GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE KADAR KADIN YÖNETİCİLERE KONULAN KARİYER ENGELLERİ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 62 - 77, 29.12.2021

Fidan Alhas

https://doi.org/10.30803/adusobed.954697

Cited By: 1

Öz

Kadın yöneticilere uygulanan engeller yıllar içinde değişim göstermektedir. Bu değişimler genellikle kadın yöneticilerin içinde bulunduğu toplumun kültürüne göre değişmektedir. Ayrıca kadın yöneticinin üstlendiği yöneticilik pozisyonu da önemlidir. Çünkü kadın yöneticinin ilk, orta ve üst düzey yönetici olmasına göre de uygulanan engeller farklılaşmaktadır. Toplumsal değişim ve dönüşümlere bağlı olarak da kadın yöneticiler için geliştirilen engellerin farklı bir zamanlanması da olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kadın yöneticiler için geliştirilen kariyer engellerinin geçmişten günümüze kadar nasıl değiştiğini ortaya koymaktır. Çalışmanın önemi, kadın yöneticilerle konulan engelleri hepsini birlikte ele almasından kaynaklanmaktadır. Geçmişten günümüze kadar kadın yöneticilere uygulanan engellerin şekil değiştirerek uygulandığının ortaya koyulması çalışmanın katkısını oluşturmaktadır. Çalışmada erkek yöneticilerin kadın yöneticileri işletmede istememeleri nedeniyle sürekli olarak değişik şekillerde yeni bir engel geliştirdikleri sonucu elde edilmiştir. Çalışma derleme bir çalışmadır. Kadın yöneticilere konulan kariyer engellerini bir bütün halinde ele alan bir çalışmaya rastlanılmamış olması da çalışmanın özgün yönünü oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

TOPLUMSAL CİNSİYET, CAM TAVAN, KRALİÇE ARI SENDROMU, CAM UÇURUM, KARİYER ENGELLERİ

Kaynakça

• AKPİNAR-SPOSITO, C. (2013). Career Barriers for Women Executives and The Glass Ceiling Syndrome: The Case Study Comparison between French and Turkish Women Executives. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (75), 488-497.
• ALHAS, F. (2020a). Cam Uçurum mu? Mobing mi? Bilinmeyene Yolculuk. SBedergi, 4(6), 26-45.
• ALHAS, F. (2020b). Kadınların Üst Düzey Yönetici Olmasına Engel Olan Nedenler: Cam Uçurum, Cam Yürüyen Merdiven ve Cam Asansör Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 101-113.
• ALHAS, F. (2020c). Ataerkil Kültürün ve Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Bir Sonucu: Cam Uçurum. Türkiye Meslekî ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 83-95.
• ALHAS, F. (2020d). Cam Uçurum: Efsane Avcısı. Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 9-21.
• ALHAS, F. (2020e). Cam Uçurum: Cezalandırma Tapınağı. Fırat Üniversitesi. İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 201-2018.
• ASHBY, J. S., RYAN, M. K. ve HASLAM, S. A. (2007). Legal Work and The Glass Cliff: Evidence that Women are Preferetiallyy Selected to Lead Problematic Cases. William and Mary Journal of Women and The Law, (13), 775-793.
• BATESON, G., JACKSON, D. D., HALEY, J. ve WEAKLAND, J. (1956). Toward a Theory of Schizophrenia. Behavioral Science, 1(4), 251-264.
• BAYKAL, E. (2018). Sosyal Kimlik Teorisi Perspektifiyle Kraliçe Arı Sendromu. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 159-175.
• BELL, M. P., MCLAUGHLIN, M. E. ve SEQUEIRA, J. M. (2002). Discrimination, Harassment, and the Glass Ceiling: Women Executives as Change Agents. Journal of Business Ethics, (37), 65-76.
• BİNGÖL, O. (2014). Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’de Kadınlık. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si,16 (Özel Sayı I), 108-114.
