XVIII. Yüzyılda Rodos’un Sosyo-Ekonomik, Dinî ve Kültürel Durumu

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 2, 52 - 73, 01.03.2015

Bülent Çelik Uğur Ünen

https://doi.org/10.30803/adusobed.188786

Cited By: 4

Öz

Anahtar Kelimeler

-

XVIII. Yüzyılda Rodos’un Sosyo-Ekonomik, Dinî ve Kültürel Durumu

Öz

Cezâyir-i Bahr-i Sefîd Eyâleti içindeki sancaklardan biri olarak Rodos Adası, donanmanın deniz seferleri için
merkezi bir geçiş noktasıydı.
Rodos, gemi yapımı ve tamiri; ayrıca sürgün edilen devlet adamlarının gönderildiği önemli bir yerdi.
Türkler ve Yahudiler sadece kale içindeki şehirde yoğundu. Rumlar nüfus olarak köylerde çoğunluktaydı.
Adada genel olarak Kanuni Vakfı’nın etkisi ve üstelik Müslüman hayırseverler vardı. Hristiyanlar ve Museviler
kendi cemaatleri içinde oldukça serbest yaşamıştı. Üstelik Yahudiler cemaat içi yapılanmalarında bir esnaf
teşkilatı oluşturmuşlardı.
Rodos’ta halktan çeşitli vergiler alınmıştı. Ada, tımar birimlerine ayrılmıştı. Adada iktisadî durum bir kanunnâme
ile düzenlenmişti.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, Rodos Adası, Kanuni Vakfı, Denizcilik, Gemi Yapımı, Sürgün

