AYDIN BÖLGESİNDE PAMUKTA TOPRAKÜSTÜ VE TOPRAKALTI DAMLA SULAMA UYGULAMALARININ İRDELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 2, 15 - 24, 01.06.2015

Yakup Özdemir Necdet Dağdelen

Öz

Carmen pamuk çeşiti ile yapılan bu çalışma 2012 yılında, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Araştırma ve Uygulama Çiftliği arazilerinde yürütülmüştür. Bu çalışmada, pamukta topraküstü-toprakaltı damla
uygulamalarının ve farklı su düzeylerinin kütlü verimi ile bazı kalite ve agronomik özellikler üzerine etkisi
araştırılmıştır. Araştırma üç tekerrürlü ve iki faktörlü tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuştur.
Denemelerde topraküstü ve toprakaltı uygulamalarında A sınıfı buharlaşma kabından oluşan 8 günlük birikimli
buharlaşmanın % 25 % 50, % 75 ve % 100'ünün karşılandığı üç su düzeyi incelenmiştir. Sonuçta, damla sulama
uygulamaları ve su düzeylerinin kütlü verimini etkilediği, en yüksek verimin topraküstü sistemde yer alan ve tam
sulama suyu uygulanan S100 parselinden 649.4 kg/da olarak elde edilmiştir. En düşük verim ise 332.3 kg/da
toprakaltı damla sulamada T25 parselinden elde edilmiştir. En yüksek su tüketimi topraküstü sistemde yer alan ve
tam su alan S100 konusundan 705.0 mm olarak elde edilmiştir. Uygulanan sulama konularından elde edilen
sulama suyu ve su kullanım randımanı değerlerine göre; IWUE değerleri, 1.28-2.32 kg/m3 ; WUE değerleri ise
0.86-0.96 kg/m3 arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pamuk, topraküstü damla sulama, toprakaltı damla sulama, sulama düzeyi

The Evaluation of Surface and Subsurface Drip Irrigation Applications on Cotton in Aydın Region

Öz

The study with Carmen cotton cultivar has been conducted in the fields of the Research and Application Farm of
Faculty of Agriculture at Adnan Menderes University, during the year of 2012.This research was conducted to
determine the effect of surface-subsurface drip methods and irrigation levels on seed cotton yield and some
quality and agronomic paremeters of cotton in the field conditions. Experiment was set up out in randomized plot
design with two factors and three replications. Trials comprised two drip systems (surface and subsurface) within
each of which four different watering regimes (100, 75, 50 and 25 % of 8 − day cumulative Class-A pan
evaporation) were applied. The results revealed that drip irrigation systems and irrigation levels affected the seed
cotton yield and the highest yield was observed as 649.4 kg/da at full irrigation level of 100 % (S100) of control plot
of surface drip system. The lowest yield was observed as 333.2 kg/da from 25 % (T25) treatment of subsurface drip
system. Maximum water use was determined in the S100 treatment as 705.0 mm in the surface drip method.
Irrigation water use efficiency values were determined as 1.28-2.32 kg/m3 ; water use efficiency and values were
determined as 0.86-0.96 kg/m3

Anahtar Kelimeler

Cotton, surface drip irrigation, subsurface drip irrigation, irrigation level.

