AYDIN YÖRESİNDE BAL ARILARININ (Apis mellifera L.) YARARLANABİLECEĞİ BİTKİLER VE BAZI ÖZELLİKLERİ

Yıl 2008, Cilt: 5 Sayı: 2, 39 - 66, 01.06.2008

Ayhan Karaca

Öz

Bu çalışmada, 2003-2008 yılları arasında nektar ve polen bitkilerini tanıma ve bu bitkileri teşhis amacıyla yörede yaptığımız gözlemler ve daha önce yapılan çalışmalar ele alınarak, Aydın yöresinde bal arısının (Apis mellifera L.) yararlanabileceği 73 familyaya ait 595 bitki türü belirlenmiş, bu bitkilerin Latince ve Türkçe adları, yetiştikleri ortamlar, aktif çiçeklenme süreleri ve kullanılan ürünleri daha önce yapılan çalışmalara dayanılarak verilmiştir. Ayrıca bu bitki türlerinin familyalara göre dağılımı ve yoğunlukları tespit edilerek, ilk üç sırada; başta Fabaceae familyası 129 bitki türü ile % 22 olmak üzere, Asteraceae familyası 57 bitki türü ile % 10 ve Labiateae familyası 49 bitki türü ile % 8 yoğunlukta olduğu diğer famiyaların bunları izlediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Aydın Yöresi, Bal Arısı, Nektar ve Polen Bitkileri

In The District of Aydın Some Beneficial Plants Using by Honeybees (Apis mellifera L.) and Their Characteristics

Öz

In this research, identified nectar and polen plants during research activities observed
between 2003 and 2008 years and in previous study taken into consideration, 595 species
of plants, situated in 73 families and picked up by honeybees (Apis mellifera L.), were
determined in the district of Aydın and the names of these plants in Latin and Turkish,
their habitats, active flowering periods and the products used were given accordingly
previous studies. Also, the distribution and densities of types of plants with respect to
different families have been determined and 129 types of plants belongs to Fabaceae
family with 22 % and the others have been listed as 57 types of plants belongs to
Asteraceae family with 10 % and 49 types of plants taken place in Labiateae family with
8 % density, respectively. The other families came after the ones above.

