Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Kliniği’ne Ağrı Yakınması ile Başvuran Hastalarda Kişilik Özellikleri ve Diş Tedavi Deneyimleri ile Ağrı Algısı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 132 - 139, 18.05.2022

Çiğdem Şentürk Ürer Özgün Yıldırım Berrin Işık Mehmet Barış Şimşek

https://doi.org/10.54617/adoklinikbilimler.1071708

Öz

Amaç: Bu çalışmada Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Kliniği’ne ağrı yakınması ile başvurmuş olan hastalarda anksiyete seviyeleri ve kişilik özellikleri ile ağrı algısı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tarama türündeki çalışmada 5 bölümden oluşan bir anketten faydalanılmıştır. Anketin ilk bölümünü demografik özellikler ve öykü, ikinci bölümünü orofasial ağrının özellikleri, üçüncü bölümünü hastaların kaygı düzeyini ölçmekte kullanılan Modifiye Dental Anksiyete Skalası (MDAS), dördüncü bölümünü ağrı düzeyinin saptanmasında kullanılan VAS oluşturmaktadır. Son olarak hastaların kişilik özelliklerinin değerlendirildiği beşinci bölümünü de Symptom check list-90 (SCL-90) oluşturmaktadır. Anketlerden elde edilen veriler Ki-Kare analizi yapılarak frekans ve yüzdelere dönüştürülmüştür.

Bulgular: Yapılan analizlere göre; hastaların yaşı ile hissettikleri ağrının türü arasında anlamlı bir ilişki yoktur (p>0.05). Ancak; yaş ile hissedilen ağrının şiddeti, cinsiyet ile hissedilen ağrının şiddeti, cinsiyet ile hissedilen ağrının türü, kaygı düzeyi ile hissedilen ağrının şiddeti, kaygı düzeyi ile hissedilen ağrının türü, tedavi işlemlerinde olumsuz bir deneyim yaşanması ile kaygı düzeyi, kişilik özelliği ile hissedilen kaygı düzeyi, kişilik özelliği ile hissedilen ağrı şiddeti arasında anlamlı bir ilişki vardır (p<0.05).

Sonuç: Yaş, cinsiyet gibi demografik özellikler; dental kaygı düzeyi; olumsuz diş hekimi deneyimleri ve kişilik özellikleri ile ağrı algısı arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ağrı, Ağrı algısı, Dental kaygı, Kişilik özellikleri, MDAS, SCL-90, VAS

