İş Kazaları Dışındaki Olaylara Bağlı Olarak Gelişen Travma Sonrası Stres Bozukluğu Olgularının Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 37 Sayı: 3, 100 - 107, 18.12.2023

Veysel Osman Soğukpınar , Abdulkadir Tabo , Kağan Gürpınar

https://doi.org/10.61970/adlitip.1262125

Öz

Giriş: Çalışmamızda, Adli Tıp Kurumu Adli Tıp İkinci Üst Kurulunda ve Adli Tıp Genel Kurulunda karara bağlanan iş kazaları dışındaki olaylara bağlı meydana gelen travma sonrası stres bozukluğu tanılı vakalar ele alınmıştır. Bu vakaların yaşı, cinsiyeti, travma ve yaralanma tipi, tanı süreçleri, psikiyatrik takip-tedavileri, işlevsellik düzeyleri, üst birime gönderilme nedenleri ile kurul kararları eşliğinde meslekte kazanma gücü kaybı açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Çalışmamızda, 01/01/2014-31/12/2018 tarihleri arasında Adli Tıp Kurumu Adli Tıp İkinci Üst Kurulunda ve Adli Tıp Genel Kurulunda maluliyet açısından karara bağlanmış, en az bir kez Adli Tıp Kurumu bünyesinde psikiyatri muayenesi yapılmış travma sonrası stres bozukluğu tanılı 110 vaka retrospektif incelenmiştir.

Bulgular: Toplam 110 vakanın 67’si (%60,9) erkektir ve yaşlarının ortalaması 32,59±15,07’dir. Olayların %82,8’i trafik kazasına bağlı yaralanma niteliğinde olup çoğunluğunu (%46,4) birden fazla branşın ilgilendirdiği görülmüştür. 67 vakanın özgeçmişinde (%60,9) psikiyatrik hastalık tanısı bulunmamaktadır. Vakaların olay sonrası %79,1’inde psikiyatri takibi yapılmışken %72,7’sinde psikiyatrik tedavi uygulanmıştır. Muayenede vakaların %34,5’inde hafif işlevsellik kaybı saptanmıştır. 64 vakada (%58,2) dosyaların gönderilme sebebi dış merkez ile ilgili adli tıp ihtisas kurulu kararları arasında bulunan çelişkidir. Adli Tıp İkinci Üst Kurulunda ve Adli Tıp Genel Kurulunda, 45 vakanın (%40,9) travma sonrası stres bozukluğu tanısına bağlı maluliyet oranı hesaplanmışken 14 vakada (%12,7) 1/5 oranında takdir uygulanmıştır. Adli Tıp İkinci Üst Kurulu ve Adli Tıp Genel Kurulu ile ilgili adli tıp ihtisas kurulunun travma sonrası stres bozukluğu tanısına bağlı maluliyet yönünden kararları karşılaştırıldığında 100 vakada (%90,9) kararın değişmediği görülmektedir.

Sonuç: Travma sonrası stres bozukluğu tanısına bağlı maluliyet değerlendirilmesinde ilgili yönetmeliğin güncellenmesi, tıbbi belgelere ulaşımın kolaylaştırılması, psikiyatri muayenelerinde standardizasyonun sağlanması, psikiyatriste başvurmada toplumsal farkındalığı artırıcı çalışmaların yapılması gerektiği düşüncesine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adli Tıp, Maluliyet, Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Evaluation of persons diagnosed with post-traumatic stress disorder in injuries developed due to events other than work accidents in terms of loss of profession

Öz

Introduction: In this study, the cases diagnosed with post-traumatic stress disorder that occurred due to events other than occupational accidents decided by the Forensic Medicine Institute Forensic Medicine Second Supreme Council and General Council of Forensic Medicine were discussed. It was aimed to evaluate these cases in terms of age, gender, trauma and injury type, diagnosis processes, psychiatric follow-up and treatment, functionality levels, reasons for being sent to the higher unit, and loss of earning power in the profession.

Method: In this study, 110 cases diagnosed with post-traumatic stress disorder, who had been diagnosed with disability in the Forensic Medicine Institute Forensic Medicine Second Supreme Council and General Council of Forensic Medicine between 01/01/2014 and 31/12/2018, who had psychiatric examination at least once within the Forensic Medicine Institute, were analyzed retrospectively.

Results: Of the 110 cases, 67 (60,9%) were men and their mean age was 32.59±15.07 years. 82,8% of the incidents were caused by injuries due to traffic accidents. The majority of these injuries (46,4%) were related to many branches. There was no history of psychiatric illness in the background of 67 cases (60,9%). After the incident psychiatry clinic follow-up was performed in 79,1% of the cases, and treatment was initiated in 72,7% of them. In the examination, 34,5% of the cases had mild loss of functionality. The reason for sending the files in 64 cases (58,2%) was the contradiction between the decisions of the specialized board of forensic medicine regarding the outer center. Disability rate was calculated depending on the diagnosis of post-traumatic stress disorder in 45 cases (40,9%) at Forensic Medicine Second Supreme Council and General Council of Forensic Medicine. 1/5 discretion was applied in 14 cases (12,7%) at Forensic Medicine Second Supreme Council and General Council of Forensic Medicine. When the decisions of Forensic Medicine Second Supreme Council and General Council of Forensic Medicine regarding disability due to the diagnosis of post-traumatic stress disorder were compared, it was seen that the decision is the same in 100 cases (90,9%).

