Kentsel Bir Dış Mekân Olarak Hayvanat Bahçeleri: Türkiye’den Öne Çıkan Örnekler

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 2, 23 - 28, 31.12.2017

İpek Altuğ Turan Emine Malkoç True

https://doi.org/10.25308/aduziraat.307444

Cited By: 3

Öz

Hayvanat bahçeleri, farklı coğrafyalara ait hayvanların, doğal veya yapay engellerle sınırlandırılmış alanlarda kent insanıyla tanıştığı mekânlar olarak tanımlanmaktadır. Modern hayvanat bahçelerinin dört temel rolü olup bunlar; rekreasyon, araştırma, koruma ve eğitimdir. Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan çeşitli türlerin koruma altına alındığı, toplumsal fayda adına bilimsel araştırmaların yapılabildiği mekânlar olarak hayvanat bahçeleri, toplumsal bilincin artmasını sağlayan mekânlar olarak da karşımıza çıkmaktadır.

Bu çalışmanın çıkış noktası, kentsel bir dış mekân olarak hayvanat bahçelerinin Türkiye’deki durumunu farklı illerde öne çıkan beş örnek üzerinden ortaya koymaktır. Ülke genelinden seçilmiş hayvanat bahçeleri fiziksel ve yönetimsel özellikleri temelinde çok yönlü olarak değerlendirilmiş ve elde edilen verilerden hareketle hayvanat bahçelerinin gelişimini destekleyici öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

hayvanat bahçesi, kentsel dış mekân, Türkiye

Zoos as an Urban Open Space: Well – Known Examples From Turkey

Öz

Zoos are defined as places where animals from different geographical regions, meet with the people of the city in conditions that are limited by natural or artificial hindrances. Modern zoos have four main roles; Recreation, research, protection and education. Zoos are places where the various species facing the danger of extinction are taken under protection; scientific research carried out for the sake of social benefit and also provides social consciousness increase.

The starting point of this study is to make a research on five zoos as an urban open space among well-known examples in different provinces of Turkey. This study that is based on selected zoos from Turkey, have been evaluated as versatile on the basis of their physical and managerial characteristics and according to the obtained data, suggestions have been put forward for promoting the developments of zoos.

