FARKLI SANAYİ DOMATESİ ÇEŞİTLERİNDE Macrosiphum euphorbiae (Thom.) (Hom.:Aphididae) 'NİN POPULASYON DALGALANMALARI ve YAŞAM ÇİZELGELERİ

Yıl 2006, Cilt: 3 Sayı: 2, 19 - 25, 01.06.2006

E. Mennan Yıldırım Hüseyin Başpınar

Öz

Bu çalışma 2001-2004 yılları arasında Karacabey (Bursa) ve Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Uygulama Çiftliği, Sultanhisar ve İncirliova ilçeleri (Aydın)'nde gerçekleştirilmiştir. Farklı sanayi domatesi
çeşitlerinde Macrosiphum euphorbiae'nin yaşam çizelgeleri ve populasyon dalgalanmaları araştırılmıştır.
Çalışma sonucunda; 2001 yılında en yüksek yaprakbiti populasyonu NDM-944 çeşidinde gözlenmiş olup bunu
sırasıyla NDM-977 ve CXD-206 çeşitleri izlemiştir. En düşük populasyon ise Nunhems çeşidinde görülmüştür.
2002 ve 2003 yıllarında Bursa ve Aydın'da, 2004 yılında ise Aydın'da çok düşük populasyonlarda yaprakbitine
rastlanılmıştır.
Denemelerde 2004 yılında Riogrande, NBT 447, XPH-12047, NDM-978, NUN-6200 ve CXD-142 domates
çeşitleri kullanılmıştır. M. euphorbiae'nin doğa koşullarında en çok tercih ettiği ve laboratuvar koşullarında da
net üreme gücünün en yüksek olduğu çeşit NUN-6200 olarak bulunmuştur. En az tercih edilen çeşit ise CXD-142
olarak görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Domates, Macrosiphum euphorbiae, yaşam çizelgeleri, populasyon dalgalanmaları

Lifetables and Population Fluctations of Macrosiphum euphorbiae (Thom.) (Hom.:Aphididae) on Different Industrial Tomato Varieties

Öz

This study was conducted in Karacabey (Bursa) and in the Farm Land of the Faculty of Agriculture of Adnan
Menderes University, Sultanhisar and İncirliova villages (Aydın) during the years 2001-2004. Population
fluctuations and life tables of Macrosiphum euphorbiae on different industrial tomato varieties were studied.
As a result, the highest population of aphids was observed on NDM-944 variety in 2001 and followed by NDM-
977 and CXD-206 varieties, respectively. The lowest population of the pest was detected on the Nunhems variety.
The aphid population was very low in Bursa and Aydın proviences during the years 2002 and 2003, and in Aydın
in 2004.
Riogrande, NBT-447, XPH-12047, NDM-978, NUN-6200 and CXD-142 varieties were used in the trials in
2004. NUN-6200 variety was found the most preferred in the trials and the highest net reproduction rate was
obtained in the laboratory studies. CXD-142 variety was determined the least preferred by aphids.

Anahtar Kelimeler

Tomatoes, Macrosiphum euphorbiae, life tables, population fluctuations

Kaynakça

• Alexander, M.,S. Freita and R. Barbosa, 2002. Occurence of Aphids on Lettuce (
• Hydropanic Cultivation. (2):335-339. L.) Under Anonymous, 2002. Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Entegre
• Mücadele Teknik Talimatı. T.C.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bitki SağlığıAraştırmaları Daire Başkanlığı, 141s. Birch, L. L., 1948. The intrinsic rate of natural increase of an insect population. J.Anim. Ecol., : 15-26.
• Civelek, H.S., 1991. Doğa Koşullarında
• 'nin Bazı Sanayi Domatesi Çeşitlerindeki euphorbiae Doğurganlık Tablolarının Saptanması Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (BasılmamışYüksek Lisans Tezi). Gümüş, M., 1992. Bazı Sanayi Domatesi Çeşitlerinin (Thom.) (Hom.:
• Macrosiphum euphorbiae Aphididae)'nin Mevsimsel Populasyon Yoğunluğuna Etkisi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (BasılmamışYüksek Lisans Tezi) Hummel, N., F. Zalom, G. Miyao, N. Underwood and A. Villalobes, 2004. Potato aphid, euphorbiae
• (Thomas), in Tomatoes: Plant Canopy Distribution and Binomial Sampling on Processing Tomatoes in California.J. Econ.Entomol , (2):490- Karsavuran, Y. ve C. Öncüer, 1992a. Bazı sanayi domatesi çeşitlerinde beslenenMacrosiphum euphorbiae
• (Thom.) (Hom.; Aphididae) nimflerinin gelişmesi üzerinde araştırmalar.Türkiye Entomoloji dergisi , (3):155-161. Karsavuran, Y. ve C. Öncüer, 1992b. Bazı sanayi domatesi çeşitlerinde beslenenMacrosiphum euphorbiae
• (Thom.) (Hom.: Aphididae)'nin üreme gücü üzerinde araştırmalar. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 28-31 OCAK 1992,Adana, 37-41 s.
• Karsavuran, Y. ve C. Öncüer, 1993a. Bazı sanayi domatesi çeşitlerinde beslenen
• Macrosiphum euphorbiae (Thom.) (Homoptera,Aphididae)'nin populasyon değişimi üzereinde araştırmalar.Türkiye Entomoloji dergisi17 (1): 23-32. Karsavuran,Y. ve C. Öncüer, 1993b.Macrosiphum euphorbiae(Thom.) (Homoptera, Aphididae)' nin gelişimine bazı sanayi domatesi çeşitlerinin etkileri ve bunun çeşit seçimindeki önemi.Türk. Entomol. derg. , (2):87-93
• Maelzer, D.A.,1977. Biology and Main Causes of Changes in Numbers of the RoseAphid,Macrosiphum rosae (L) on Cultivated Roses in South Australia.Austral. J. Zool. :269-284.
• Musetti, L. and J.J. Neal,1997. Resistance of the pink potato aphid,Macrosiphum euphorbiae , in two accessions of
• Lycopersicon hirsutumf.glabrattum. Entomologia Experimentalis et Applicata84:137-14
• Ribeiro,A.P.O, E. J. G. Pereira, T. L. Galvan, M. C. Picanço, E. A. T. Picoli, D. J. H. da Silva, M. G. Fári and W. C. Otoni1,2006. Effect of eggplant transformed with oryzacystatin gene onMyzus persicae
• Macrosiphum euphorbiae Journal of Applied Entomology,130(2): 84. and Neotrop. Entomol.31 Macrosiphum Macrosiphum