The Circumstances Causing Unethical Behaviors in Accounting Profession: A Case Study in Denizli City

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 77 - 93, 05.08.2019

Hilal Sarı Özgün Hakan Sarıtaş

Öz

Concepts of ethics and morality have been attached
further importance every day. Unethical behaviors are not only related with
current environment but also all society. Like all professional groups, various
specific issues are encountered in the accounting profession. Socially-related
unethical behaviors in accounting profession are mostly encountered as tax
evasion, financial mistakes, ignoring social responsibility concept. Resolution
of ethical issues would contribute in economic development in the society and
develop social welfare.Members of accounting profession are required to have
social responsibility. However, members of this profession could sometimes
ignore ethical consideration because of various flaws.In the present study on
accounting profession, factors causing unethical behavior were investigated by
means of a survey prepared for members of accounting profession. Purpose of the
study is to determine the factors that cause unethical behaviors of accounting
professionals. This study was conducted on professional members registered with
the Denizli Chamber of Certified Public Accountants 187 members of accounting
profession participated in the survey.As a result of the analysis, the
variables effective on ethical perceptions of members of accounting profession
were determined as professional title, age, education level, number of
bookkeeping, and gender. On the other hand, monthly average income level was
found to be ineffective on their perceptions.

Anahtar Kelimeler

Accounting, The Ethics Of Accounting Profession

Muhasebe Mesleğinde Etik Dışı Davranışlara Neden Olan Durumlar: Denizli İlinde Bir Uygulama

Öz

Meslek
hayatında etik ve ahlak kavramları gün geçtikçe daha önemli hale gelmektedir.
Etik dışı davranışlar sadece içinde bulunulan ortamı değil tüm toplumu
ilgilendirmektedir.  Tüm meslek
gruplarında olduğu gibi muhasebe mesleğinde de muhasebe meslek mensubuna bağlı
olarak bir takım sorunlar bulunmaktadır. Muhasebe mesleğinde yaşanan etik dışı
davranışlar, özellikle vergi kaçırma, mali yanılgılar, sosyal sorumluluk
kavramını göz ardı ederek toplumu ilgilendiren sorunlar olarak ortaya
çıkmaktadır. Etik sorunların çözülmesi toplumda yaşanacak olan ekonomik
gelişmeye katkıda bulunacak ve refah seviyesinde artışa sebep olacaktır. Muhasebe
meslek mensuplarının toplumu ilgilendiren sorumluluğa sahip olmaları
gerekmektedir. Fakat güncel olan bazı aksaklıklar sebebiyle meslek mensupları
mesleki etiği zaman zaman göz ardı edebilmektedir. Çalışmamızda muhasebe
mesleğinde, etik dışı davranışa sebep olan etmenler muhasebe meslek
mensuplarına yönelik hazırlanmış olan bir anket çalışmasıyla araştırılmıştır. Çalışmanın
amacı; muhasebe meslek mensuplarının etik dışı davranışlarına sebep olan
faktörlerin belirlenmesidir. Bu çalışma, Denizli Serbest Muhasebeciler ve Mali
Müşavirler odasına kayıtlı olan muhasebe meslek mensupları üzerinde
uygulanmıştır. Ankete 187 muhasebe meslek mensubu katılım göstermiştir. Çalışmanın
sonucunda muhasebe meslek mensuplarının etik algısını etkileyen değişkenlerin
mesleki unvan, yaş, eğitim düzeyi, defter sayısı ve cinsiyet olduğu ve meslek
mensuplarının etik algısını etkilemeyen değişkenin ise mensuba ait aylık
ortalama gelir düzeyi olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe

