Bağımsız Anaokullarında Görev Yapan Okul Öncesi Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılıkları ile İş Performansları Arasındaki İlişki

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 1, 33 - 48, 29.06.2021

Sevil Yavuzkılıç

Öz

Çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ile iş performansları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2019 yılı Denizli iline bağlı Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerinde görev yapmakta olan 343 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada 241 okul öncesi öğretmeninden toplanan veriler kullanılmıştır. Çalışmada normal dağılım gösteren verilerde parametrik, normal dağılım göstermeyen veriler için nonparametrik testler kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin ahlaki ve çıkarcı bağlılık alt boyutları çok yüksek, zoraki bağlılık alt boyutu çok düşük düzeyde bulunmuştur. Öğretmenlerin iş performansı algılarının çok yüksek olduğu görülmüştür. Okul öncesi öğretmenlerinin algılarına göre, örgütsel bağlılık alt boyutlarında ve iş performanslarında medeni durum, yaş, mesleki kıdem, sendika üyeliği, okul mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir fark ortaya çıkmamıştır. Çocuk sayısı değişkeninde ise sadece çıkarcı bağlılık alt boyutunda anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Okul öncesi öğretmenlerinin çıkarcı bağlılık alt boyutu düzeyleri iş performansı algılarının oluşmasında %8’lik bir etkiye sahiptir. Ahlaki bağlılık alt boyutu düzeylerinde ise iş performansı algılarının oluşmasında %13’lük bir etkiye sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Okul öncesi öğretmenlerinin iş performansı algılarını olumsuz yönde etkileyecek çeşitli faktörler üzerinde çalışmalar yapılarak gerekli önlemler alınabilir.

Anahtar Kelimeler

anaokulu, iş performansı, öğretmen, örgütsel bağlılık

Teşekkür

Makaleyi yazmamda katkıda bulunan kıymetli danışman hocam Sayın Prof. Dr. Kazım ÇELİK’e teşekkürlerimi sunarım.

The Relationship Between Organizational Commitment and Job Performance of Preschool Teachers Working in Independent Kindergartens

Öz

The aim of the study is to reveal the relationship between preschool teachers' organizational commitment and job performance. Relational scanning model was used in the study. The population of the research consists of 343 preschool teachers working in Pamukkale and Merkezefendi districts of Denizli province. Data collected from 241 preschool teachers were used in the study. In the study, parametric tests were used for the data showing normal distribution, and nonparametric tests were used for those that did not show normal distribution. As a result of the study, among the organizational commitment sub-dimensions of the preschool teachers, their moral and self-seeking commitment is very high and their coercive commitment is very low. It has been observed that teachers' job performance perceptions are very high. According to the perceptions of pre-school teachers, there was no significant difference in organizational commitment sub-dimensions and job performances according to marital status, age, professional seniority, union membership, and school professional seniority variables. In the number of children variable, a significant difference emerged only in the sub-dimension of self-interested commitment. The sub-dimension of self-interested commitment of preschool teachers has an 8% effect on the formation of job performance perceptions. In the moral commitment sub-dimension levels, it has been revealed that it has a 13% effect on the formation of job performance perceptions. Necessary precautions can be taken by carrying out studies on various factors that will negatively affect pre-school teachers' job performance perceptions.

Anahtar Kelimeler

Kindergarten, Work performance, Teacher, Organizational commitment.

