AYDIN YÖRESİNDE YETİŞTİRİLEN ÇİLEKLERDE FARKLI KALSİYUMLU GÜBRELERİN VERİM VE KALİTEYE ETKİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2005, Cilt: 2 Sayı: 2, 87 - 94, 01.06.2005

İlkay Kılıç Saime Seferoğlu

Öz

Bu çalışmada çileklerde farklı kalsiyumlu gübrelerin (kalsiyum nitrat, kalsiyum sülfat ve calne) verim ve kaliteye etkileri araştırılmıştır. 2001-2002 çilek sezonunda Aydın'ın Sultanhisar ilçesinde yetiştirilen çileklerde farklı kalsiyumlu gübrelerin verim ve kaliteye etkilerinin araştırıldığı bu çalışmada materyal olarak, bölgede yoğun bir şekilde üretimi yapılan Ca'a oldukça duyarlı 'Camarosa' çeşidi seçilmiştir. Denemede, kalsiyum nitrat, kalsiyum sülfat ve calne gübrelerinin toprak, bitki ve meyve kalite kriterleri üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma parseli büyüklüğü 8.8 m2 olan kontrol de dahil her uygulama için dört tekerrürlü olmak üzere toplam on altı deneme parseli kurulmuş ve bu deneme parsellerine önceden belirlenen miktarlarda denemede esas alınan gübreler (kalsiyum nitrat 264 gr/m2, kalsiyum sülfat 220 gr/m2 ve calne 149.6 gr/m2) tabana gübre olarak verilmiştir. Denemenin sürdüğü sekiz ay boyunca (Eylül, Ekim, Kasım, Ocak, Şubat, Nisan, Mayıs, Haziran) her ay olmak üzere toprak ve yaprak örnekleri alınmış, bitki meyveye yattığı dönemden sonraki üç ay boyunca da (Nisan, Mayıs, Haziran) her hafta hasat sonuna kadar meyve örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinde; deneme başlamadan önce % kireç(CaCO3), % toplam eriyebilir tuz, %organik madde daha sonra her ay pH,Ca ve Mg, yaprak örneklerinde; K, Ca, Mg ve Na, meyve örneklerinde ise;her hafta verim alınmış, meyve maksimum ve minimum enleri, meyve sitrik-malik asit miktarları, meyve eti sertliği, meyve rengi, meyve suyu pH'sı ve ortalama meyve ağırlığı belirlenmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda; tüm analiz sonuçlarından elde edilen değerlere varyans analizi yapılmış, toprak ve yaprak örneklerinde uygulamalara ve aylara göre istatistiksel olarak bir fark belirlenirken, meyve örneklerinde bu fark istatistiksel olarak önemsiz çıkmasına rağmen uygulamalara ve aylara göre değişim göstermiştir. Sonuç olarak da, yapılan kalsiyum nitratlı gübrelemenin kalsiyum sülfat ve calne'ye göre daha etkili olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çilek, kalsiyum nitrat, kalsiyum sülfat, calne, verim, kalite

A Research on Effects of Different Calcium Fertilizers on Yield And Quality of Strawberry Grown in Aydin

Öz

This study was carried out to determine of effects of different calcium sources (calcium nitrate, calcium sulphate
and calne) on yield, quality and chemical composition field grown strawberry. Experiment was carried out in
farmer conditions in Sultanhisar-Aydin.
For this purpose, Ca-sensitive cultivar Camarosa which is grown widely in the area was planted in field according
to randomized block design with 4 repeated. Each plot consists of 8.8 m . Experiment consists of 2 blocks and 16
plots. Different calcium sources were treated to soil before planting with amounts of 264 g calcium nitrate, 220 g
calcium sulphate and 149.6 g calne per m2. Soil and leaf sampling were done monthly during the experiment
period (between September 2001 and June 2002). Fruit sampling were made during the last 3 months (between
April 2001 and June 2001) of the experiment. In addition yield were determined. In the soil samples CaCO3 (%),
EC, organic matter (%), pH, Ca and Mg analyses were done.While K, Ca, Mg, and Na were determined in the leaf
samples, fruit sizes, citric and malic acit contents , firmness, color, pH, and average weight were determined in the
fruit samples. Analysis of variance procedures were performed for soil and leaf analyses results, yield and fruit
quality properties.
According to the results, different Ca sources affect soil and leaf analyses results significantly . However fruit
parameters are not affected in the same extent. Calcium nitrate is determined as the most effective source with
calcium which might be used as fertilizer and followed by calcium sulphate and calne, respectively.