Anahtar Kelimeler

Aydın Region, Honeybee, Nectar and Pollen of Plants

Kaynakça

• Anonymous,
• a.www.tuik.gov.tr/havancilikapp/ hayvancilik.zul Erişim Tarihi: 07.05.2008 Anonymous, 2008b.www.aydintarim.gov.tr/aydinili . htm E.T: 04.06.2008
• Anonymous, 2008c. Dilek Yarımadası- Menderes Deltası Milli Parkı Endemik Bitkileri. www. dilekyarimadasi.gov.tr/dosyalar/dilek. doc E. T:11.03.2008
• Anonymous, 2008d. Important Plants for Turkey. www.prohealthcourse.eu/downloads/ modul1bimportantplant.pdf E. T: Anonymous, 2008e.PlantsforBees.//www.basingsto ke-beekeepers.org.uk/plants.html E. T: 07.02.2008 Anonymous, 2008f.PollinationandBeePlants.//gears. tucson.ars.ag.gov/beeclass/Pollination. pdf
• E. T: 29.05.2008 Anonymous, 2008g.www.bombus.it/pdf/fiori_e_api /
• european_bee_forage.pdf E. T: 17.03.2008
• Anonymous, 2008h.www.aydintarim.gov.tr/ E. T: 04.06.2008
• Avcı, M., 2005. Çeşitlilik ve Endemizm Açısından Türkiye’nin Bitki Örtüsü. İstanbul Üniv. Edebiyat Fak. Coğrafya Böl. Coğrafya Dergisi Sayı:13, 27-55.
• Balabanlı, C., S. Albayrak, M. Türk ve O. Yüksek, 2006. Türkiye Çayır Meralarında Bulunan Bazı Zararlı Bitkiler ve Hayvanlar Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniv. Orman Fakültesi Dergisi Seri:A, Sayı:2, 89-96.
• Baydar, H. ve F. Gürel, 1998. Antalya Doğal Florasında Bal Arısı (Apis mellifera)’ nın Polen Toplama Aktivitesi, Polen Tercihi ve Farklı Polen Tiplerinin Morfolojik ve Kalite Özellikleri. Tr. J. of Agriculture and Forestry. 22 475– 482
• Baytop, T. ve D. Kadıoğlu, 2004. İstanbul Bölgesi’nin Tıbbi Bitkileri. //documents.anadolu.edu.tr
• /bihat/e-kitap/tbaytoppdf.pdf E. T: 05.06.2008
• Bhuiyan, K. H., M. M. Hossain, M. N. Bari ve M. R. Khanam, 2002. Identification of Bee Plants and Analysis of Honey Collected from Different Plant Sources. Pakistan Journal of Biological Sciences, 5 (11): 1199- 1201.
• Bilişik, A., İ. Çakmak, H. Malyer ve A. Bıçakcı, 2007. Görükle-Bursa’da Yogun Çiçeklenme Döneminde Bal Arılarının (Apis mellifera L. anatoliaca) Polen Tercihleri. Uludağ Arıcılık Dergisi (Sayı: Ağustos 2007) 87-92.
• Blamey M. and C. Grey-Wilson, 1989. The Illustrated Flora of Britain and Northern Europe. Domino Books Ltd., London. 544p.
• Boz, Ö. ve M. N. Doğan, 2004. Aydın İli Pamuk Alanlarındaki Yabancı Otlar ve Mücadelesi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt:1 Sayı:2, 13 – 16.
• Bremness, L., 1994. Herbs. Dorling Kindersley Ltd., London. 304p.
• Civan, M., 2004. Arıcılıkta önemli Bazı Bitkilerin İsimleri. Uludağ Arıcılık Dergisi. Cilt:4, Sayı:2, 58-59.
• Davis, P.H., 1970. Flora of Turkey. Edinburgh University Press, Edinburgh. 628p.
• Deniz, B., U. Şirin, 2005. Samson Dağı Doğal Bitki Örtüsünün Otsu Karakterdeki Bazı Örneklerin-den Peyzaj Mimarlığı Uygulamalarında Yarar-lanma Olanaklarının İrdelenmesi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt no: 2, Sayı:2, 5-12.
• Doğan, C. ve K. Sorkun, 2001. Türkiye’nin Ege, Marmara, Akdeniz ve Karadeniz Bölgelerinde Toplanmış Ballarda Polen Analizi. Mellifera. Cilt:1, Sayı:1, 2-12.
• Doğaroğlu, M. ve F.Genç, 1995. Üretim kolonilerinin verimliliği ile ilgili bakım ve yönetim sorunları. Türkiye II.Teknik Arıcılık Kongresi (8-9 Şubat 1994), 101-107. Ankara.
• Doğaroğlu, M., 1999. Modern Arıcılık Teknikleri. T.Ü.T. Ziraat Fak. Tekirdağ. 296s.
• Ekim, T., 1987. Arıcılıkta Önem Tasıyan Bitkiler ve Bunların Yurdumuzdaki Durumu. Türkiye 1. Arıcılık Kongresi (22-24 Ocak 1980). 53-64. Ankara.