Kaynakça

• Aka, B. (2017). Kamu ve özel sektörde çalışan yöneticilerin kuşak farklılıkları ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: İzmir ilinde bir araştırma. (Yayınlanmamış doktora tezi), İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, İzmir.
• Akbarova, L. (2019). İş-yaşam dengesi ve iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi ve bir araştırma, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment, Human Resource Management Review, Vol:1, 61.
• Alpar,R. (2017). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Yöntemler, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aşkun, V. (2018). İş performansının kişilik özellikleri ve demografik değişkenlere göre incelenmesi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Bakan, İ. (2018). Örgütsel Stratejilerin Temeli Örgütsel Bağlılık Kavram, Kuram, Sebeb ve Sonuçlar. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Bakırcı, B. (2016). Konaklama işletmelerinde çalışanların örgütsel bağlılığının işgören performansı üzerindeki etkileri, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Balay, R. (2014). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Ankara: Pegem Akademi.
• Balcı, A. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Bayrak, Ö. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ve örgütsel vatandaşlık davranışları, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Budak, T. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları (Kocaeli ili örneği), (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Camcı, V. (2013). Çalışanların örgüte bağlılıkları ile iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bankacılık sektöründe bir uygulama, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Chen, Z. X. & Francesco, A. M. (2003). The relationship between the three components of commitment and employee performance in China. School of Business Hong Kong Baptist University, Kowloon Tong, Hong Kong.
• Çoban, T. (2015). Okul kültürünün öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkilerinin incelenmesi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çoban, D. ve Demirtaş, H. (2011). Okulların akademik iyimserlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 3(3). 317-348.
• Day, C., Elliot, B. & Kington, A. (2005). Reform, standards and teacher identity: Challenges of sustaining commitment. Teaching and Teacher Education, 21 (5), 563-577.
• Demirkol, Y. A. (2014). Eğitim kurumlarında örgütsel bağlılık: Meslek yüksekokulları üzerine bir araştırma, Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi. 4(1). 1-12.
• Demirok, A. (2018). Örgütsel sinizm ve iş performansı arasındaki ilişki: Diyarbakır’da çalışan kadrolu ve sözleşmeli personel örneği, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demirtaş, H. (2010). Dershane öğretmenlerinde örgütsel bağlılık ve iş doyumu. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 177-206.
• Durna, U. ve Eren, V. (2005). “Üç bağlılık unsuru ekseninde örgütsel bağlılık”, Doğuş Üniversitesi Dergisi. 6 (2). 210-219.
• Ergün, H. (2017). Örgütsel muhalefete etki eden başlatıcı ve aracı değişkenler. (Yayınlanmamış doktora tezi), Pamukkale Üniversitesi Eğitimi Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Ergün, H. ve Çelik, K. (2019). Örgütsel bağlılık ölçeği türkçe uyarlaması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S. 34, s.113-121.
• Ertan, H ve Ağca, V. (2008). Çalışanların örgütsel bağlılıklarının demografik özelliklerine bağlı olarak değişmesi: Antalya’da beş yıldızlı otellerde bir inceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 22.
• Ertan, H. (2008). Örgütsel bağlılık, iş motivasyonu ve iş performansı arasındaki ilişki: Antalya’da beş yıldızlı otel işletmlerinde bir inceleme. (Yayınlanmamış doktora tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon. Eskibağ, Ş. (2014). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık ve iş doyumları ile mesleki performans arasındaki ilişki, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Field, A. (2016). Discovering Statistics Using Spss. Sage Publications: Singapore.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference. 17.0 Update. Boston: Pearson.
• Gök, S. G. (2018). Farklı inançlara sahip çalışanlar açısından çalışma ahlakı değerlerinin iş performansı üzerindeki etkisi, (Yayınlanmamış doktora tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Güney, S. (2017). Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gürbüz, S. ve Yüksel, M.(2008), “Çalışma ortamında duygusal zeka: İş performansı, iş tatmini, örgütsel vatandaşlık davranışı ve bazı demografik özelliklerle ilişkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (2) 2008, s.174-190.
• Izgar, H. (2008). Okul yöneticilerinde iş doyumu ile örgütsel bağlılık. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 25, Sayfa 317-334.
• İmamoğlu, G. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ve örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İslamoğlu, S. (2018). Hemşirelerin örgütsel bağlılıklarının iş performansı üzerine etkisi, (Yüksek lisans tezi), İstanbul Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kafdağlı, T. (2007). Çalışanların örgüte bağlılıkları ile iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir uygulama, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler ve Teknikler. Ankara: Nobel Kitabevi.
• Khan M., R., Ziauddin, Jam, F. A., & Ramay, M. I. (2010). The Impacts of Organizational Commitment on Employee Job Performance. European Journal of Social Sciences, 15(3), 292-298.
• Kurşunoğlu, A., Bakay, E. ve Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. S. 28. 101-115.
• Luthans, F. (1995). Organizational behavior. New York: Mc Graw Hill Book Companies.
• Mayer, R.C., & Schoorman, F. D. (1992). “Predicting Participation and Production Outcomes Through A Two Dimentional Model Of Organizational Commitment”, Academy Of Management Journal, s.3, 371-684.
• Memari N., Mahdieh, O., & Marnai A. B. (2013). The Impact of Organizational Commitment on Employee Job Performance. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research In Business September, 5(5), 164-171.
• Nacar, D. ve Demirtaş, Z. (2017). Lise öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı 9. 547-558.
• Okka, Ömer Faruk. (2008). Bireysel performansa dayalı ücret ve verimlilik: Bankacılık sektöründe bir uygulama, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Özkan, V. (2008). İlköğretim Okulunda Görevli Sınıf Öğretmenlerinin Bazı Değişkenlere Göre Örgütsel Bağlılık Düzeyleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Özkan, C. (2017). İşin anlamlılığının iş performansı ve sapma davranışına etkisi: Mersin ilinde yapılan bir araştırma, (Yayınlanmamış doktora tezi), Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Penley, L. E., & Gould, S. (1988). Etzioni's model of organizational involvement: A perspective for understanding commitment to organizations. Journal of Organizational Behavior, 9(1), 43–59.
• Randall, D. M. (1987). Commitment and organization: The organization man revisited. Academy of Management Reviev, 12, 1: 460-471.
• Saylan, E. (2019). Örgütsel bağlılık ile iş doyumu arasındaki ilişki: Elazığ il özel idaresi örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Seçer, Ş. (2009). Mesleki yaşam modelinin oluşturulması ve mesleki analizlerde kullanımı. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1). 35-56.
• Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Gazi Üniversitesi Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(156). 142-159.
• Şahin, Y. (2019). Kamu çalışanlarında performans değerlendirmesi ve performans değerlendirmenin iş tatmini ile ilişkisi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Taşkın, F. ve Dilek, R. (2010). Örgütsel güven ve örgütsel bağlılık üzerine bir alan araştırması, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 37-46.
• Uğraşoğlu, İ. K. ve Çağanağa, Ç. K. (2017). Öğretmenlerin örgüte bağlılık düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education. 6(4). 10
• Uludağ, G. (2018). Örgütsel bağlılık ile işgören performansı ilişkisini incelemeye yönelik bir alan araştırması. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 171-193.
• Weiner, Y., & Vardi, Y. (1980). “Relationships between job, organization and work outcomes: An integrative approach”, Organizational Behavior and Human Performance, cilt 26, s..81-96.
• Wong, C.S., & Law, K.S. (2000). The effects of leader and follower emotional intelligence on performance and attitude: An exploratory study. Leadership Quarterly, 13, 243-274.
• Wright, D.L. (1997). “The effect of organizational and individual learning on job satisfaction and organizational commitment”, Doctoral thesis, ABD, College of Administration and Business Louisiana Tech University.
• Zefeiti S. M. B. A., & Mohamad N. A. (2017). The influence of organizational commitment on omani public employees’ work performance. International Review Of Management and Marketing, 7(2), 151-160.