TEKİRDAĞ KENT MERKEZİ KIYI ŞERİDİNİN GÖRSEL PEYZAJ KALİTESİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ VE MEKAN TERCİHİNE ETKİSİ

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 1, 81 - 89, 01.03.2015

Pınar Gültürk Elif Ebru Şişman

Öz

Bir mekanın tercih edilmesinde veya daha yaşanabilir nitelikte olmasında görsel peyzaj kalitesi en önemli
etkenlerden birisidir. Bu düşünceden yola çıkılarak Tekirdağ ili kıyı şeridinin, çeşitli değişkenler doğrultusunda
irdelenerek görsel peyzaj kalite analizi yapılması, analiz ve değerlendirmeler sonucunda da ileride yapılması
düşünülen planlama ve tasarım çalışmalarına altlık oluşturması amaçlanmıştır. Çalışmanın ana materyalini;
Tekirdağ ili Değirmenaltı Mahallesi ile Altınova Mahallesi sınırları içerisinde yer alan kıyı şeridi ile bu alana ait
45 adet görüntü kullanılarak yapılan foto-anket oluşturmuştur. Anket çalışması kullanıcı ve uzman olmak üzere
iki gruba uygulanmıştır. Kullanıcı grubunu Namık Kemal Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık
Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü öğrencileri, uzman grubunu ise öğretim üyeleri ve öğretim elemanları
oluşturmuştur. Kullanıcı grubu ile uzman grubu arasında kullanımlara bağlı olarak mekan tercihinde farklılık
olup olmadığını tespit etmek için her iki gruba da aynı anket çalışması uygulanmıştır. Anket çalışmasında her bir
görüntü birbirinden farklı yedi parametre bakımından Likert ölçeğinde 1-5 puan aralığında değerlendirilmiştir.
Tanımlayıcı istatistikler yolu ile elde edilen araştırma bulgularına dayanarak çalışma alanı sınırları içerisinde
kalan kıyı şeridinin kullanım açısından tercih sebepleri ile parametreler arasında ilişki kurulmuştur. Daha önce
belirlenen yedi parametreden en çok bakım ve düzen parametrelerinin mekan tercihini olumlu veya olumsuz
yönde etkilediği istastiki sonuçlarla (bakım; 4,4500±0,08325 ve düzen; 4,000±0,36515) belirlenmiştir. Uzman
grubuna uygulanan anket çalışması sonucunda yeşil alanın veya doğanın hakim olduğu mekanların en çok tercih
edildiği görülürken; kullanıcı grubunda ise yapısal elemanların hakim olduğu mekanların da tercih edildiği
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

görsel kalite, mekan tercihi, kıyı, Tekirdağ

Assessing the Visual Landscape Quality of Tekirdag City Center Coastline and Its Effects to Space

Öz

Landscape visual quality is the most common reason for humans visiting and living the place. Based on this idea
the aim of this study to analyse Tekirdag coastline visual quality by using a variety of variables and to create a base
for the future planning and design work as a result of analysis and evaluation. Tekirdag coastline between
Degirmenalti District and Altinova District and foto-questionnaire by using study area photographs are the main
materials. Questionnaire was conducted two groups named users and experts. User group occurred the students of
Namık Kemal University Department of Landscape Architecture; expert group occurred teaching staffs of the
same department. The same questionnaire was conducted both two groups to determine if there were any
differences depending on space preference. Each photograph was rated from 1 to 5 in terms of seven parameters
on Likert scale. The relationship between the parameters and the reason of space preference of study area were
established through the descriptive statistics. Maintenance and order of seven parameters determined previously
affect space preference by positively or negatively with statistical results (maintenance; 4,4500±0,08325 and
order; 4,000±0,36515) is concluded. As a result of questionnaire; sceneries dominated by green areas were the
most preferred by experts, users also preferred spaces where were dominated by structural elements.

