’sinde sağlık çalışanlarının kusurlu bulunduğu şeklinde karar verilmiş olduğu, en sık dikkat ve özen eksikliği şeklinde kusur verilmiş olduğu görülmektedir.
Sonuç: Tıbbi uygulama hatası/malpraktis ile ilgili iddialar ve dava sayıları gün geçtikçe artmaktadır. Malpraktis iddiasıyla açılan davalarda, sağlık çalışanlarında çoğunlukla kusur saptanmasa da yargılama süreci itibariyle adalet sistemi üzerinde önemli bir yük oluşturmakta ve sağlık hizmetleri olumsuz etkilenmektedir. Yeni yasal düzenlemelerin uygulamaya geçmesiyle özellikle “dikkat ve özen eksikliği” kusuruyla meydana gelen malpraktis iddialarının azalacağını düşünmekteyiz. Ayrıca yargılama süreçlerinde bilirkişilik görevi icra edilen branşlardan birisi olan Adli Tıp alanında bu konularla ilgili ilk derece mahkemeler, Bölge Adliye Mahkemeleri (istinaf incelemesi) ve Yargıtay kararları üzerinden yapılacak çalışmaların literatüre kazandırılmasıyla daha nitelikli raporların hazırlanması ve raporlama süreçlerinin hızlandırılması oldukça önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

“Yargıtay”, “Doktor Kusuru”, “Doktor Hatası”, “Sağlık Çalışanı”, Malpraktis, Hatalı Tıbbi Uygulama

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Evaluation of Medical Malpractice Cases Decided by the Supreme Court in 2021

Öz

Objective: All over the world and in our country, there is a significant increase in lawsuits filed for Faulty Medical Practice/malpractice. As a result of these lawsuits, health workers may face judicial, administrative and legal sanctions. In our study, by examining the decisions of the Supreme Court in cases with malpractice claims; It is aimed to reveal the allegations that are the subject of malpractice, to identify the situations that are considered as faults and the situations that can be qualified as professionally risky, and to address the issues that need attention in the expert reports to be written for these files.
Methods: In this study, cases on Malpractice, which were decided between 01.01.2021 and 31.12.2021 in the Courts of Appeal, were examined. These case files were found by searching for the words "Physician's Fault" and "Doctor's Fault".
Results: According to the relevant criteria, a total of 93 case files were reached, and 24 (19.3%) of them were found to have complained about more than one healthcare worker. It was observed that 111 (89.5%) of the healthcare professionals were physicians, and the most frequently complained physician branch was gynecology and obstetrics (n:26 21.0%). It was observed that surgical branches (56.7%) complained more frequently. It was seen that 34 (36.6%) of the complaints in the files were subject to criminal proceedings, and 18.7% of the expert reports found that the health workers were at fault. It is seen that the most common fault is the lack of attention and care.
Conclusion: Claims and lawsuits related to medical malpractice/malpractice are increasing day by day. We believe that malpractice claims, especially due to "lack of attention and care", will decrease with the implementation of new legal regulations. In addition, in the field of Forensic Medicine, which is one of the branches where expert witness duty is performed in the trial processes, it is necessary to bring the studies to be made on these issues on the first instance court, District Courts of Appeal (appeal review) and Supreme Court decisions to the literature; It is very important to prepare more qualified reports and speed up the reporting processes.

Anahtar Kelimeler

“Supreme Court”, “Physician Fault”, “Physician Error”, “Health Employee”, Faulty Medical Practice, Malpractice