Anahtar Kelimeler

Strawberry, calcium nitrate, calcium sulphate, calne, yield, quality

Kaynakça

• Agamalıan, H., 1980., Evaluation of calcium cynamide for preplant weed control in horticultural crops. Proceedings of the western Society of weed science, 43, 90-95. Newark, California, USA
• Akalan, İ. 1983., Toprak olşumu, yapısı, özellikleri. S.1-342. A.Ü.Z.F. Yayınları 662, Ders kitabı 204. A.Ü. Basımevi,Ankara.
• Anonymous, 1999., Tarım İstatistikleri Özeti. 1979-1998. T.C.Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü 591s.
• Benton, J. J., Wolf, Jr. B. and Mılls, H. A. 1991., Plant analysis handbook. Micro-Macro Publishing Inc., 183 Paradise Blvd., Suite 108,Athens, Georgia, USA.
• Black, C.A. 1965., Methods of soil analysis. Part 2, Amer. Soc. Of Agronomy Inc., Publidher, Madison, Wisconsin, U.S.A., 1372-1376.
• Bouyoucos, G.J. 1955., A recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of the soils. Agronomy Jourrnal, 4(9):434.
• Casero T., A. Benavides, I. Recasens, J. Rufat, 2002., Preharvest Calcium Sprays and Fruit Calcium Absorptıon ın GoldenApples. ISHSActa Horticulturae 594. International Symposium on Foliar Nutrition of Perenniol Fruit Plants, Vol. 1, Number of art:93, Merana Italy.
• Chapman, H.D. and Pratt, P.F., 1961., Methods of Analysis for Soils, Plants and Waters, University of California, Division ofAgricultural Sciences, 1-6.
• Cheour, F., Wıllemot, C., Arul, J., Makhlouf, J., Desjardıns, Y., 1991. Postharvest response of two strawberry cultivars to foliar application of CaCl Hort. Science, 26:9, 1186-1188.
• Childres, N.F. 1981., The Strawberry Cultivars to Marketing. Horticultural Publications, 3906 N.W. 31 st Place Gainnesville, Florida 32601,514.
• Chow, K. K., Price, T. V. and Hanger, B. C. 1992., Nutritional requirements for growth and yield of strawberry in deep flow hydroponic systems. Scientia Horticulture. 52:1-2, 95-104. 2
• Claassen, M.E. and G.E. Wilcox, 1974., Comparative reduction of calcium and magnesium of corn tissue by NH -N and K fertilization.Agron. J. 66:521-522.
• Çağlar, K.Ü. 1958., Toprak Bilgisi.A.Ü.Yayınları, No:10.
• Demiral, M.A., 2000., Dikey Torba Kültürü Çilek Yetştiriciliğinde Uygulanan Farklı Demir Dozlarının Verim Kalite Ve Kimyasal Bileşim Üzerine Etkileri. Ege Ünüversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İzmir.
• Deyton, D.E., C.E. Sams, C.G. Mılne, 2002., Influence of Foliar and Microjet Application of solubar And Calcium on Nutrient Content of Apple Trees, ISHS Acta Horticulturae 594. International Symposium on Foliar Nutrition of Perenniol Fruit Plants, Vol. 1, Number of art:93, Merana Italy.
• Horwitz, W. 1970., Official methods analysis. A.O.A.C. 11 edition. Washington D.C., USA.izers. 4 Ed. P. 1-754. Macmillan Publishing Company, NewYork.
• Jackson, M. 1958., Soil chemical analysis.p.498. Prentice- Hall, Inc. Englewood Cliffs, New Jersey, USA.
• Kacar, B. 1972a.,Asit reaksiyonlu toprağa artan miktarlarda verilen kalsiyumlu ve fosforlu gübrelerin yulaf, mısır ve fiğ bitkilerinin potasyum alınımı üzerine etkileri. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı. 1971. 21 (3-4): 431-458. A.Ü. Basımevi,Ankara.
• Kacar, B. 1962., Plant and soil chemical analysis. Prentice Hall of India Private Limited, New Delhi, India.
• Kacar, B., 1972.b, Bitki ve Toprağın Analizleri, II. Bitki Analizleri,A.Ü. Zir. Fak.Yayınları, 453m.
• Karaçalı İ., 1985., Ders Notları Teksir No: 81-II Bahçe Ürünlerini Pazara Hazırlama Tekniği Uygulama Esasları.