Kaynakça

• Akdoğan, H.,(2005). “Muhasebe Meslek Etiğinde Teleolojik ve Deontolojik Yaklaşımların Karşılaştırılmaları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, C:10, S:1, 295-300.Cohen R.J., Pant, L.W., Sharp, D.J. (2001) “An Examination of Differences in Ethical Decision-Making Between Canadian Business Students and Accounting Professionals”, Journal of Business Ethics, C:30, S:4, 319-336, Nisan.erişim tarihi: 10.06.2017, https://link.springer.com/article/10.1023%2FA%3A1010745425675
• Çimen, M. (2015). Fen ve Sağlık Bilimleri Alanlarında SPSS Uygulamalı Veri Analizi, Palme Yayıncılık, Ankara.
• Çukacı, Y. (2006). “Kamuyu Aydınlatmada Muhasebe Meslek Elemanının Etik Anlayışı ve İzmir İlinde Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C:8, S:1, 89-111.
• Daştan, A. (2009). “Etik Eğitiminin Muhasebe Eğitimindeki Yeri Ve Önemi: Türkiye Değerlendirmesi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, C:26, S:1, 281-311.
• Deran, A., Savaş, İ., Fırat, E. (2014). “Muhasebe Meslek Mensubu Adaylarının Etiksel Davranış, Kişisel Ve Yönetsel Beceri Kriterleri Açısından Değerlendirilmesi”, Electronic Journal of Vocational Colleges-May/Mayıs, 42-58.Fidan, M., Subaşı, Ş. (2014). “Muhasebe Meslek Mensubu Adaylarının Etik Algıları: İstanbul İli Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, S:64, 111-130, Ekim.
• Hacıhasanoğlu, T. (2013). “Sakarya İlinde faaliyet Gösteren Bağımsız Muhasebecilerin Meslek Etiği Algılama Düzeylerġne İlişkin Bir Araştırma”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C:14, S: 1, 357-372.
• İslamoğlu, H. (2009). “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, Beta Yayıncılık, İzmit.
• İşgüden, B., Çabuk, A. (2006). “Meslek Etiği ve Meslek Etiğinin Meslek Yaşamı Üzerindeki Etkileri”, Sosyal Bilimler Dergisi, C:9, S:16, Aralık, 59-86.
• Keller, C., Smith, K., Smith M. (2007). “Do Gender, Educational Level, Religiosity, And Work Experience Affect The Ethical Decision-Making Of U.S. Accountants?”, Critical Perspectives on Accounting, C:18, S:3, 299-314,Mart.erişim tarihi:10.06.2017,http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1045235406000153
• Kutlu, H. (2008). “Muhasebe Meslek Mensupları Ve Çalışanlarının Etik İkilemleri: Kars Ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S: 63- 2, 143-170.
• Knootz, H., Weihrich, H. (1988). Management Singapore, McGrow Hill Book Company.
• Müslümov, A., Aras, G. (2002). “Türkiye’de Muhasebe Ve Finansal Yönetim Uygulamalarında Etik Davranışları Etkileyen Faktörlerin Analizi” , XXI. Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Bodrum. (erişim tarihi: 06.04.2017, http://www.muslumov.com/wp-content/uploads/2012/07/ETHICS-Bodrum-2002.pdf)
• Özçelik, H., Angı, G. (2017). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiği Ve Etik İkilem Algıları: Antalya İli Örneği”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, S: 50, 141-158.
• Sakarya, Ş., Kara, S. (2010). “Türkiye’de Muhasebe Meslek Etiğine Yönelik Düzenlemeler ve Meslek Mensupları Tarafından Algılanması Üzerine Bir Alan Araştırması”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, C:12, S: 18, 57-72.
• Sayım, F., Usman, Ö. (2016). “Etik Kavramı ve Muhasebe Meslek Mensuplarında Etik Algısı-Yalova Örneği”, Maliye Dergisi, S: 170, 131-146, Ocak-Haziran.
• Sözen, S. (2003). Polisin Görev ve Yetkileri, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 1475, Bölüm 3, Eskişehir.
• T.C Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu (2012). Kamu Görevlileri Etik Rehberi, Ankara.
• Yalçın, S. (2011). “Muhasebe Meslek Mensupları ve İşletmelerin Etik Konusunda Tutumları: Türkiye Araştırması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, S:52, 47-66, Ekim.
• Yıldız, G. (2010) “Muhasebe Mesleğinde Meslek Etiği Ve Kayseri İl Merkezinde Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S: 36, 155-178, Ağustos-Aralık.
• Yücel, E. (2017). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, S: 73, 229-248, Ocak.