Evaluation of pre-graduate medical and law students' opinions on medical malpractice cases

Yıl 2023, Cilt: 37 Sayı: 3, 131 - 142, 18.12.2023

Ömer Faruk Asanoğlu , Mustafa Kürşat Şahin

https://doi.org/10.61970/adlitip.1362131

Öz

Introduction: The aim of this study was to assess the opinions of final year medical and law students on medical malpractice by answering questions prepared from real cases.

Materials and Methods: This cross-sectional study was carried out between March and July 2023 with the participation of final year students from the Faculties of Medicine and Law. The participants were given a questionnaire, which was prepared by reviewing the decisions of the Court of Cassation and the literature. The questionnaire included eight questions on socio-demographic characteristics and ten information questions.

Results: A total of 293 participants took part in the survey. Of the participants, 54.3% were female, 50.5% were law students, 72.4% had received no training on medical malpractice and 72.0% had not read any sources or legislation on medical malpractice. The mean age of the participants was 25.3±3.6 years. The mean score calculated from the answers to the questions asked was 3.9±1.8. A significant difference was found in favour of those aged 25 and over and those who had studied law. Significant differences were also found in terms of education about medical malpractice and reading resources and/or legislation related to medical malpractice. There were no significant differences between men and women.

Discussion: It was found that both medical and law students had inadequate knowledge of medical malpractice. It was suggested that inadequate knowledge of medical malpractice may be due to inadequate training in health law.

Anahtar Kelimeler

Malpractice, complication, health law, law, medicine

Tıbbi Malpraktis Olguları Hakkında Mezuniyet Öncesi Tıp ve Hukuk Fakültesi Öğrencilerinin Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu çalışmada, tıp fakültesi ile hukuk fakültesi son sınıfında eğitim gören öğrencilerin, gerçek vakalardan hazırlanmış sorular üzerinden verdikleri cevaplarla tıbbi malpraktis hakkında görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışma Mart-Temmuz 2023 tarihleri arasında Tıp ile Hukuk Fakültesinde son sınıfta okuyan öğrencilerin katılımıyla kesitsel olarak yapılmıştır. Katılımcılara Yargıtay kararları ve literatür taranarak oluşturulan anket uygulandı. Ankette sekiz adet sosyodemografik özellikleri sorgulayan soru ve on adet bilgi sorusu vardı.

Bulgular: Bu çalışmada toplamda 293 katılımcı yer aldı. Katılımcıların %54,3’ ü kadın, %50,5’i hukuk fakültesi öğrencisi, %72,4’ü tıbbi malpraktis ile ilgili eğitim almamış ve %72,0’ı tıbbi malpraktis ile ilgili herhangi bir kaynak veya mevzuat okumamıştı. Katılımcıların yaş ortalaması 25,3±3,6’ydı. Sorulan sorulara verilen cevaplar neticesinde hesaplanan puan ortalaması 3,9±1,8 olarak bulundu. 25 yaş ve üstü olan ve hukuk fakültesi okuyanlar lehine anlamlı fark bulundu. Tıbbi malpraktis konusu hakkında eğitim görme durumu ve tıbbi malpraktis ile alakalı kaynak ve/veya mevzuat okuma durumunda da anlamlı farklılık tespit edildi. Erkekler ile kadınlar arasında anlamlı fark yoktu.

Sonuç: Hem Tıp hem Hukuk Fakültesi öğrencilerinin tıbbi malpraktis hakkında yetersiz bilgi seviyesine sahip olduğu görüldü. Tıbbi malpraktis hakkındaki bilgi yetersizliğinin, sağlık hukuku alanındaki yetersiz eğitime bağlı olabileceği düşünüldü.

Anahtar Kelimeler

Malpraktis, komplikasyon, tıp, sağlık hukuku, hukuk

Destekleyen Kurum

Sunulan çalışma için hiçbir kurumdan destek alınmamıştır.

Teşekkür

Çalışmada her daim desteklerini, bilgi ve tecrübesini şahsımdan esirgemeyen Doç.Dr. Mustafa Kürşat ŞAHİN hocam teşekkürlerimi sunmayı borç bilirim.

