BÜYÜK MENDERES NEHRİ SU KALİTE ÖLÇÜMLERİNİN SU ÜRÜNLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2007, Cilt: 4 Sayı: 1/2, 7 - 13, 01.03.2007

SEMRA Küçük

Öz

Büyük Menderes Nehrinin su kalitesini değerlendirmek için fiziksel (debi, sıcaklık, pH), kimyasal (çözünmüş oksijen, iyonize olmamış amonyak, nitrit, nitrat, alkalinite, toplam sertlik, sülfat), organik (toplam organik madde, BOD, KOD), inorganik (kalsiyum, magnezyum, sodyum, bor) ve bakteriyolojik (toplam koliform) parametreler incelenmiştir. Bu on parametre su kalitesinin Büyük Menderes Nehri'nde düşük olduğuna işaret etmektedir. İyonlaşmamış amonyak nitrojen (NH3-N) değeri en yüksek Sarayköy'de (2,7 mg/L), toplam koliform miktarı Sarayköy'de 280.000 EMS/100 ml'ye ulaşmıştır. Toplam sertlik değerleri en yüksek Sarayköy (993 mg/L CaCO3 ) ve Nazilli'de (831 mg/L CaCO3 ) gözlenmiştir. Kalsiyum (Ca) ve magnezyum (Mg) değerleri sırasıyla Sarayköy'de 172 mg/L ve 103,4 mg/L Nazilli'de 174,4 mg/L ve 116,7 mg/L değerlerine kadar yükselmiştir. Biyolojik oksijen ihtiyacı (BOD) Sarayköy'de 44,7 mg/L'lere kadar çıkmıştır. Kimyasal oksijen ihtiyacı (KOD) Sarayköy'de 126,7 mg/L'ye ulaşmıştır. Sülfat ortalama değeri Nazilli'de 486,9 mg/L'ye yükselmiştir. Bor Sarayköy ve Aydın'da 0,3 mg/L'ye Nazilli'de 0,6 mg/L'ye kadar artmıştır. Parametreler suyun en çok Sarayköy ve Nazilli yörelerinde kirlenmiş olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Su kalitesi, Büyük Menderes, Su ürünleri, Kirlilik, Nehir

Investigation of Water Quality Parameters of the Büyük Menderes River for Fisheries

Öz

To estimate water quality of the Büyük Menderes River's physical (current, temperature, pH), chemical
(Dissoved oxygen, un-ionized ammonia, nitrite, nitrate, alkalinity, total hardness, sulfate), organic (total organic
matters, BOD; KOD), inorganic (calsium, magnesium,sodium, bor) and bacteriological (total coliform)
parameters were investigated. These teen parameters pointed that water quality was low in the Büyük Menderes
River. Unionized ammonia-nitrojen (NH -N) value was the highest in Sarayköy (2.7 mg/L), total coliform
reached 280,000 EMS/100 ml in Sarayköy. Total hardness was seen the highest in Sarayköy (993 mg/L CaCO )
and Nazilli (831 mg/LCaCO ). Calsium (Ca) and magnesium (Mg) increased respectively to 172 mg/L and 103.4
mg/L in Sarayköy and 174.4 mg/L and 116.7 mg/L in Nazilli. Biological Oxygen Demand (BOD) raised 44.7
mg/L in Sarayköy. Chemical Oxygen Demand (KOD) attained 126.7 mg/L in Sarayköy. Sulfate (SO ) average
value added to 486.9 mg/L in Nazilli. Borax augmented 0.3 mg/L in Sarayköy and Aydın and 0,6 mg/L in Nazilli.
Parameters indicated that water was more polluted in Sarayköy and Nazilli areas.

Anahtar Kelimeler

Water Quality, Büyük Menderes, Fisheries, Pollution, River

Kaynakça

• ADÜ Talep, 2001, Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğü'nden Büyük Menderes Nehri yıllık verileri.
• Anonim 1, Su ürünleriYönetmeliği, http://www.okyanusbilgiambari.com/tgm/Yonet/Y- SuUrunleri.pdf
• Anonim 2, Su, Türkiye Çevre Atlası, Çevre ve Orman Bakanlığı, http://www.cedgm.gov.tr/cevreatlasi/su.pdf
• Alpbaz, A.G., 2005, Su Ürünleri Yetiştiriciliği, Alp yayınları, İzmir.
• Atay, R., 1997, Kovada kanal ve gölünde bazı kimyasal parametrelerin değişimi, IX. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu, 17-19 Eylül, Eğridir/Isparta.
• Boyd, C.E., 1990, Water Quality in Ponds for Aquaculture, Birmingham publishing,Alabama.
• Diler, Ö., Işıklı, B.I., Altun, S., Aybal, N.Ö., 1998-1999, Eğridir Gölü Kovada kanalının bakteriolojik su kalitesi üzerine bir araştırma, S.D.Ü.Eğridir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 6, 207-219.
• Dişli, M., Akkurt, F., Alıcılar, A., 2003, Şanlıurfa Balıklıgöl suyunun fiziksel parametreler yönüyle değerlen- dirilmesi, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18:4, 81-88.
• Gökkaya, Z., ve Pulatsü, S., 2001, Sakaryabaşı Doğu Göletinin bazı su kalite parametrelerinin mevsimsel değişimi, Tarım Bilimleri Dergisi, 7:1, 20-26.
• Kalyoncu, H., Barlas, M., 1997, Isparta Deresinde yoğun olarak belirlenen epilitik diatomların su kalitesine bağlı olarak mevsimsel gelişimleri, IX. Ulusal su ürünleri sempozyumu, Eğridir-Isparta.
• Küçük, S., 2006, Macroinvertebrate community structure of The Kirmir Creek-Sakarya River, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3:2, 35-40.
• Pulatsü, S., Çamdeviren, H., 1999, Water quality parameters in inflow of Sakaryabaşı trout farm, Tarım Bilimleri Dergisi, 5:2, 30-35.
• Rosenberg, D.M. and Resh, V.H., 1993. Freshwater Biomonitoring and Benthic Macroinvertebrates, Chapman and Hall, NewYork.
• Sözlü Bildiri, Büyük Menderes Havzası kirlilik kaynakları ve çözüm önerileri, Seminer, Çevre İl Müdürlüğü, 2 Mart 2007.
• Türkmen,A., Türkmen, M., 1999, Karasu Irmağının (Aşkale Mevkii) bazı su kalitesi parametrelerinin mevsimsel değişimi ve su ürünleri açısında değerlendirilmesi, X. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu 22-24 EylülAdana.
• Geliş Tarihi : 01.05.2007
• Kabul Tarihi : 01.12.2007