Kaynakça

• Referans 1. Classification of chronic pain. Descriptions of chronic pain syndromes and definitions of pain terms. Prepared by the International Association for the Study of Pain, Subcommittee on Taxonomy. Pain Suppl 1986; 3:1-226.
• Referans 2. Öztürk GB, Karan MA. Yaşlıda ağrıya yaklaşım. Akad Geriatri 2009; 1:31-44.
• Referans 3. Cole BE. Pain Management: Classifying, Understanding, and Treating Pain. Hospital phsycian 2002; 23-30.
• Referans 4. Loggia ML, Schweinhardt P, Villemure C, Bushnell MC. Effects of psychological state on pain perception in the dental environment. J Can Dent Assoc 2008; 74:651-656.
• Referans 5. Lehrner J, Marwinski G, Lehr S, Johren P, Deecke L. Ambient odors of orange and lavender reduce anxiety and improve mood in a dental office. Physiol Behav 2005; 86:92-95.
• Referans 6. Aitken JC, Wilson S, Coury D, Moursi AM. The effect of music distraction on pain, anxiety and behavior in pediatric dental patients. Pediatr Dent 2002; 24:114-118.
• Referans 7. Satoh Y, Nagai E, Kitamura K, Sakamura M, Ohki K, Yokota S et al. Relaxation effect of an audiovisual system on dental patients. Part 2. Palus-amplitude. J Nihon Univ Sch Dent 1995; 37:138-145.
• Referans 8. Corah NL. Development of a dental anxiety scale. J Dent Res 1969;48(4):596.
• Referans 9. Ilguy D, Ilguy M, Dincer S, Bayirli G. Reliability and validity of the Modified Dental Anxiety Scale in Turkish patients. J Int Med Res 2005;33:252-259.
• Referans 10. Tunc EP, Firat D, Onur OD, Sar V. Reliability and validity of the Modified Dental Anxiety Scale (MDAS) in a Turkish population. Community Dent Oral Epidemiol 2005; 33:357-362.
• Referans 11. Neverlien PO, Backer Johnsen T. Optimism-pessimism dimension and dental anxiety in children aged 10-12 years. Community Dent Oral Epidemiol 1991; 19:342-346.
• Referans 12. Güzeldemir ME. Ağrı Değerlendirme Yöntemleri. Sendrom 1995:11-21.
• Referans 13. Turk DC. The role of psychological factors in chronic pain. Acta Anaesthesiol Scand 1999;43:885-888.
• Referans 14. Wandner LD, Scipio CD, Hirsh AT, Torres CA, Robinson ME. The perception of pain in others: how gender, race, and age influence pain expectations. J Pain 2012; 13:220-227.
• Referans 15. Defrin R, Eli I, Pud D. Interactions among sex, ethnicity, religion, and gender role expectations of pain. Gend Med 2011;8:172-183.
• Referans 16. Gibson SJ, Helme RD. Age-related differences in pain perception and report. Clin Geriatr Med 2001; 17:3:433-456.
• Referans 17. Smedstad LM, Vaglum P, Kvien TK, Moum T. The relationship between self-reported pain and sociodemographic variables, anxiety, and depressive symptoms in rheumatoid arthritis. J Rheumatol 1995;22:514–520.
• Referans 18. Gerdle B, Björk J, Henriksson C, Bengtsson A. Prevalence of current and chronic pain and their influences upon work and healthcare-seeking: a population study. J Rheumatol 2004;31:1399–1406.
• Referans 19. Fillingim RB, King CD, Margarete C, Dasilva C, Williams BR, Riley JR. Sex, Gender, and Pain: A Review of Recent Clinical and Experimental Findings. J Pain. 2009;10(5):447–485
• Referans 20. Frot M, Feine JS, Bushnell MC. Sex differences in pain perception and anxiety. A psychophysical study with topical capsaicin. Pain 2004;108:230-236.
• Referans 21. Dikmen PY, Aysevener EO, Aydınlar EI, Karlıkaya G. Elektromiyografide Ağrı ve Emosyonel Durum İlişkisi. Noro-Psikyatri Arsivi 2012;49(1):48-52.
• Referans 22. Thibodeau MA, Welch PG, Katz J, Asmundson GJ. Pain-related anxiety influences pain perception differently in men and women: A quantitative sensory test across thermal pain modalities. Pain 2013;154(3):419-426.
• Referans 23. Magni G, Moreschi C, Rigatti-Luchini S, Merskey H. Prospective study on the relationship between depressive symptoms and chronic musculoskeletal pain. Pain 1994;56:289-297.
• Referans 24. Çeliker R, Borman P, Öktem F, Gökçe-Kutsal Y, Başgöze O. Psychological disturbance in fibromyalgia: relation with pain severity. Clin Rheumatol 1997;16:179-184.
• Referans 25. Çeliker R, Borman P. Fibromyalgia versus rheumatoid arthritis: A comparison of psychological disturbance and life satisfaction. J Musculoske Pain, 2001;9:35-45.
• Referans 26. Kocaman Yıldırım N, Özkan M, Dıraçoğlu D, Saral İ, Karan A, Aksoy C, Özkan S. Temporomandibuler Eklem Disfonksiyon Sendromlu Hastalarda Klinik ve Psikopatolojik Özellikler. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi 2012;58:9-15.
• Referans 27. Özen NE. Temporomandibuler Bozuklukların Psikiyatrik Yönü ve Bruksizm. Klinik Psikiyatri 2007;10:148-156.