• Karp-K; Starast-M; Kaldmae-H; Hietaranta-T (ed.); Linna- MM (ed.); Palonen-P (ed.) 2002.; Parikka-P. Department of Horticulture, Estonia Agricultural University, 51014 Tartu, Estonia.Proceedings of the Fourth International Strawberry Symposium, Tampere, Finland, July 9-14, 2000, volume 2. Acta- Horticulturae.No.567(Vol.2), 459-462; 3 ref.
• Kaşka, N., Özdemİr, E., Paydaş, S. ve Doran, İ. 1988., Çileklerde Yavaş Çözünen Ve Kimyasal Gübrelerin Eskibe Kumlarında Verim, Kalite ve Erkencilik Üzerine Etkileri. Bahçe 17(1-2):77-91Yalova.
• Kılınç, R. ve TUNA, L., 1997., Sanayi domatesi yetiştiriciliğinde yapraktan ve topraktan uygulanan kalsiyum nitrat dozlarının verim ve bazı kalite özelliklerine etkileri. Hasat, Yıl: 12, Sayı:140, Ocak, 1997. Sayfa: 33-38.
• Kreusel U; Lenz F.; Polesny F. (ed); Muller W. (ed) 1996., Olszak RW. Institut fur Obstbau und Gemusebau, Auf dem Hugel 6, Bonn, Germany. International conference on integrated fruit production, cedzyna, Poland, 28 August-2 september 1995 Bulletin-OILB- SROB. 1996, 19:4, 253-257;7 ref
• Lıttle, T.M. and Hılls, F.J. 1978., Agricultural experimentation design and analysis. John Wiley and Sons Inc., NewYork.
• Loneragan, J.F. and K. Snowball 1969., Calcium requirements of plants.Aust.J.Agric. Res. 20:465-478.
• Mix, G. P. and H. Marschner 1976., Einfluss exogener und endogener Faktoren aufden Calcium gehalt von Paprika-und Bahnenfruchten. Z. Pflangenernahr. Bodenk. 139:551-563.
• Murthada, H. M., Maranville, J. W., Clark, R. B. 1988., Calcium deficiency in sorghum grown in controlled environments in relation to nitrate/ammonium ratio and nitrogen source.Agronomy Journal, 80(1), 125-130.
• Oktay, M., H. ÇakıcıI, 1997., Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Cilt:34 Sayı:3 İzmir.
• Ozden-A; Ayanoglu-H; Hietaranta-T (ed.); Linna-mm (ed.); Palonen-P (ed.); ParIkka-P. 2002., Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Mustafa Kemal University, 31034, Antakya, Hatay, Turkey. Proceedings of the Fourth International Strawberry Symposium, Tampere, Finland, July 9-14, 2000, volume 2. Acta-Horticulturae. No.567(Vol.2), 443- 446; 7 ref.
• Özkan, Y. 1998., Bazı Çilek Çeşitlerinin Tokat Ekolojik Koşullarındaki Verim Ve Kalite Kriterleri Üzerinde Araştırmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Tokat.
• Penalosa JM; Cadahia C; Sarro MJ 1994., Masaguer A. Departamento Quimica Agricola, Facultad de Ciencias, Universidad Autonoma, 28049 Madrid, Spain. Journal of plant Nutrition. 17:1, 147-153; 11 ref.
• Raese, J.T. 1996., Calcium Nutrition affect cold hardiness, yield and fruit disorders of apple and pear trees.
• Rhoades, J.D. 1982., Soluble salts. Methods of soilAnalysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Editors:A.L. Page, R.H. Miller, D.R. Keeney, 167-179, Winconsin. Vol., 135:67-71.
• Seferoglu, S., Kılıç, İ. 2002., International Symposıum of the Internatıol Scientıfc Centre of Fertilizers (CIEC).
• Steenkamp, C. J., Bruyn, J. A., Theron, A. A. 1988., The effect of calcium and magnesium concentration in hydroponic solution on the growth of tobacco plants and uptake of potassium, calcium and magnesium. SouthAfrican Journal of Plant and Soil, 5(3), 163-164.
• Sutecliffe, J. F. 1962., Mineral salt absorption Vol 1, pp. 1- 194. International Series of Monogrophs on Pure and Applied Biology Pergaman Press-The Mac Millan Company, NewYork.
• Üren, A. 1999., Üç Boyutlu Renk Ölçme Yöntemleri. Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültes, Gıda Mühendisliği Bölüm Dergisi 24(3):193-200 İzmir.
• Wang, Y.S., Galletta, G.J. and Maas J.L. 1997., Chemical characterization of 24 strawberry cultivars and selections. Journal of Small Fruit & Viticulture, Vol. 5(1). Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 30.11.2005