• BLACKSTONE, A. M. (2003). Gender Roles and Society. Human Ecology: An Encyclopedia of Children, Families, Communities, and Environments, (Ed.). Julia R. Miller, R. M. Lerner, and L. B. Schiamberg. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, 335-338.
• BOMBUWELA, P. M. ve DE ALWIS, A. C. (2013). Effects of Glass Ceiling on Women Career Development in Private Sector Organizations-Case of Sri Lanka. Journal of Competitiveness, 5(2), 3-19.
• BUNE, K. (2008). Queen Bee Syndrome Produces Stinging Victimisation. https://www.lawofficer.com/queen-bee-syndrome-produces-stinging-victimization/ Erişim Tarihi: 30.04.2021.
• CHAMBERS, K. (2011). The Glass Cliff: The Contribution of Social Identity and Gender Stereotypes in Predicting Leadership Preference and Trust. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Faculty of Graduate and Postdoctoral Affairs, Carleton University Ottawa, Canada.
• CHOA, Y., KIMB, S., YOUC, J., HAND, H., KIMB, M. ve YOON, S. (2021). How South Korean Women Leaders Respond to Their Token Status: Assimilation and Resistance. Human Resource Development International, 1-24.
• DAŞLI, Y. (2019). Öğrencilerin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumların Belirlenmesi Üzerine Bir Alan Araştırması. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty),16(1), 364-385.
• DİNÇ KAHRAMAN, S. (2010). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(1), 30-35.
• EAGLY, A. H. ve CARLI, L. L. (2007a). Through the Labyrinth: The Truth about How Women become Leaders. Boston, MA: Harvard Business School Press.
• EAGLY, A. H. ve CARLI, L. L. (2007b). Women and The Labyrinth of Leadership. Harvard Business Review, 85(9), 62-71.
• ER, O. ve ADIGÜZEL, O. (2015). Cam Tavan Gölgesindeki Kraliçe Arılar: Kadınların Kariyer İlerlemelerinde Karşılaştıkları Engeller ve Etkili Liderlik. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 163-175.
• ERKEN, C. (2020). Kadınların İşgücü Piyasasında Karşılaştıkları Engeller ve İŞKUR İçin Öneriler. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
• FOLKE, O. ve RICKNE, J. (2014). The Glass Ceiling in Politics: Formalization and Empirical Tests. IFN Working Paper, (1034), 1-66.
• GALLOWAY, B. J. (2013). The Glass Ceiling: Examining Leadership Perceptions within the Domain of Athletic Administration. Yayımlanmamış Kıdemli Onur Tezi. The Eastern Michigan University Honors College in Partial Fulfillment of the Requircments Graduation with Honors in Communications and Sports Management Collaboration.
• GARTZIA, L., RYAN, M. K., BALLUERKA, N. ve ARITZETA, A. (2012). Think Crisis-Think Female: Further Evidence. European Journal of Work and Organizational Psychology, 21(4), 603-628.
• GROUT, P. A., PARK, I. U. ve SONDEREGGER, S. (2007). An Economic Theory of the Glass Ceiling. CMPO Working Paper Series, 07(183), 1-32.
• HOLGERSSON, C. ve ROMANI, L. (2020). Tokenism Revisited: When Organizational Culture Challenges Masculine Norms, the Experience of Token Is Transformed. European Management Review, 17(3), 649-661.
• HULTIN, M. (2003). Some Take the Glass Escalator, Some Hit the Glass Ceiling? Career Consequences of Occupational Sex Segregation. Work and Occupations, 30(1), 30-61.
• İMAMOĞLU AKMAN, G. ve AKMAN, Y. (2016). Kraliçe Arı Sendromu Bağlamında Kadın Öğretmenlerin Kadın Yöneticilere İlişkin Görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(3), 748-763.
