MISIRDA (ZEA MAYS L.) FARKLI EKİM ZAMANLARININ TANE VERİMİNE, KURU MADDE BİRİKİMİNE, YAPRAK ALANI İNDEKSİNE VE BAZI BÜYÜME PARAMETRELERİNE ETKİSİ

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 10, 01.03.2012

Yakup Onur Koca İsmail Turgut

Öz

Ilıman kuşakta ekim zamanı mısır verimi değiştiren önemli bir faktördür. Ekimin geciktirilmesi gelişim süresince etki eden sıcaklıkları değiştirmektedir. Bitki bazı kritik periyotlarda (fide, tane dolum) yüksek sıcaktan zarar görebilmektedir. Bu çalışmanın amacı ekim zamanının mısır bitkisinde tane verimi, kuru madde miktarı, yaprak alanı indeksi ve bazı büyüme parametrelerine etkisinin belirlenmesidir. 2005 ve 2006 yıllarında iki mısır çeşidi (31G98 - 32K61) ile iki deneme kurulmuştur. Uygulama ekim zamanlarından oluşmaktadır. Tek koçan verimi, kuru madde birikimi, yaprak alanı indeksi (LAI), net asimilasyon oranı (NAR) ve ürün büyüme oranı (CGR) ölçülmüştür.Çalışma sonucunda tek koçan veriminde çeşitler arasında fark bulunamamıştır. Maksimum kuru madde miktarını 31G98 çeşidinin birinci yıl birinci ekim zamanında verdiği saptanmıştır. Optimum LAI değerlerini de aynı çeşit aynı üretim periyodunda göstermiştir. İkinci ekim zamanında en yüksek kuru madde birikimi ise ilk yıl 32K61 çeşidi vermiştir. Elde edilen NAR ve CGR eğrileri birbirine benzer değerler vermiştir. Birinci ekim zamanında elde edilen NAR ve CGR eğrileri ikinci ekim zamanında daha istikrarlı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

mısır, ekim zamanı, tane verimi, kuru madde, LAI, NAR, CGR

The Effect of Different Sowing date for Grain Yield, Dry Matter Accumulation, Leaf Area Index and Some Growth Parameters in Maize (Zea mays L.)

Öz

Sowing date is an important factor to change of maize (Zea mays L.) yield in temperate zone. Delay to sowing change to temperature for during the growth period. Crop could be damage for high temperature in some critical period (seedling, grain filling). The objective of this study is determination of sowing date effect on yield, dry matter accumulation, leaf area index and some growth parameters in maize crops. Two experiments were conducted in the experiment from 2005 to 2006 with two maize hybrids (31G98 32K61). The treatments consisted of different sowing dates. Cob yield, dry matter accumulations, leaf area index (LAI), net assimilation rate (NAR) and crop growth rate (CGR) was measured. The result of the study there was no significant differences among of the varieties in cob yield. The first year the maximum dry matter yield was obtained 31G98 to the first sowing date. Optimum LAI values showed the same variety in the same production period. The second sowing date in the first year of the highest dry matter yield varieties gave 32K61. NAR and CGR curves obtained gave similar values. The first product resulting from the NAR and CGR curves has more stable than the second product.