Kaynakça

• Polat O. Tıbbi Uygulama Hataları: Klinik-Sosyal-Hukuksal-Etik Boyutları. Ankara: I. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2005.
• Büken E. 1990-2000 Yıllarında Adli Tıp Kurumu I. ve II. İhtisas Kurullarına Obstetrik ve Jinekolojik Malpraktis İddiasıyla Gönderilen Olguların Adli Tıp Açısından İrdelenmesi. Uzmanlık Tezi, Adli Tıp Kurumu, İstanbul, 2002.
• Çetin G, Yorulmaz C. Yeni Yasalar Çerçevesinde Hekimlerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, Tıbbi Malpraktis ve Adli Raporların Düzenlenmesi. İstanbul, 2006.
• Sayek F. Sağlıkla ilgili Uluslararası Belgeler/ Dünya Tabipler Birliği Avrupa Konseyi Birleşmiş Milletler UNESCO Avrupa Tabip Birlikleri Forumu. Ankara: 2.Baskı, Türk Tabipler Birliği Yayınları, 2009.
• Özkara E, Hancı H. Türkiye’de nöroşirurjinin yasal sorumlulukları ve medikolegal sorunları. Türk Nöroşirurji Dergisi 2003;13:213-20.
• Polat O, Pakiş Işıl. Tıbbi uygulama hatalarında hekim sorumluluğu. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2011(2):119-125.
• Kocatürk U. Açıklamalı Tıp Terimleri Sözlüğü. Ankara: Dördüncü Basım, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1989, s.170.
• Ambady N, Laplante D, Nguyen T, Rosenthal R, Chaumeton N, Levinson W. Surgeon’s tone of voice: a clue to malpractice history. Surgery 2002;132:5-9.
• Özaslan A, Kolusayın Ö. Hekimin Yasal Sorumlulukları (İçinde), Adli Tıp Ders Kitabı. İstanbul: Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları, 2011,13-40.
• Ayan M. Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk. Ankara: Kazancı Kitap Ticaret A.Ş.; 1991. 45-181.
• Bölükbaşı Z. Vekâlet Sözleşmesi ve Vekilin Hesap Verme Borcu (Erişim Tarihi: Mayıs 2023) [Erişim Adresi: https://www.yaziciao.com/tr/vekalet-sozlesmesi-ve-vekilin-hesap-verme-borcu/.
• Tezel C. Özel Hukuk Bağlamında Hekimlerin Hukuki Sorumlulukları Nedenleri (Unpublished Thesis). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2014, 66.
• Yılmaz B. Hekimin Hukuki Sorumluluğu. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020, 50-1.
• Aral F, Ayrancı H. Tıbbi Müdahalelerden Doğan Sorumluluk. Ankara: Kazancı Hukuk Yayınları, 2015, 435.
• Şatır N. Hekimlerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu. Ankara: 1. Baskı, Yetkin Yayıncılık, 2015.
• Arıncı A, Usta S. Estetik amaçlı tıbbi müdahalelerde hekimin hukuki sorumlulukları ve eser sözleşmesi. Turk J Plast Surg 2017; 25(2): 84-93.
• Petek H. Güzelleştirme amaçlı estetik ameliyatlardan kaynaklanan hukuki sorumluluk. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2006;8(1):191.
• Tandoğan H. Borçlar Hukuku Özel İlişkileri. Ankara: Vedat Yayıncılık, 2010, C.II, 375.
• Aslan F. Hekimin sorumluluğunun belirlenmesi bakımından hekim ile hasta arasındaki ilişkinin hukuki mahiyeti. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 2020;26(1):405-6.
• Yargıtay Karar Arama (Erişim Tarihi: Mart 2023) (Erişim Adresi: https://karararama.yargitay.gov.tr/ )
• Derhem B. Hekimlerin mevzuata göre sahip oldukları haklar ve cezai sorumlulukları konusunda bilgi düzeyi ve davranışları [ Uzmanlık Tezi]. Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2016.
• Çetin E. Hekimlerin tıp hukuku ve mevzuatlar hakkında bilgi düzeyi ve davranışları [Uzmanlık Tezi]. Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2018.
