Aydın İli Çilek Alanlarında Saptanan Noctuidae (Lepidoptera) Familyası Türleri, Yayılışı, Zararı ve Popülasyon Dalgalanmaları Üzerinde Çalışmalar

Yıl 2008, Cilt: 5 Sayı: 2, 115 - 121, 01.06.2008

E. Mennan Yıldırım Hüseyin Başpınar

Öz

Aydın ilinde 2005-2007 yılları arasında yürütülen bu çalışmada çilek alanlarında önemli zararlara neden olan Noctuidae (Lepidoptera) familyası türlerinin saptanması, bunların Aydın ilindeki yayılışı, zararı ve popülasyon dalgalanmaları incelenmiştir. Çalışma sonucunda Spodoptera littoralis (Boisduval, 1883), Helicoverpa armigera (Hübner, 1808) ve Acronicta rumicis (Linnaeus, 1758)'in zarar oluşturduğu belirlenmiştir. Zararlıların çoğunlukla Sultanhisar ilçesinde ortaya çıktığı gözlenmiştir. Söz konusu zararlıların larva döneminde çilek bitkisinin yapraklarında delikler açtığı ve daha sonrada bitkinin göbeğine doğru ilerleyerek zarar meydana getirdiği saptanmıştır. Zararlıların popülasyon değişimi incelendiğinde ise, popülasyonun eylül-ekim aylarında en yüksek düzeyine ulaştığı ve bulaşmaların çoğunlukla bahçe etrafındaki yonca ve mısır tarlalarından kaynaklandığı saptanmıştır..

Anahtar Kelimeler

Noctuidae, popülasyon gelişmesi, çilek

Noctuidae (Boisduval, 1883) (Lepidoptera) species in strawberry plantations in Aydın province, and their distribution, damage and population fluctuations

Öz

Noctuidae (Boisduval,1883) (Lepidoptera) species, which cause damages in
strawberry plantations, were determined, and their distribution, damage and population
fluctuations were investigated in Aydın province between 2005-2007. As a result,
Spodoptera littoralis (Boisduval, 1883), Helicoverpa armigera (Hübner, 1808) and
Acronicta rumicis (Linnaeus, 1758) were found to be harmful on strawberry. The pests
were common in Sultanhisar town in Aydın province. Noctuid larvae costituted holes
on the leaves by feeding, and they made damage on main stem of plants. Their
populations have increased by means of immigration from maize and clover to
strawberry plantations in september and october.

Anahtar Kelimeler

Noctuidae, population fluctuation, strawberry

Kaynakça

• Akbulut, S., B.Yüksel, A. Keten, 2003. The Lepidoptera (Insecta) fauna of Düzce Province, Turkey. Turk. J. Zool., 27: 257-268.
• Anonymous, 1995. Zirai Mücadele Teknik
• Talimatları. Tarım ve Köyişleri
• Bakanlığı Koruma ve Kontrol
• Genel Müd. Yayınları, II. Cilt, Ankara. 435 s.
• Anonymous, 2006.Tarımsal İstatistikler. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Aydın Tarım İl Müdürlüğü Proje ve İstatistik Kayıtları.
• Atlıhan, R., E. N. Yardım, M. S. Özgökçe, M. & B. Kaydan, 2003. Spodoptera exiqua (Hübner) (Noctuidae: Leipidoptera)’nın Van Popülasyon Gelişmesi ve Doğal Düşmanları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 13 (1): 39-43.
• Bozkurt, E. 1973. Ege Bölgesi’nde pamuklarda zararı görülen Lepidoptera larvalarının taksonomik karakterleri, konukçuları ve yayılışları üzerinde araştırmalar. E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No:205, İzmir, 115 s.
• Çakan, G., Z. Okyar, 2007. Batı Karadeniz Bölgesi Hadeninae (Lepidoptera: Noctuidae) türleri. Türk. entomol. derg., 31 (1):47-62.
• Çakmak,İ., H. Başpınar, N. Madanlar, 2003. Aydın ilinde örtüaltı çilek alanlarında zararlı kırmızıörümcekler ve doğal düşmanlarının popülasyon yoğunlukları. Türk entomol derg., 27 (3): 191-205.
• Kornoşor, S.,1982. Türkiye Noctuidae (Lep.) türleri ile yayılış alanlarına ait ön liste. I. Trifidae grubu. Ç.Ü. Fen-Ed. Fak. Yıllığı Sayı:1- 2, 74-94.
• Kornoşor, S., 1987. Güney ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Noctuinae ve Plusiinae (Lep.:Noctuidae) türlerinin yayılışları üzerinde araştırmalar. Türkiye I. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 649- 656.
• Kornoşor, S., 1994. Akdeniz ve Güney Anodulu Bölgelerinde Hadeninae (Lep: Noctuidae) faunası üzerinde sistematik çalışmalar. XII. Biyoloji Kongresi, 6-8 Temmuz, Edirne. 225- 234.
• Kovancı, B., O. B. Kovancı, N. S. Gençer, H. C. Akgül, 2004. Bursa İli Çilek Alanlarında Bulunan Bazı Çekirge (Orthoptera) Türlerinin Popülasyon Dalgalanmaları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14 (2): 141-147.
• Madanlar, N., Z. Yoldas, 1996. Menemen (lzmir)'de açık alanlarda çilek bitkisinin topraküstü böcek ve akar faunası ile bunların popülasyon gelişimi üzerinde araştırmalar. Türkiye III. Entomoloji Kongresi Bildirileri (24- 28 Eylül 1996, Ankara), 52- 59.
• Okyar, Z., S. Kornoşor, 1997. Trakya Bölgesi Noctuidae (Lepidoptera) türlerinin tespiti çalışmaları II. Türk entomol derg., 21 (3):197- 212.
• Önçağ, G., F. Cengiz, 1978. Ege Bölgesi Çilek Alanlarında Böcek Faunası (Zararlı ve Yararlı) Tespiti Üzerinde Çalışmalar. Zirai Mücadele Arastırma Yıllığı, 6l.
• Randon, S., I., J. F. Price, D. J. Cantliffe, 2004. A research team approach to solving strawberry Pest problems in Florida. XXII. International Congress of Entomology, 15- 21 August, 2004, Brisbone, Quensland, Australia.
• Uygun, N. & A. Kayapınar, 1993. Güney Anadolu Bölgesi’ndeki muzlarda yeni bir zararlı: Mısır koçan kurdu, Sesamia nonagrioides Lefebvre, (Lepidoptera, Noctuidae). Türk. entomol. derg., 17 (1): 33- 40.
• Vaconte, V., 2005. The pests of strawberry in Italy. Informatore Fitopatologico, 55 (3): 12- 16.
• Yıldırım, E. M., Ş.N. Akaroğlu, 2006. Aydın ili çilek üreticilerinin genel durumları, yetiştiricilik özellikleri ve zararlılara karşı yaptıkları kimyasal mücadele uygulamalarının genel değerlendirmesi. II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 14- 16 Eylül 2006, Tokat, 44- 46.
• Geliş Tarihi:13.11.2008
• Kabul Tarihi:20.11.2008