Anahtar Kelimeler

maize, sowing date, grain yield, dry matter, LAI, NAR, CGR

Kaynakça

• Açýkgöz, N., Aktaþ, M.E., Mokhaddam, A.F. and Özcan, K., 1994. TARÝST an Agrostatistical Packageprogramme For Personel Computer. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi, 1994. Ýzmir. Turkey.
• Maddoni, G.A. ve Otegui, M.E., 1996. Leaf Area, Light Interception and Crop Development in Maize. Field Crops Research. 48:81-87.
• Aitken, Y., 1977. Evaluation Of Maturity Genotype-Climate Maddoni, G.A., Otegui, M.E. ve Cirilo, A.G., 2001. Plant Ýnteractions Ýn Maize (Zea mays L.). Z. Pfl.Züchtung 78, 216-237.
• Population Density, Row Spacing and Hybrid Effect on Maiza Canopy Architecture and Light Attenuation. Field Crops Research. 71, 183-189.
• Anonim, 2006. Aydýn Meteoroloji Ýstasyonu 2005 ve 2006 Yýlý Aylýk ve Günlük Verileri.
• Miralles, O.B., Valero, J.A.J., Olalla, F.M.S., 1997. Growth Anonymous, 1993. How a Corn Plant Develops. Iowa State Development and Yield of Five Sunflower Hybrids. European Journal of Agronomy 6:47 59.
• University of Science and Technology Cooperative Extension Service Ames, Iowa. Special Report No: 48
• Bean, B ve Patrick, C. 2007. Corn Development and Key Öner, F., Sezer, Ý., 2007. Iþýk ve Sýcaklýðýn mýsýrda (Zea mays L.) Büyüme Parametreleri Üzerine Kantitatif Etkileri. Tekirdað Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (4)1: sayfa 55-64. corndevstages.pdf
• Birch, J.C., Vos, J., Van Der Putten, P.E.L., 2003. Plant Perry, L.J. and Compton, W.A., 1977. Serial Measures of Development and Leaf Area Production in Contrasting Cultivars of Maize Grown in a Cool Temperature Environment in The Field. European Journal Agronomy 19:173 188.
• Dry Matter Accumulation and Forage Quality of Leaves, Stalks and Ear of Three Corn Hybrids. Agronomy Journal 69:751 755.
• Soldati, A., Stehli, A., Stamp P., 1999. Temperature Bonaparte, E.E.N.A., 1975. The Effects Of Temperature, Adaptation of Tropical Highland Maize (Zea mays L.) During Early Growth and in Controlled Conditions. European Journal of Agronomy 10:111 117.
• Number And Duration To Tassel Emergence In Zea mays L. Annals of Botany 39, S. 853-861.
• Subedi, K.D., Ma B.L., 2005. Ear Position, Leaf Area, and Celep H., 2006. Mýsýr Bitkisinin Bazý Karakterlerine Ön Contribution of Individual Leaves to Grain Yield in Conventional and Leafy Maize Hybrids. Crop Sci. 45: 22462257.
• Sütçü Ýmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Þikrikçi M., 2006. Kahramanmaraþ Koþullarýnda Üç Mýsýr Colomb, B., Kiniry, J.R., Debaeke, P., 2000. Effect of Soil Çeþidinde Farklý Bitki Sýklýðýnýn Verim ve Bazý Özelliklere Etkisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Dynamics of Field-Grown Maize. Agronomy Journal 92: 428435.
• Tollenaar, M., 1989. Response of Dry Matter Accumulation Correia, C.M., Areal, E.L.V., Torres-Pereira, M.S., Torres- in Maize to Temperature: II. Leaf Photosynthesis. Crop Science 29:1275 1279.
• Pereira, J.M.G., 1998. Intraspecific variation in Sensitivity to Ultraviolet-B Radiation in Maize Grown Under Field Conditions. I. Growth and Morphological Aspects. Field Crops Research 59 S:81 89.
• Uzun, S., Demir, Y., Özkaraman, F. 1998. Bitkilerde Iþýk Kesimi ve Kuru Madde Üretimine Etkileri. OMÜ. Ziraat Fak. Dergisi 13(2):133-154.
• Cox, W.J. ve Cherney, D.J.R., 2001. Row Spacing, Plant Widdicombe, W.D., Thelen, K.D., 2002. Row Width and Density and Nitrogen Effects on Corn Silage. Agronomy Journal 93:597 602.
• Plant Density Effects on Corn Grain Production in the Northern Corn Belt. Production Paper, Agronomy Journal 94:1020-1023.
• Çokkýzgýn, A., 2002. Kahramanmaraþ Koþullarýnda Farklý Azot Dozlarý Ýle Sýra Üzeri Ekim Mesafelerinin II. Ekim zamaný Mýsýr (Zea mays L.) Bitkisinde Verim, Verim Unsurlarý ve Fizyolojik Özelliklere Etkisi. KSU Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Sorumlu Yazar Yakup Onur KOCA [e-mail]
• Elings, A., 2000. Estimation of Leaf Area in Tropical Maize. Agronomy Journal 92: 436444. Geliþ Tarihi
• Kabul Tarihi : 14.04.2012
• Steiner, J.L., 1996. Evapotranspiration of Corn
• Southern High Plains. American Society of Agricultural Engineers, 158 166.
• Howell, T.A., Tolk, J.A., Schneýder, A.D., Evett, S.R., 1998. Evapotranspiration, Yield, And Water Use Efficiency Of Corn Hybrids Differing In Maturity. Agronomy Journal 90:39
• Hunt, R., 1990. Basic Growth Analysis. London: Unwin Hyman.
• Hunt, R., Causton, D.R., Shipley, B., Askew, A.P., 2002. A Modern Tool For Classical Plant Growth Analysis. Annals of Botany, 90: 485 488.