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Garner B.A. Black’s Law Dictionary, 10. Eagan, MN: Thomson West.; (2014).
• Özkara E, Dokgöz H. Tıbbi Uygulama Hataları, ed: Dokgöz H. Adli Tıp ve Adli Bilimler, s:71-3, Akademisyen Yayınevi, Ankara, 2019.
• Tekinarslan M. Tıbbi Malpraktisin Hasta ve Hasta Yakınları Üzerindeki Psikolojik, Sosyal ve Ekonomik Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 2015.
• Ertem G, Oksel E, Akbıyık A. Hatalı Tıbbi Uygulamalar (Malpraktis) İle İlgili Retrospektif Bir İnceleme. Dirim Tıp Gazetesi 2009; 84(1):1-10.
• Health Resources and Services Administration/U.S. Department of Health and Human Services. 2011 Annual Report, National Practitioner Data Bank, 2013.
• Balıkçı, M.B. Tıbbi Uygulama Hatası İddialarında Ölümle Sonuçlanan Ve Sonuçlanmayan Olguların Karşılaştırılması. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü, Tıp Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul, 2019.
• Büken E. 1990-2000 Yıllarında Adli Tıp Kurumu I. ve II. İhtisas Kurullarına Obstetrik ve Jinekolojik Malpraktis İddiasıyla Gönderilen Olguların Adli Tıp Açısından İrdelenmesi. Uzmanlık Tezi, Adli Tıp Kurumu, İstanbul, 2002.
• Algan B. İstanbul’da Yapılan Adli Otopsilerin Malpraktis Açısından İrdelenmesi. Uzmanlık Tezi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İstanbul, 2012.
• Pakiş I. Ölüm ya da Doğumla Sonuçlanan Tıbbi Uygulama Hatalarına Yaklaşımda Adli Otopsinin Rolü. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Adli Tıp Anabilim Dalı, İstanbul, 2006.
• Savaş H. Yargıya Yansıyan Tıbbi Müdahale Hataları, 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2009.
• Koç, S. Adli Tıbbi Açıdan Malpraktis Ve Hekim Sorumluluğu. Bulletin of Thoracic Surgery/Toraks Cerrahisi Bülteni, 2014;5(1).
• Tümer AR. 1995-2000 Yıllarında Yüksek Sağlık Şurasına Gelen Cerrahi Vakalarının Malpraktis Yönünden Değerlendirilmesi. Ulusal Cerrahi Dergisi 2003; 19,11-16.
• Li H, Wu X, Sun T, Li L, Zhao X, Liu X, Gao L, Sun Q, Zhang Z, Fan L. Claims, liabilities, injures and compensation payments of medical malpractice litigation cases in China from 1998 to 2011. BMC Health Serv Res 2014;14:390.
• Studdert DM, Bismark MM, Mello MM, Singh H, Spittal MJ. Prevalence and characteristics of physicians prone to malpractice claims. N Engl J Med 2016;374(4):354-62.
• Studdert DM, Mello MM, Gawande AA, Gandhi TK, Kachalia A, Yoon C,Puopolo AL, Brennan TA. Claims, Errors, and Compensation Payments in Medical Malpractice Litigation. N Engl J Med 2006; 354: 2024-33.
• Casali MB, Mobilia F, Sordo SD, Blandino A. The Medical Malpractice in Milan-Italy. A retrospective survey on 14 years of Judicial Autopsies. Forensic Science International 2014; 2042: 38- 43.
• Gürbeden B. 2010-2014 Yılları Arasında Tıbbi Uygulama Hatası İddiası İle Adli Tıp Kurumu İzmir Grup Başkanlığında Otopsisi Yapılan Olguların Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı, İzmir, 2016.
• McMains V. Johns Hopkins study suggests medical errors are third-leading cause of death in U.S. erişim (https://hub.jhu.edu/2016/05/03/medical-errors-third-leading-cause-of-death/) erişim tarihi: 01.11.2017.
• Öztürkler C. Hukuk Uygulamasında Tıbbi Sorumluluk, Teşhis, Tedavi Ve Tıbbi Müdahaleden Doğan Tazminat Davaları. Ankara: Seçkin Yayınları;2006.
• Can İÖ, Özkara E, Can M. Yargıtay’da Karara Bağlanan Tıbbi Uygulama Hatası Dosyalarının Değerlendirilmesi. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2011;25(2):69–76.
• Kırtışoğlu M. Yargıtay’da 2010-2017 Yılları Arasında Karara Bağlanan Hatalı Tıbbi Uygulama (Malpraktis) Dava Kararlarının Değerlendirilmesi, Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı, Adana, 2018.
• Çom U. 2012 ve 2013 Yıllarında Adli Tıp Kurumu Birinci Adli Tıp İhtisas Kurulu Tarafından Görüş Bildirilen Kadın Hastalıkları ve Doğum Dalında Tıbbi Uygulama Hatası İddiası Olgularının Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Adli Tıp Kurumu, İstanbul,2015.
• Hösükler E. 2012 - 2014 Yılları Arasında Adli Tıp Kurumu Birinci Adli Tıp İhtisas Kurulu Tarafından Görüş Bildirilen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Branşı İle İlgili Tıbbi Uygulama Hatası İddiası Bulunan Olguların Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi,. Adli Tıp Kurumu, İstanbul, 2015.
• Naziroğlu A. 2012–2014 Yılları Arasında Adli Tıp Kurumu Birinci Adli Tıp İhtisas Kurulu Tarafından Görüş Bildirilen Anestezi ve Reanimasyon Branşı İle İlgili Tıbbi Uygulama Hatası İddiası Bulunan Olguların Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Adli Tıp Kurumu, İstanbul, 2016.
• Polat O. Tıbbi Uygulama Hataları: Klinik-Sosyal-Hukuksal-Etik Boyutları, I. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2005.
• Kıvrak S. Kayseri Ölçeğinde Tıbbi Uygulama Hatası İddialarının Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı, Kayseri, 2014.
• Kaya K, Deniz B, Özesen TA. Yargıtay Kararları Işığında Enjeksiyon Nöropatisine Bakış: Kesitsel Araştırma. Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2021;18(3):226-33.
• Leape LL, Lawthers AG, Brennan TA, Johnson WG. Preventin medical injury. QRB Qual Rev Bull. 1993;19(5):144-149.
• Top M, Gider Ö, Taş Y, Çimen S. Hekimlerin Tıbbi Hatalara Neden Olan Faktörlere İlişkin Değerlendirmeleri: Kocaeli İlinde Bir Alan Çalışması, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2008;11(2):161–99.
• Saber Tehrani AS, Lee H, Mathews SC, Shore A, et al. 25-Year summary of US malpractice claims for diagnostic errors 1986-2010: an analysis from the National Practitioner Data Bank. BMJ Qual Saf 2013;22(8):672-80.
• İrez A. Adli Tıp Kurumu’nca Görüş Bildirilen Hastaneye Başvuran Acil Vakalarda Tıbbi Uygulama Hatası İddiası Olguların Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Adli Tıp Kurumu, İstanbul, 2013.
• Özdemir E. Ölümlü Genel Cerrahı̇ Tıbbı̇ Uygulama Hata İddı̇ası Bulunan Olguların Değerlendı̇rı̇lmesı̇ . Uzmanlık Tezi, Adli Tıp Kurumu, İstanbul, 2015.