• JACKSON, J. F. L. ve O’CALLAGHAN, E. M. (2009). What Do We Know About Glass Ceiling Effects? A Taxonomy and Critical Review to Inform Higher Education Research. Res High Educ., (50), 460-482.
• JAMIESON, K. H. (1995). Beyond the Double Bind: Women and Leadership Oxford University Press, New York. ISBN 978-0-19-508940-0.
• JOHNS, M. L. (2013). Breaking the Glass Ceiling: Structural, Cultural, and Organizational Barriers Preventing Women from Achieving Senior and Executive Positions. Perspectives in Health Information Management, 10(Winter), 1-11.
• KALOKERINOS, E. K., KJELSAAS, K., BENNETTS, S. ve VON HIPPEL, C. (2016). Men in Pink Collars: Stereotype Threat and Disengagement among Male Teachers and Child Protection Workers. European Journal of Social Psychology, 47(5), 553-565.
• KAMBERIDOU, I. (2010). The Glass Escalator and Gender Fatigue: Getting Gender back on the Agenda. The 5th International Conference on Interdisciplinarity in Education ICIE’10 June 17-19, 2010, Tallinn, Estonia.
• KIAUSIENE, I., ŠTREIMIKIENE, D. ve GRUNDEY, D. (2011). On Gender Stereotyping and Employment Assimetris. Economics & Sociology, 4(2), 84-97.
• KING, E. B., HEBL, M. R., GEORGE, J. M. ve MATUSIK, S. F. (2010). Understanding Tokenism: Antecedents and Consequences of a Psychological Climate of Gender Inequity. Journal of Management, 36(2), 482-510.
• KOLADE, O. J. ve KEHINDE, O. (2013). Glass Ceiling and Women Career Advancement: Evidence from Nigerian Construction Industry. Iranian Journal of Management Studies (IJMS), 6(1), 77-97.
• KULICH, C. ve RYAN, M. K. (2017). The Glass Cliff. Oxford Research Encyclopedia of Business and Management, 1-34.
• KURT YILMAZ, B. (2019). Cinsiyete Dayalı Tokenizm: Kadın Egemen ve Erkek Egemen Mesleklerde Nitel Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• KURT YİLMAZ, B. ve SURGEVIL DALKİLİC, O. (2020). Cinsiyete Dayalı Tokenizm: Kadın Egemen ve Erkek Egemen Mesleklerde Nitel Bir Araştırma. Istanbul Management Journal, (88), 85-125.
• LAMA, B. (2019). Effect of Glass Ceiling on Women’s Career Development in Banks Operating in Pokhara Metropolitan City. The Journal of Nepalese Business Studies, 12(1), 100-110.
• LUPTON, B. (2006). Explaining Men’s Entry into Female-Concentrated Occupations: Issues of Masculinity and Social Class. Gender, Work & Organization, 13(2), 103-128.
• MAIN, B. G. M. ve GREGORY-SMITH, I. (2018). Symbolic Management and the Glass Cliff: Evidence from the Boardroom Careers of Female and Male Directors. British Journal of Management, 29(1), 136-155.
• MCDONALD, T. W., TOUSSAINT, L. L. ve SCHWEIGER, J. A. (2004). The Influence of Social Status on Token Women Leaders’ Expectations About Leading Male-Dominated Groups. Sex Roles, 50(5/6), 401-409.
• MCGINN, K. ve OH, E. (2017). Gender, Social Class, and Women’s Employment. Current Opinion in Psychology, (18), 84-88.
• MONDAL, J. (2016). Inequalitiesat Workplace: The Glass Ceiling Phenomenonthe Present Scenario and Factors Intrinsic. National Journal of Management and Technology, (6), 36-43.
• MORENO-MINGUEZ, A., ORTEGA-GASPAR, M. ve GAMERO-BURON, C. (2019). A Socio-Structural Perspective on Family Model Preferences, Gender Roles and Work-Family Attitudes in Spain. Soc. Sci., 8(4), 1-27.