Conclusion: Consequently, it is necessary to update the relevant regulation in the assessment of disability due to the diagnosis of post-traumatic stress disorder, to facilitate access to medical documents, to provide standardization in psychiatric examinations, and to increase social awareness in applying to a psychiatrist.

Anahtar Kelimeler

Forensic Medicine, Disability, Post-Traumatic Stress Disorder

Kaynakça

• Birgen N, Okudan M, Okyay M, İnanıcı MA. İş kazasına bağlı olgularda maluliyet oranı hesaplanması adli tıp açısından değerlendirilmesi. The Bulletin of Legal Medicine. 1999;4(3):101-8.
• Ruhsal travma nedir?. Türkiye Psikiyatri Derneği. Erişim: https://www.psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/28/travma-sonrasi-stres-bozuklugu'den. Erişim Tarihi: 17/05/2020.
• APA (2013) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th ed. (DSM-5). Washington, DC, American Psychiatric Association.
• Tecirli ND. Psikososyal travma sonucunda oluşan ruhsal problemler. 16-Adli Bilimler Kongresi. İzmir-2019.
• Şenyuva G, Yavuz MF. Fiziksel şiddet olgularında travma sonrası stres bozukluğunun değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul. Adli Tıp Dergisi, 2009; 23(1): 1-14.
• Karakaya I, Çolak B. Çocuk ve ergenlerde travma sonrası stres bozukluğu ve adli tıbbi değerlendirme. Adli Tıp Bülteni, 2007;12(2):82-87.
• Bayraktar S. Psikolojik travma. İstanbul: Nobel Tıp Yayınevi; 2016.
• Horesh D, Lowe SR, Galea S, Uddin M, Koenen KC. Gender differences in the long‐term associations between posttraumatic stress disorder and depression symptoms: Findings from the detroit neighborhood health study. Depression and anxiety. 2015;32(1):38-48.
• Türkiye'de sürücü belgesine sahip kişi sayısı. Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı, Ocak-2020. Erişim: http://www.trafik.gov.tr/istatistikler37. Erişim Tarihi: 06/12/2020.
• Brewin CR, Andrews B, Valentine JD. Meta-analysis of risk factors for posttraumatic stress disorder in trauma-exposed adults. Journal of consulting and clinical psychology. 2000;68(5):748.
• Kessler RC, Rose S, Koenen KC, Karam EG, Stang PE, Stein DJ, et al. How well can post‐traumatic stress disorder be predicted from pre‐trauma risk factors? An exploratory study in the WHO World Mental Health Surveys. World Psychiatry. 2014;13(3):265-74.
• Kessler RC, Sonnega A, Bromet E, Hughes M, Nelson CB. Posttraumatic stress disorder in the National Comorbidity Survey. Archives of general psychiatry. 1995;52(12):1048-60.
• Van Ameringen M, Mancini C, Patterson B, Boyle MH. Post‐traumatic stress disorder in Canada. CNS neuroscience and therapeutics. 2008;14(3):171-81.
• Garbioğlu A. Adli Tıp Genel Kurulunda karara bağlanan maluliyet dosyalarında tespit edilen çelişki ve yaklaşım farklılıklarının değerlendirilmesi [Uzmanlık Tezi]. İstanbul: Adli Tıp Kurumu; 2019.
• Bildik T. Ölüm, kayıp, yas ve patolojik yas. Ege Tıp Dergisi. 2013;52(4):223-9.
• Worden W. Grief counselling and grief therapy: A handbook for the mental health practitioner. New York: Brunner-Routlege; 2001.
• Kring AM, Johnson SL. Anormal psikolojisi, (Çev. Ed. Muzaffer Şahin). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2017.
• Kıcır B. İş yerinde psikolojik bozukluklar, nedenleri, yaygınlığı ve etkileri. International Journal of Tourism, Economics and Business Sciences (IJTEBS) E-ISSN: 2602- 4411. 2018;2(2):234-44.
• Greenberg N, Brooks S, Dunn R. Latest developments in post-traumatic stress disorder: diagnosis and treatment. British Medical Bulletin, 2015;114(1):147-55.
• Celbiş O, İşcan MY. Forensic science identity, restructuring and death [in Turkish]. Ankara: Akademisyen Kitabevi, 2016. p.331-340.
• Kaya A, Meral O, Erdoğan N, Aktaş EÖ. Maluliyet raporlarının düzenlenmesi ana bilim dalımıza başvuran olgu özellikleriyle. The Bulletin of Legal Medicine, 2015;20(3):144-51.