• Ayancı Y. Hekimlerde defansif (çekinik) tıp uygulamalarının araştırılması [Uzmanlık Tezi]. Konya: Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi; 2008.
• Tan Ş. Misuses of KR-20 and cronbach’s alpha reliability coefficients. Education and Science 2009, 34: 102.
• Tabachnick BG, Fidell LS, Ullman JB. Using multivariate statistics: pearson Boston, MA; 2007.
• Temel G. Sağlık çalışanlarının hukuki sorumluluğu bağlamında 2015-2021 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Danıştay Başkanlığı’nda karara bağlanan tıbbi malpraktis (tıbbi uygulama hatası) davalarının değerlendirilmesi [Uzmanlık Tezi]. Tekirdağ: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi; 2022
• Gökmen H, Güleç S. Tıbbi malpraktis riskinin yönetiminde bir araç olarak hekim mesleki sorumluluk sigortaları. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 2010; 1(1): 9-16.
• Ertem G, Öksel E, Akbıyık A. Hatalı tıbbi uygulamalar (malpraktis) ile ilgili retrospektif bir inceleme. Dirim Tıp Gazetesi 2009, 1(1):1-10.
• Teke HY, Alkan H.A, Başbulut A.Z. Tıbbi uygulama hataları ile ilgili kanuni düzenlemelere hekimlerin bakışı ve bilgilenme düzeyi. J For Med 2007; 4: 61-67.
• Yıldırım A, Aksu M, Çetin İ, Şahan A.G. Tokat ili merkezinde çalışan hekimlerin tıbbi uygulama hataları ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Cumhuriyet Tıp Dergisi 2009; 31: 356-366.
• Kumral B, Özdeş T. Tekirdağ ilindeki hekimlerin tıbbi uygulama hatalarına (malpraktis) bakışı ve değerlendirmeler. Int J Basic Clin Med 2013;1(2):83-93.
• Uğrak U. Hekimlerin tıbbi hata algı ve tutumları ile malpraktis korkuları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Programı. Doktora Tezi. Ankara, 2019.
• Sağlık Çalışanlarının Hasta Güvenliği ve Tıbbi Uygulama Hataları ile İlgili Görüşleri, Hasta Güvenliği: Türkiye ve Dünya. İçinde: Çakmakçı MH, Akalın E. Türk Tabipleri Birliği Yayınları, Ankara, 2011;26-30.
• Saltstone S, Scot P, Robert Saltstone, Brian H. R. Knowledge of medical-legal issues, Survey of ontario family medicine residents. Canadian Family Physician 43: 1997; 669.
• Cengiz Dinçer D. Diyarbakır ilindeki stajyer avukatların malpraktis-komplikasyon konusunda bilgi düzeylerinin incelenmesi [Uzmanlık Tezi]. Diyarbakır: Diyarbakır Dicle Üniversitesi, 2020.
• Balseven Odabaşı A, Tümer AR. Bir Grup Hekimin Yeni Türk Ceza Kanunu İle İlgili Değerlendirmeleri. The Bulletin of Legal Medicine 2008;13(2):49-56.
• Arikan A, Çinarli S, Aykar F.S, Sayan A. Attitudes of medical malpractice in pediatric surgery. J Pediatr Res. 2017;4:117-22.
• Kumar R, Mehta S, Kalra R. Knowledge of staff nurses regarding legal and ethical responsibilities in the field of psychiatric nursing. Nursing and Midwifery Research. 2011;7:1-11.
• Yöntem S. Hemşirelerin ilaç hatalarına yönelik bilgi ve tutumları (Yüksek Lisans Tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, (2016) İzmir
• Aydoğan Gedik S, Ünsal A, Arslantaş D, Mutlu A. Tıp fakültesi öğrencilerinin tıbbi malpraktis bilgi düzeyi, Osmangazi Tıp Dergisi, 2021; 171-181.
• Polit D. F, Beck C. T, Owen S. V, Is the CVI an acceptable indicator of content validity? Appraisal and recommendations. Res Nurs Health, 30(4), 459-467.
• Gürelli N. Hukuk Açısından Cerrahi Müdahalenin Sınırları. İÜHFM, C. XLV-XLVII 1981, 267-275.