• MORGAN, M. S. (2015). Glass Ceilings and Sticky Floors: Drawing New Ontologies. London School of Economics and Political Science Department of Economic History Working Papers, (228), 2-25.
• MORGENROTH, T., KIRBY, T. A., RYAN, M. K. ve SUDKAMPER, A. (2020). The Who, When, and Why of the Glass Cliff Phenomenon: A Meta-Analysis of Appointments to Precarious Leadership Positions. Psychological Bulletin, 146(9), 797-829.
• NANDY, S., BHASKAR, A. ve GHOSH, S. (2014). Corporate Glass Ceiling: An Impact on Indian Women Employees. International Journal of Management and International Business Studies, 4(2), 135-140.
• NASSER, S. (2018). Boxed Women in Public Administration-Between Glass Ceilings and Glass Walls: A Study of Women’s Participation in Public Administration in the Arab States. Journal of International Women's Studies, 19(3), 152-171.
• NAYEE, B. (2018). Where Breaking Glass Ceilings Leads to Glass Walls: Gender-Disparate Managerial Decision-Making Power and Authority. Fordham Law Review, 87(1), 371-404.
• NGULUBE, Z. (2018). The Influence of Traditional Gender Roles and Power Relations on Women and Girls’ Education and Health in Northern Ghana. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, International Studies in Education, University of Iceland School of Education, Iceland.
• OAKLEY, J. G. (2000). Gender-Based Barriers to Senior Management Positions: Understanding the Scarcity of Female CEOs. Journal of Business Ethics, (27), 321-334.
• OELBAUM, Y. S. (2016). Understanding The Glass Cliff Effect: Why Are Female Leaders Being Pushed Toward The Edge?. Yayımlanmamış Doktora Tezi, The City University of New York, ABD.
• PERMATASARI, D. ve SUHARNOMO, S. (2019). Investigating The “Queen Bee” Phenomenon in Indonesia: A Case Study. Diponegoro International Journal of Business, 2(1), 41-51.
• PUCEITAITE, R. (2012). Cases in Organizational Ethics. Kaunas Faculty of Humanities, Vilnius University, Lithuania. REIST. C. ve GRADY, M. L. (2018). Women as University Presidents: Navigating the Administrative Labyrinth. Sociology, 97-113.
• RYAN, M. K. ve HASLAM, S. A. (2005). The Glass Cliff: Evidence that Women are Over-Represented in Precarious Leadership Positions. British Journal of Management, (16), 81-90.
• RYAN, M. K., HASLAM, S. A. ve KULICH, C. (2010). Politics and the Glass Cliff: Evidence That Women are Preferentially Selected to Contest Hard-to-Win Seats. Psychology of Women Quarterly, 34(1), 56-64.
• RYAN, M. K., HASLAM, S. A., MORGENRITH, T., RINK, F., STOKER, I. ve PETERS, K. (2016). Getting on Top of The Glass Cliff: Reviewing A Decade of Evidence, Explanations, and Impact. The Leadership Quarterly, 27(3), 446-455.
• SABHARWAL, M. (2013). From Glass Ceiling to Glass Cliff: Woman in Senior Executive Service. Journal of Public Administration Research and Theory, 25(2), 1-29.
• SAMUELSON, H. L., LEVINE, B. R., BARTH, S. E., WESSEL, J. L. ve GRAND, J. A. (2019). Exploring Women's Leadership Labyrinth: Effects of Hiring and Developmental Opportunities on Gender Stratification. The Leadership Quarterly, 30(6), 1-16.
• SCHOPP, M. (2008). The Labyrinth to Leadership: A Multicase Study. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Faculty of The Graduate College at the University of Nebraska, Lincoln, Nebraska.
• SCOTT, E. K. (2005). Beyond Tokenism: The Making of Racially Diverse Feminist Organizations. Social Problems, 52(2), 232-254.