Kaynakça

• BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ
• ALİ EMÎRÎ TASNİFİ (III. AHMED) 3304, 6222, 6980, 20784
• BAB-I DEFTERİ MEVKUFAT KALEMİ Nu. 27982
• CEVDET TASNİFİ ADLİYE 4451 ASKERİYE 25598 BELEDİYE 530
• İBNÜLEMİN TASNİFİ BAHRİYE 1288 DAHİLİYE 2016 MALİYE 595, 2971
• MALİYEDEN MÜDEVVER DEFTERLER Nu. 18494 TAHRİR DEFTERLERİ Nu. 872, 1142, 1147
• TANZİMAT ÖNCESİ MERKEZ EVRAKI (KİLİSE) 2/15 İNTERNET KAYNAKLARI
• www.ecotourism-greece.com/tourism/activity/churches-monasteries/rodos (24.01.2013)
• KİTAP VE MAKALELER ASLANAPA, O. (1966). Rodos’da Türk Eserleri. Türk Kültürü Dergisi, 37-48/4, 531- 541. AVCI, N. (2007). Tarih Süresince Rodos. Ankara: İlâhiyât Yayınları. BALDUCCI, H. (1987). Rodos’ta Türk Mimarîsi. C. RODOSLU (Çev.), Ankara: Türk
• Tarih Kurumu Yayınları. BALTA, R. (1994). Rodos ve İstanköy’deki Türk Varlığı. Türk Dünyası Tarih Dergisi, 93, 20-23. BARNES, J. R. (2005). Murat Re’is Tekkesi (Rodos). Osmanlı Toplumunda Tasavvuf
• ve Sufiler, Kaynaklar-Doktrin-Ayin ve Erkân-Tarikatlar-Edebiyat-Mimari-Güzel Sanatlar
• Modernizm, A. Y. OCAK (Haz.), XXX./3, 375-407. BASTIYALI, M. (1999). Rodos ve Onikiadalar Tarihi (özel yayın). İzmir: Arkadaş Matbaacılık. BOSTAN, İ. (1992). Osmanlı Bahriye Teşkilâtı: XVII. Yüzyılda Tersâne-i Âmire.
• Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları. BRAUDEL, F. (1993). II. Felipe Dönemi’nde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası. 1, M. A.
• KILIÇBAY (Çev.), Ankara: İmge Kitabevi. ÇELİKKOL, Z. (1992). Rodos’taki Türk Eserleri ve Tarihçe. Ankara: Türk Tarih
• Kurumu Yayınları. DÜRÜST, M. K. (1982). Rodos ve Murat Reis Şehitliği. Türk Kültürü Dergisi, 228/XX, 386-389, 395. ERDOĞRU, M. A. (2000). Rodos Adasındaki Osmanlı Evkafı (1522-1711). Tarih
• İncelemeleri Dergisi, XV, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, 9-30. ERDOĞRU, M. A. (1998). Rodos Adası’nda 1711 Yılında Timarlar ve Timarlılar.
• Tarih İncelemeleri Dergisi, XIII, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, 25-48. ERDOĞRU, M. A. (1996). The Island of Rhodes Under Ottoman Rule: Military
• Situation, Population, Trade and Taxation. Arab Historical Review For Ottoman Studies,
• Numéros 13-14, 29-41. Evliyâ Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî. (2005). Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi. Y.
• DAĞLI, S. A. KAHRAMAN, R. DANKOFF (Haz.), IX. Kitap, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. FAROQHI, S. (2003). Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak. G.
• ÇAĞALI GÜVEN, Özgür TÜRESAY (Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. KAŞLIOĞLU, Ş. (2007). Rodos’ta Saklı Zamanlar. A. F. ÖRENÇ (Ed.), İstanbul: Doğu Kütüphanesi. KONUK, N. (2008). Midilli, Rodos, Sakız ve İstanköy’de Osmanlı Mimarisi. Ankara:
• Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Kültür Yayını. Mehmed Süreyya. (1996). Sicill-i Osmanî. 2, 5, N. AKBAYAR (Haz.), S. A.
• KAHRAMAN (Akt.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. NASUHOĞLU, M. S. (2004). Rodos (Anılar - Öyküler). Muğla: Muğla Üniversitesi Basımevi. ÖRENÇ, A. F. (2006). Yakındönem Tarihimizde Rodos ve Oniki Ada. İstanbul: Doğu Kütüphanesi. Piri Reis. (1973). Kitab’ı Bahriyye. Y. SENEMOĞLU (Haz.), Denizcilik Kitabı, 1,
• Tercüman 1001 Temel Eser 19, İstanbul: Kervan Kitapçılık. TAŞKIRAN, C. (1996). Oniki Ada’nın Dünü ve Bu Günü. Ankara: GNKUR. Askeri
• Tarih ve Stratejik Etut Başkanlığı Yayınları, Genelkurmay Basım Evi. TUĞLACI, P. (1985). Osmanlı Şehirleri. İstanbul: Milliyet Tesisleri. TURAN, Ş. (1970). Rodos’un Zaptından Malta Muhasarasına. Kanunî Armağanı, Türk
• Tarih Kurumu Yayınları, 47-117. TURAN, Ş. (1965). Rodos ve 12 Ada’nın Türk Hâkimiyetinden Çıkışı. Belleten,
• XXIX/113-116, 77-119. UZUNÇARŞILI, İ. H. (1978). Osmanlı Tarihi, Karlofça Anlaşmasından XVIII. Yüzyılın
• Sonlarına Kadar. IV (1), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. UZUNÇARŞILI, İ. H. (1977). Osmanlı Tarihi, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl
• Sonuna Kadar. III (2), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. UZUNÇARŞILI, İ.H, (1988). Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı. Ankara: Türk Tarih
• Kurumu Yayınları. ÜNAL, A. A. (2002). XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Cezayir-i Bahr-i Sefîd (Akdeniz-Ege
• Adaları ya da Kapudan Paşa Eyaleti). Türkler, 9, Yeni Türkiye Yayınları, 614-617. VATIN, N. (2004). Rodos Şövalyeleri ve Osmanlılar Doğu Akdeniz’de Savaş,
• Diplomasi ve Korsanlık, 1480-1522. Tülin ALTINOVA (Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. YILDIZ, M. (2009). Sancak Kanunnamalerine Göre Osmanlı Toplumunda Ekonomik
• Yapı (İnebahtı, Rodos ve Diyarbakır Örnekleri). Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 181, 111-134. YİĞİT, A. (2009). 165 Nolu Bodrum Şer’iyye Sicilinde Bulunan Denizciliğe Dair
• Kayıtlar. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), 22, Muğla Üniversitesi, 117-138. Ziver Bey. (1312). Rodos Tarihi. Rodos: Vilayet Matbaası. TEZLER AYOĞUZ, Ş. (1989). Cezair-i Bahr-i Sefid Vilayeti. Yüksek Lisans Tezi, Ege
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. ÇAKAN, İ. (1965). Osmanlılar Devrinde Rodos. Mezuniyet Tezi, İstanbul. DOĞAN, G. (2008). İngiliz ve Fransız Seyyahlara Göre 17. ve 18. Yüzyıllarda Ege
• Adaları (Midilli, Sakız, Sisam, Rodos) ve Çevresi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi
• Sosyal Bilimler Enstitüsü. GÖK, İ. (2007). Başbakanlık Osmanlı Arşivi 168 Numaralı Mühimme Defteri (s. 200
• ) (1183-1185/1769-1771) Transkripsiyon, Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Marmara
• Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. MALCI, E. (1967). Rodos’un Fethi. Mezuniyet Tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. ÖRENÇ, A. F. (2001). Yakındönem Tarihimizde Rodos Adası. Doktora Tezi, İstanbul
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. ÜNEN, U. (2013). XVIII. Yüzyılda Osmanlı İdaresinde Rodos Adası. Yüksek Lisans
• Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.