HUMİK ASİT VE ÇİNKO (Zn) UYGULAMALARININ PAMUKTA (Gossypium hirsutum L.) VERİM, VERİM KOMPONENTLERİ VE LİF KALİTE ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Yıl 2006, Cilt: 3 Sayı: 2, 77 - 83, 01.06.2006

Yusuf Ören Hüseyin Başal

Öz

Söke'de üretici koşullarında iki yıl yürütülen çalışmada, 2005 yılında humik asidin farklı doz ve uygulama yönteminin pamukta verim, verim komponentleri ve lif kalite özellikleri üzerine etkisini belirlemek, en uygun humik asit dozu ve uygulama yönteminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda humik asit uygulama yönteminin incelenen özellikler üzerine bir etkisinin olmadığı, uygulama dozunun ise erkencilik, yüz tohum ağırlığı, koza ağırlığı ve verimi olumlu yönde etkilediği ve en iyi sonucun toprak altı 200 gr/da humik asit doz uygulamasından elde edilmiştir. 2006 yılında ise çinko uygulama dozlarının verim, verim komponentleri ve lif özellikleri üzerine etkisi ve en uygun çinko dozunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Çinko uygulaması bitki boyu, erkencilik ve ilk beyaz çiçek üstü beş boğum uzunluğunda farklılıklar yaratmış. Ancak, pH ve fosfor içeriği yüksek topraklarda çinko uygulamasının verim üzerinde etkili olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pamuk, çinko (Zn), lif kalitesi, humik asit, verim

The Effect of Humic Acid and Zinc (Zn) Application on Yield, Yield Componenets and Fiber Quality Parameters in Cotton (Gossypium hirsutum L.)

Öz

The study was conducted in Söke under farmer conditions for two years 2005 and 2006. The purpose of study
were to determine the effects of different doses of humik acid and application methods on yield, yield components
and fiber quality properties, and to determine the most suitable dose and application method of humik acid. In this
study, application method of humik acid did not significantly affect on investigated characters; however,
application dose had significant and positive effect on earliness, one hundred seed weight, boll weight and yield.
The best result was obtained by underground application by dose of 200 g/da. In 2006, it was aimed to determine
the effects of zinc applications on yield, yield components as well as fiber parameters and to define the most
suitable zinc dose. Zinc application caused difference in plant height, earliness and the number of nodes above the
uppermost white flower. However, it is concluded that zinc application did not affect yield with the soil having
high pH and phosphorus content.

Anahtar Kelimeler

Cotton, fiber quality, humic acid, yield, zinc (Zn)

Kaynakça

• Alpaslan, M. ve S. Taban. 1996. Çeltikte ( ) Oryza Stiva çinko-demir ilişkisi. S. 5. A. Ü. Z. F. Tarım Bilimleri Dergisi, 2 (1): 45-49.
• Anonymous. 2006. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Aydın il Müdürlüğü İstatistikleri.
• Aydın, A., Y. Sezen ve M. Turan. 1998. Farklı pH'lardaki Toprakların Suya Doygun Koşullarda Yarayışlı Çinko İçeriklerinde Ortaya Çıkan Değişim ve Çeltik Bitkisinin Çinko Alımı. I. Ulusal Çinko Kongresi, 12- 16 Mayıs Eskişehir, 223-228.
• Barber, S. A. 1995. Soil Nutrient Bioava liability. A Mechanistic Approach, John Wiley and Sons. NEWYORK.
• Butler, J. H. A. and J. N. Ladd. 1971. Importance of the molecular weight of humic and fulvic acids in determining their effects on protease activity. Soil. Biol . Biochem., 3, 249-257.
• Çakmak, İ. and H. Marschner. 1987. Mechanism of Phosphorus induced Zinc Deficiency in Cotton. 111. Changes İn Physiological Availability of Zinc İn Plants. Physiol Plont. 70: 13 -20.
• Çullu, M. A., A. Almaca, A. R. Öztürkmen, N. Ağca, F. İnce and M.R. Derici. 1998. The Salinity Changes of Harran Plain Soils. M.Şefik YEŞİLSOY International Symposium on Arid Region Soil. 21-24 September, Menemen-İzmir, Turkey, 375-380.
• Eyüpoğlu, F., N. Kurucu ve S. Talaz. 1996. Türkiye topraklarının bitkiye yarayışlı bazı mikroelement (Fe, Cu, Zn, Mn) bakımından genel durumu s. 1-72. Toprak Gübre Araştırma Enstitüsü Genel Yayın No. 217, Seri No. R-133,Ankara.
• Ekinci, H. and O. Yüksel. 2000. A Research on Salinity and Alkality Problems in Soils of Great Menderes Delta. Proccedings of International Symposium on Desertification. 13-17 June, Konya Turkey, 535-536.
• Kaçar, B. ve A.V. Katkat. 1998. Bitki Besleme Uludağ Üni. Güçlendirme Vakfı Yayın No: 127 TÜBİTAK, Bilim ve Teknik,Yayın No: 349.
• Kütük, C., G. Çaycı., A. Baran. and O. Başkan. 1999. Effect of humıc acıd on Some Soıl Propertıes. Soil Science Department, Agricultural Faculty, Ankara University, 06110-Ankara Turkey.
• Marschner, H. 1995. Mineral nutrition of higher plants. Academic Press. Horcourt Brace and Company, Publishers.
• Marschner, H. and A. Schropp. 1977. Vergleichende Unterschungen über die Empfindlichkeit von 6 unterlagen sorten der Weinrebe gegenüber Phosphatinduziertem Zink-Mangel. Vitis 16: 79-88.
• Neilsen, G. H. and E. J. Hogue. 1986. Some factors affecting leaf zinc contentration of apple seedling grown in nutrient solution. Hort. Science 21: 434-436.
• Özcan, H., E. Akça, S. Kapur and O. Dinç. 2000. Soil Salinity Monitoring of a Selected Area in the Yüreğir Plain, Adana-Turkey. Proccedings of International Symposium on Desertification. 13-17 June, Konya Turkey, 391-396.
• Özüdoğru, T. ve N. Çakaryıldırım. 2006. Pamuk Durumu ve Tahmini: 2005/2006, Tekstil ve Mühendisleri Odası Yayını, Ocak 2006,Yıl: 13, Sayı: 61.
• Rauthan, B. S. and M. Schnitzer. 1981. Effects of a soil fulvic acid on the growth and nutrient content of cucumber (Cucumis sativus) plants. Plant Soil., 63, 491- 495.
• Rezaei, H. and M. J. Malakouti. 1997. Critical Levels of ıron, zinc and boron for cotton in Varamin Rigion Soil Science Department, Tarbiat Modarres University, Tehran, Islamic Republic of Iran.
• Sladky, Z. and V. Tichy. 1959. Application of humus substances to overground organs of plants. Biol. Plant. 1, 9-15.
• Tan, K. H. and D. Tantiwiramanond. 1983. Effect of humic acids on nodulation and dry matter production of soybean, peanunt and clover. Soil Sci. Soc. Am. J., 47, 1121-112.
• Ülgen, N. ve N. Yurtsever. 1984. Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi. Toprak su Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi Başkanlığı Yayın No: 47 Rehber No: 8Ankara.
• Vaughan, D. and R. E. Malcolm. 1979. Effect of humic asid on inversate synthesis in roots of higber plants. Soil Biol. Biochem., 11, 247-252. Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 15.03.2007