• SENGUL, H., CİNAR, F. ve BULUT, A. (2019). The Perception of Queen Bee Phenomenon in Nurses; Qualitative Study in Health Sector. Niger J Clin Pract., 22(7), 906-912.
• SNYDER, K. A. & GREEN, A. I. (2008). Revisiting The Glass Escalator: The Case of Gender Segregation in A Female Dominated Occupation. Oxford journal, 55(2), 271-299.
• SOBCZAK, A. (2018). The Queen Bee Syndrome. The Paradox of Women Discrimination on The Labour Market. Journal of Gender and Power, 9(1), 51-61.
• SRIVASTAVA, S., MADAN, P. ve DHAWAN, V. K. (2020). Glass Ceiling-An Illusion or Realism? Role of Organizational Identification and Trust on The Career Satisfaction in Indian Organizations. Journal of General Management, 45(4), 217-229.
• STILL, L. V. (1997). Glass Ceilings, Glass Walls and Sticky Floors: Barriers to Career Progress for Women in The Finance Industry. Women and Leadership Working Paper Series, (10), 1-26.
• VALIAN, V. (1998). Why So Slow? The Advancement of Women. Cambridge, MA: MIT Press.
• VEALE, C. ve GOLD, J. (1998). Smashing into The Glass Ceiling for Women Managers. Journal of Management Development, 17(1), 17-26.
• WILLIAMS, C. L. (1992). The Glass Escalator: Hidden Advantages for Men in The “Female” Professions. Social Problems, 39(3), 253-267.
• WILLIAMS, C. L. (2013). The Glass Escalator, Revisited: Gender Inequality in Neoliberal Times, SWS Feminist Lecturer. Gender & Society, 27(5), 609-629.
• WOODHAMS, C., LUPTON, B. ve COWLİNG, M. (2015). The Presence of Ethnic Minority and Disabled Men in Feminised Work: Intersectionality, Vertical Segregation and The Glass Escalator. Sex Roles, (72), 277-293.
• YAGHİ, A. (2018). Glass Cliff or Glass Prison: Think Evil-Think Men in Organizational Leadership. International Journal of Public Administration, 41(12), 998-1008.
• YAVORSKY, J. E., COHEN, P. N. ve QIAN, Y. (2016). Man Up, Man Down: Race-ethnicity and the Hierarchy of Men in Female-Dominated Work. Sociological Quarterly, 1-40.
• YILDIZ, S. (2017). Toplumsal Cinsiyetin Şirketlere Yansımasında Ortaya Çıkan Ayrımcılık Kavramlarının Ardılları Üzerine Bir Model Önerisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Haziran, 18(1), 121-138.
• YILDIZ, S., ALHAS, F., SAKAL, Ö. ve YILDIZ, H. (2016). Cam Uçurum: Kadın Yöneticiler Cam Tavanı Ne Zaman Aşar?. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71(4), 1119-1146.
• YODER J. D., SCHLEICHEER, T. L. ve MCDONALD, T. W. (1998). Empowering Token Women Leaders: The Importance Of Organizationally Legitimated Credibility. Psychology Of Women Quarterly, 22(2), 209-222.
• YÖRÜK KARAKILIÇ, N. (2019). Evaluation of Glass Ceiling Syndrome in Terms of Gender Discrimination Perception. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(2), 214-233.
• ZANDRIA, S., LUTHER-KING JUNIOR, Z. ve HENNIE, P. (2020). Queen Bee Syndrome at the Workplace; Perspectives of Female Business Students at a South African Private University. The Journal of Social Sciences Research, Academic Research Publishing Group, 6(4), 406-412.
• ZIMMER, L. (1988). Tokenism and Women in the Workplace: The Limits of Gender-Neutral Theory. Social Problems, 35(1), 64-77.
• https://hbr.org/2007/09/women-and-the-labyrinth-of-leadership. Erişim Tarihi: 03.05.2021.