Kaynakça

• Açıkgöz N, Aktaş ME, Mokhaddam AF, Özcan K (1994) Tarist an Agrostatistical Packageprogramme for Personel computer. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi, İzmir, Turkey.
• Aksoy E, Aydın G, Seferoglu S (1998) The important characteristics and classification of soils of the land of Agricultural Faculty, Adnan Menderes University. In: Proceedings of the First Agricultural Conferance in Aegean Region, 7-11 September, Aydın, Turkey.
• Anaç S, Ul MA, Tuzel IH, Anaç D, Okur B, Hakerler H (1999) Optimum irrigation scheduling for cotton under deficit irrigation conditions. In: Kırda, C., Moutonnet, P., Hera, C., Nielsen, D.R. (Eds.), Crop Yield Response to Deficit Irrigations , Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands.
• Anonim (1995) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Aydın İl Müdürlüğü Çalışma Raporu, 1-2s., Aydın
• Anonim (2012) Aydın İli İklim Değerleri, Devlet Meteoroloji İşleri Aydın Bölge İstasyonu Kayıtları, Aydın.
• Başal H, Dağdelen N, Ünay A, Yılmaz E (2009) Effects of Deficit Drip Irrigation Ratios (Gossypium hirsutum L.) Yield and Fiber Quality. J. Agron. Crop Sci. 195(1): 19-29. o n C o t t o n
• Çetin O, Özyurt E, Şener S (1994) The effects of different irrigation methods on the yield and water use efficiency of cotton in Harran Plain. In: Proceedings of the 17th European Regional Conference on Efficient and Ecologically Sound Use of Irrigation Water with Special Reference to European Countries, Varna, Bulgaria, May 16-22. ICID.
• Çetin Ö, Bilgel L (2002) Effects of Different Irrigation Methods on Shedding and Yield of Cotton. Agricultural Water Management 54: 1-15.
• Dağdelen N, Yılmaz E, Sezgin F, Gürbüz T, Akçay S (2005) Effects of Different Trickle Irrigation Regimes on Cotton( Gossypium hirsutum L.) yield in Western Turkey. Pakistan of Biological Sciences 8(10): 1387- 1391.
• Dağdelen N, Yılmaz E, Sezgin F, Gürbüz T (2006) Water- Yield Relation and Water Use Efficiency of Cotton (Gossypium Hirsutum L.) and Second Crop Corn (Zea Mays L.) in Western Turkey. Agric. Water Manag. 82: 63-85.
• Dağdelen N, Sezgin F, Gürbüz T, Yılmaz E, Akçay S, Yeşilırmak E (2009a) Yield and Water Use Efficiency of Drip Irrigated Cotton (Gossypium hirsutum L.) at Different Irrigation Intervals and Watering Regimes. Philippine Agricultural Scientist 92(2): 193-200.
• Dağdelen N, Başal H, Yılmaz E, Gürbüz T, Akçay S., 2009b. Different drip irrigation regimes affect cotton yield, water use efficiency and fiber quality in western Turkey. Agric. Water Manag. 96: 111-120.
• Dağdelen N, Başal H, Gürbüz T (2012) Aydın Yöresinde Damla Sulama Yöntemiyle Sulanan Erkenci ve Geçci Pamuk Genotiplerinin Su Stresine Karşı Tepkilerinin Belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi, ZRF-11014 Nolu Proje, Aydın.
• Doorenbos J, Kassam AH (1979) Yield Response to Water. FAO Irrgation and rain. Paper, No: 33, Rome, Italy.
• Elliades G (1988) Irrgation of greenhouse grown cucumber. J. Hort. Sci. 63(2): 235-239.
• Ertek A, Kanber R (2000) Pamukta Uygun Sulama Dozu ve Aralığının Pan-evaporasyon Yöntemiyle Belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 24(2): 293-300.
• Ertek A, Kanber R (2001) Damla yöntemiyle sulanan pamukta farklı sulama programlarının bitki gelişmesine etkileri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 25: 415-425.
• Ertek A, Kanber R (2003) Effects of Different Irrigation Programs on The Lint Out-Turn of Cotton under Drip Irrigation. KSU J. Science and Engineering 6: 106-116.
• Howell TA, Cuence RH, Solomon KH (1990) Crop yield response. In: Hoffman GJ et al. (eds.) Management of Farm Irrigation Systems, ASAE, St. Joseph, 93-122.
• Ibragimov N, Evett SR, Esanbekov Y, Kamilov BS, Mirzaev L, Lamers J (2007) Water use efficiency of irrigated cotton in Uzbekistan under drip and furrow irrigation. Agric. Water Manag 90: 112-120.
• James LG (1988) Principles of Farm Irrigation System Design Surface Irrigation. John Wiley and Sons. Inc, New York.
• Kanber R (1984) Irrigation of peanut grown as primary and secondary crop in Cukurova by using pan evaporation coefficient. Soil-Water Research Institute Publications.
• Kodal S (1995) Su Kaynaklarının Geliştirilmesi, In: Balalan A (ed), Kültürtekniğe Giriş, A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1402, Ankara, 66-79.
• Sezgin F, Yılmaz E, Dağdelen N, Baş S (2001) Pamuk Tarımında Farklı Sulama Yöntemi ve Su Düzeyi Uygulamasının Su Verim İlişkileri Üzerine Etkisi. In: III. Ulusal Hidroloji Kongresi Bildirileri, 27-29 Haziran 2001, İzmir, 553-560.
• Tüzel İH, Ul MA (2003) Pamuk Sulaması. In: Pamukta Eğitim Semineri, 14-17 Ekim 2003, İzmir, 83-92.
• Yazar A, Sezen SM, Sesveren S (2002) LEPA and Trickle Irrigation of Cotton in the Southeast Anatolia Project (GAP) Area in Turkey. Agricultural Water Management 54(3): 189-203. Sorumlu Yazar Yakup ÖZDEMİR
• [e-mail]
• ADÜ Ziraat Fakültesi
• Biyosistem Mühendisliği Bölümü AYDIN Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 20.07.2015