VERGİ GELİRLERİ VE EKONOMİYE DUYULAN GÜVEN ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 32 - 42, 29.06.2023

Elif Yalçın , Sevcan Güneş

https://doi.org/10.30803/adusobed.1202302

Öz

Ekonomiye duyulan güven ekonomik aktörlerin gelecekle ilgili beklentilerini dolayısıyla tüketim ve yatırım kararlarını etkiler. Aynı zamanda kurumlara duyulan güven denetim, şeffaflık ve hesap verilebilir olmasını sağlayarak etkin çalışmasını sağlar. Diğer durumda ise yüksek kayıt dışı oranları nedeniyle etkin bir vergilendirilme olmadığı için sürdürülebilir kalkınma gerçekleşemez ve bu durum beraberinde gelir dağılımının bozulmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı ekonomiye duyulan güven ile vergi gelirleri arasında bir ilişki olup olmadığını ampirik olarak analiz etmektir. Bu doğrultuda 2007Q1-2022Q1 dönemini kapsayan çeyreklik verilerle, yapılan Gregory Hansen eş bütünleşme ilişkisi olduğu görülmüştür. DOLS, FMOLS ve CCR tahmin yöntemleri ile eş bütünleşme ilişkisinin parametre sonuçları gelir ve güvenin vergi gelirleri üzerinde pozitif ve anlamlı etkisi bulunmuştur. Ekonomik güven endeksinde meydana gelen %1’lik bir artışın uzun dönemde vergi gelirlerini DOLS tahmincisi ile %0,26, FMOLS tahmincisi ile %0,23 ve CCR tahmincisi ile %0,28 oranında arttırdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

güven endeksi, eşbütünleşme, vergi gelirleri

Kaynakça

• AĞBAL, N. (2001) OECD Üyesi Ülkelerde Vergi Yükünün Gelişimi-II (Development of Burden of Tax in OECD Countries), Yaklaşım, August, Issue: 104.
• AKDOĞAN, T. ve AKDOĞAN, I. (2023) Theoretical approach to tax compliance. PressAcademia Procedia (PAP), 16, 44-49
• ARISOY, İ. (2012) Türkiye Ekonomisinde İktisadi Güven Endeksleri ve Seçilmiş Makro Değişkeler Arasındaki İlişkilerin VAR Analizi, Maliye Dergisi, 162, 304-315.
• AY, H.M. ve TALAŞLI, E. (2008), Ülkelerin Ekonomik Gelişmişlik Seviyeleri ve Vergi Yapıları Arasındaki İlişki, Maliye Dergisi, 154,135-155
• BORNER, S., BRUNETTI, A. ve WEDER, B. (1995) Political Credibility and Economic Development. New York: St Martin's Press.
• ÇELİK, S. (2011) An Unconventional Analysis of Consumer Confidence Index forTheTurkish Economy, International Journal of Economics and Finance Studies, 2(1). 121-129.
• FAUVELLE-AYMAR, C. (1999) The Political and Tax Capacity of Government in Developing Countries, Kyklos, Vol. 52 , 3.39 1-4 I3
• GEZER, T. ve TUNCER, G (2019) Maliye Politikasının Tüketici Güveni Üzerindeki Etkisi:Türkiye Uygulaması,Maliye Dergisi,177:218-246
• GREGORY, A.E. ve HANSEN, B.E. (1996) Residual-based tests for cointegration in models with regime shifts, Journal of Econometrics, 70, (1), 99-126.
• GUPTA, A. S. (2007) Determinants of Tax Revenue Efforts in Developing Countries, IMF Working Papers 2007/184, International Monetary Fund,1-41
• HUMAN DEVELOPMENT REPORT (2022) https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI erişim tarihi: 22.05.2023
• ISLAM, T. ve MUMTAZ, M.N. (2016) Consumer Confidence Index and Economic Growth: An Empirical Analysis of EU Countries, EuroEconomica, 2(35).
• KALAS, B., TODOROVIC, J. Đ., ve ĐORDEVIC, M. (2020). Panel estimating effects of macroeconomic determinants on tax revenue level in European Union. Industrija, 48(3).1-17
• KUTBAY, H. ve BUYRUKOĞLU, S. (2019) Ekonomideki Güven Artışı Vergi Gelirlerine Yansır Mı?, Vergi Dünyası, 10(26), 35-47.
• Lİ, C. (2011) Consumer expectation and output growth: The case of China, Consumer expectation and output growth: The case of China, Economics Letters, 113 (3), 298-300.
• MATSUSAKA, J.ve SBORDONE, A., (1995) Consumer confidence and economic fluctuations. Economic Inquiry 33 (2), 296–318.
• MUSGRAVE, R. A. ( 1969) Fiscal Sy.stem.\. New Haven: Yale University Press.
• MÜNYAS, T. (2020) Türkiye’de Dolaylı Ve Dolaysız Vergi Gelirlerini Etkileyen Finansal Piyasa Göstergeleri, Beykoz Akademi Dergisi, 8(2), 270- 282.
• OECD Data (2022) https://data.oecd.org/leadind/consumer-confidence-index-cci.htm erişim tarihi: 22.05.2023
• PARK, J. Y. (1992) Canonical Cointegrating Regressions, Econometrica: Journal of the Econometric Society, 60(1), 119-143.
• PERRON, P. (1989) The Great Crash, the Oil Price Shock, and the Unit Root Hypothesis.,Econometrica, 57(6), 1361–1401.
• PHILLIPS, P. B. ve HANSEN, B.E. (1990) Statistical İnference in İnstrumental Variables Regression with I(1) Processes, The Review of Economic Studies, 57(1), 99-125.
• STOCK, J.H. ve WATSON, M.W. (1993) A simple estimator of cointegrating vectors in higher orderintegrated systems, Econometrica 61, 783-820.
• TANZI, V.,ve ZEE, H.(2001) Tax Policy for Developing Countries, International Monetary Fund, Economic Issues 27, https://www.imf.org/external/pubs/ft/issues/issues27/
• TÜİK Haber Bülteni (2022) https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=37511&dil=1Sayı: 37511 . erişim tarihi: 2205.2023
• UTAKA, A. (2003) Confidence And The Real Economy - The Japanese Case, Applied Economics, 35:3, 337-342.
• ZIVOT, E., DONALD W. ve K. ANDREWS. (1992) Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis.,Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251–270.