• Erdoğan, Y., A. Dodoloğlu ve H. Zengin, 2004. Farklı Çevre Koşullarının Bal Kalitesi Üzerine Etkileri.//4uzbk.sdu.edu.tr/4UZBK/H YB/4UZBK_035.pdf E. T: 07.02.2008
• Ertuğ, F., 2004. Bodrum Yöresinde Halk Tıbbında Yararlanılan Bitkiler.//documents.anadolu.edu. tr/bihat/e-kitap/fertugpdf.pdf E. T:
• Genç, F., 1990. Arı ailelerinin nektar akımına hazırlanması. Tavukçuluk, 67:36-43. Ankara
• Gürhan, G. ve N. Ezer, 2004. Halk Arasında Hemoroit Tedavisinde Kullanılan Bitkiler-I. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi Cilt: 24, Sayı: 1, 37-55.
• Karaca, A., M. Kösoğlu ve Ö. Boz., 2006. Aydın İli Çine-Karpuzlu Yöresinde Bal Arılarının (Apis mellifera L.) Nektar ve Poleninden Faydalana- bileceği Bitkiler. ADÜ Ziraat Fak Dergisi Cilt:3, Sayı:1, 21-26.
• Kargıoğlu, M., 2008. Afyonkarahisar Çevresi Flora ve Vejetasyon.www.haber.aku.edu.tr/049 -060.pdf E. T: 05.06.2008
• Kaya, Z., R. Binzet ve N. Orcan, 2005. Polen Analyses of Honeys From Some Regions in Tukey. APIACATA 40 ; 10-15.
• Kovancı, İ., Ö. ve A. Kalafatcılar, 2001. Bal Bitkileri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Yüksek Öğrenim Vakfı Yayını, Manisa. 108s.
• Özen, F., M. Kılınç ve S. Uz, 1998. Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampus Alanındaki Süs Bitkileri. Ekoloji Çevre Dergisi Cilt:7, Sayı: 27, 26-30.
• Sabuncu, İ., A. Bıçakçı, S. Tatlıdil ve H. Malyer, 2002. Bursa Piyalarında Satılan ve Uludağ ile Karacabey Yörelerine ait olduğu Belirtilen Polenlerin Mikroskpik Analizi. Uludag Arıcılık Dergisi. Agustos Sayısı, 3-9.
• Sanford, M.T., 2008. Beekeeping: Florida Bee Botany,//edis.ifas.ufl.edu/pdffiles/AA/ AA08800.pdf E. T: 17.01.2008
• Sıralı, R. ve M. Deveci, 2002. Bal Arısı (Apis mellifera L.) İçin Önemli Olan Bitkilerin Trakya Bölgesinde İncelenmesi. Uludağ Arıcılık Dergisi Cilt: 2, Sayı:1 17-26.
• Sorkun, K. ve C. Doğan, 1994. Nektarlı Bitkilerin Çiçeklenme Dönemleri ve Yayılış Alanları Üzerine Bir Çalışma. Teknik Arıcılık. Sayı: 44, 2-11.
• Sönmez, S., 2005. Kurtçalı Tepe (Balıkesir) Ağaçlan-dırma Sahasında Vejetasyonun Süksesyonel Değişimi ve Floristik Gözlemler. Ekoloji Dergisi Cilt:14, Sayı:57, 1-12.
• Şimşek, I., F. Aytekin, E. Yeşilada ve Ş. Yıldırım, 2004. Anadolu’da Halk Arasında Bitkilerin Kullanış Amaçları Üzerine Etnobotanik Bir Çalışma. //documents.anadolu.edu.tr/bihat/e- kitap/isimsekpdf.pdf E. T: 12.07.2006
• Tew, J. E., 1998. Nectar and Polen Producing Plants of Alabama. Alabama A&M and Auburn Universities. UPS, 7M8, ANR-351
• Tew, J. E., 2008. Some Ohio Nectar and Pollen Producing Plants.//beelab.osu.edu/factsheets/ sheets/2168.html E. T: 18.01.2008
• Tuzlacı, E., 2004. Datça Yarımadası (Muğla) Florası ve Bu Yörede Halkın Yararlandığı Bitkiler. //documents.anadolu.edu.tr/bihat/e- kitap/ etuzlacipdf.pdf E. T: 07.10.2007
• Varol, Ö., A. Doğan ve E. Kaya, 2004. Yılanlı Dağı (Muğla)’nın Florası. Ekoloji Dergisi Cilt: 13, Sayı: 50, 23- 36.
• Yücel, E.,2005. Ağaçlar ve Çalılar. Uğurer Yayınları. Eskişehir, 301s.
• Zengin, H., 1997. Bal Arısının Ziyaret Ettiği Bitkilerin Belirlenmesi. Türkiye II. Herboloji Kongresi (1-4 Eylül 1997). Ege Üniv. Basımevi. 451-456.
• Zengin, H., 1999. Erzurum Yöresi Ayçiçeği Tarlala-rında Görülen Yabancı Otlar, Yoğunlukları, Rastlama Sıklıkları ve Topluluk Oluşturma Durumları Üzerinde Arastırmalar. Tr. J. of Agriculture and Forestry Dergisi Sayı: 23, 39-44.
• Geliş Tarihi:08.05.2008
• Kabul Tarihi:10.11.2008