Anahtar Kelimeler

visual quality, space preference, coastline, Tekirdag

Kaynakça

• Ak MK (2010) Akçakoca Kıyı Bandı Örneğinde Görsel Kalitenin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Arriaza M, Canas-Ortega JF, Canas-Madueno JA, Ruiz- Aviles P (2004) Assessing the visual quality of rural landscapes. Landscape and Urban Planning 69:115-125.
• Bergen SD, Ulbricht CA, Fridley L, Ganter MA (1995) The Validity of Computer-Generated Graphic Images of Forest Landscape. Journal of Environmental Psychology 15:135-146.
• Cañas I, Ayuga E, Ayuga F (2009) A contribution to the assessment of scenic quality of landscapes based on preferences expressed by the public. Land Use Policy 26:1173-1181.
• Clay GR, Daniel TC (2000) Scenic landscape assessment: the effects of land management jurisdiction on public perception of scenic beauty. Landscape and Urban Planning 49: 1-13.
• Clay GR, Smidt RK (2004) Assessing the validity and reliability of descriptor variables used in scenic highway analysis. Landscape and Urban Planning 66:239-255.
• Daniel TC, Boster RS (1976) Measuring Landscape Esthetics: The Scenic Beauty Estimation Method. USDA Forest Service Research Paper, RM-167, Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station, Fort Collins, CO.
• Daniel TC(2001) Whither scenic beauty? Visual landscape quality assessment in 21st century. Landscape and Urban Planning 54:267-281.
• Elinç H (2011) Görsel Kalite Değerlendirmesi Yöntemi İle Antalya Alanya Kent Parklarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Erdönmez İMÖ, Kaptanoğlu AYÇ (2007) Peyzaj Estetiği ve Görsel Kalite Değerlendirmesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 39-51
• Fuente de Val. G, Atauri JA, Lucio JV (2006) Relationship between landscape visual attributes and spatial pattern indicates: A test study in Mediterranean-climate landscapes. Landscape and Planning 77: 393-407.
• Grahn P, Stigdotter UA (2003) Landscape Planning and Stress. Urban Forestry & Urban Greening2:001-018.
• Habron D (1998) Visual perception of wild land in Scotland. Landscape and Urban Planning 42:45-56.
• Kane PS (1981) Assessing Landscape Attractiveness: A Comparative Test of Two New Method. Applied Geography 1:77-96.
• Kaplan S(1990) Parks for The Future: A Physical Perspective. In: Parks for The Future (Ed. Sorte G). Stad&Landno. 85: 4-22. Swedish University of Agricultural Sciences, Alnarp.
• Kaplan A, Hepcan ÇC (2004) Ege Üniversitesi Kampüsü “Sevgi Yolu” nun Görsel (Etki) Değerlendirme Çalışması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1:159-167.
• Kaplan A, Taşkın T, Önenç A (2006) Assessing the Visual Quality of Rural and Urban-fringed Landscapes surrounding Livestock Farms. Biosystems Engineering 95:437-448.
• Kelkit A (2002) Çanakkale Kenti Açık-Yeşil Alanlarda Kullanılan Bitki Materyali Üzerine Bir Araştırma. Ekoloji Çevre Dergisi 10:17-21.
• Kıroğlu E (2007) Erzurum Kenti ve Yakın Çevresindeki Bazı Rekreasyon Alanlarının Görsel Peyzaj Kalitesi Yönünden Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Lothian A (1999) Landscape and the philosophy of aesthetics: is landscape quality inherent in the landscape or in the eye of the beholder?.Landscape and Urban Planning 44:177-198.
• Meitner MJ (2004) Scenic beauty of river views in the Grand Canyon: relating perceptual judgements to locations. Landscape and Urban Planning 68:3-13.
• Özgüç İM (1999) TEM Hadımköy – Kınalı Arası Peyzaj Planlaması Üzerinde Görsel Araştırmalar. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Schroeder HW (1982) Preferred features of urban parks and forests. Journal of Arboriculture 8 12:317-322.
• Yao Y, ZhuX, Xu Y, Yang H, Wu X, Li Y, Zhang Y(2012)Assessing the visual quality of green landscaping in rural residential areas: the case of Changzhou, China. Environmental Monitoring and Assessment 184: 951-967. Sorumlu Yazar Elif Ebru ŞİŞMAN [e-mail]
• Namık Kemal Üniversitesi Güzel Sanatlar,
• Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı
• Bölümü, 59030 Tekirdağ Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 13.03.2014