Anahtar Kelimeler

zoos, urban open space, Turkey

Kaynakça

• Altuğ İ (2001) Hayvanat Bahçeleri. Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, İzmir, 150 s.
• Anderson D, Lucas KB, Ginns IS (2003) Theoretical Perspectives on Learning in an Informal Setting, Journal of Research in Science Teaching, 40 (2): 177 – 199.
• Anonim (2016a) Nationalgeographic (2016) Encyclopedic Entry Zoo – Zoological Park. http://nationalgeographic.org/encyclopedia/zoo/ (Erişim: 5.11.2016).
• Anonim (2016b) İzmir Doğal Yaşam Parkı (2016) Esaretten Özgürlüğe. http://www.izmirdogalyasamparki.org.tr/Pages/Content.aspx?id=33&mid=88 (Erişim Tarihi: 10.11.2016).
• Anonim (2016c) Antalya Büyükşehir Belediyesi, Antalya Zoo Hakkında. http://antalya.bel.tr/antalyazoo/ (Erişim Tarihi: 10.11.2016).
• Anonim (2016d) Bursa Hayvanat Bahçesi, Tarihçe. http://www.bursahayvanatbahcesi.com/kurumsal/tarihce/ (Erişim Tarihi: 10.11.2016).
• Anonim (2016e) Wikipedia (2016) Gaziantep Hayvanat Bahçesi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Gaziantep_Hayvanat_Bah%C3%A7esi (Erişim Tarihi: 10.11.2016)
• Anonim (2016 f) Faruk Yalçın Zoo (2016) Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı. http://www.farukyalcinzoo.com/tr/kurumsal (Erişim Tarihi: 10.11.2016).
• Berkyez Ş (1987) Hayvanat Bahçeleri Fiziksel Planlamalarında Göz Önünde Bulundurulması Gerekli Genel Prensipler. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Bitgood S, Patterson D, Benefield A (1988) Exhibit Design and Visitors Behavior: Empirical Relationships, Environment and Behaviour, 20:4 474 – 491.
• Civelek S (1999) Hayvanat Bahçesi Tasarımı Üzerine Bir Araştırma – Mekânsal Farkındalığın Ziyaretçi Algısına Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi. Trabzon, 111 s.
• Ebenhöh M (2000) Improvements In Zoo Design By – Based Exchange Of Expertise. Master Thesis of Landscape Architecture, University of Georgia, Athens, Georgia, 49 p.
• Erdönmez İMÖ, Bekdemir A (2008) Hayvanat Bahçelerinin Peyzaj Planlama Ve Tasarım İlkeleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, ISSN 0535-8418, 59 (1): 59 – 73.
• Günergun F (2006) Türkiye’de Hayvanat Bahçeleri Tarihine Giriş. I. Ulusal Veteriner Hekimliği Tarihi ve Mesleki Etik Sempozyumu, http://www.bilimtarihi.org/pdfs/yeni.pdf (Erişim: 5.11.2016).
• Hosey GR (2005) How Does The Zoo Environment Affect The Behaviour Ofcaptive Primates? Applied Animal Behaviour Science, 90 (2): 107 – 129.
• Kirchshofer R (1997) Zur Geschichte Der Bügerlichen Zoos. Anthos Magazine of the Bund Schweizerischer Landschaftsarchitekten, BSLA, 37: 4 – 11, ISBN 3-7643-6587-0.
• Lindemann P, Kamer T (2006) The Influence of An Interactive Educational Approach On Visitors’ Learning in A Swiss Zoo, Science Learning in Everyday Life, 90: 296– 315.
• Malkoç E, Küçükerbas EV (2004) Aquaparkların (Su Parklarının) Planlama ve Tasarım İlkeleri Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(3), 2004, ISBN: 10188551, Bornova, İzmir.
• Malkoç Yiğit E (2006) Evaluation Of Aquaparks in Izmir And Environs in the Context of Spatial Features. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 8 (10): 20 – 28.
• Malkoç E (2011) Türkiye’nin İlk Minyatür Parkı: Miniatürk. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1): 1 – 8.
• Nyhuis AW (1994) Zoo Book. Publisher Group West, Carousel Press, ISBN: 0-917120-13-2, USA.
• Özen AS (2015) Küresel Zoo Çeşitliliğin Korunmasında Önem Taşıyan Hayvanat Bahçesi ve Akvaryum Birlikleri. http://docplayer.biz.tr/3375151-Kuresel-zoo-cesitliligin-korunmasinda-onem-tasiyan-hayvanat-bahcesi-ve-akvaryum-birlikleri.html (Erişim: 5.11.2016).
• Özkan MB, Coskun Hepcan Ç, Hepcan Ş (2010) Yaban Hayatı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Üniversiteliler Ofset, 69 s.
• Reade LS, Waran NK (1996) The Modern Zoo: How Do People Perceive Zoo Animals?. Applied Animal Behaviour Science, Issue 47, 109 – 118.
• Sönmez H, Malkoç Yiğit E (2002) Sektörel Boyutta Peyzaj Mimarlığı. Peyzaj Mimarlığı Öğrencileri 1. Ulusal Sempozyumu, Bornova, İzmir.
• Tok CV, Atatür KM, Ayaz D, Üçüncü S, Malkoç H (1998) İzmir Kültürpark Hayvanat Bahçesi, İzmir Büyükşehir Bel. Yay. ve Tanıtım Hizmetleri Tic. A. Ş., İzmir, 88 s.
• Trakus (2016) Hayvanat Bahçeleri Neden Vardır ve Yaptıkları Projeler. http://www.trakus.org/kods_bird/pdf/82578.pdf (Erişim: 5.11.2016).
• Ülgen A, Tekin A (2016) Günümüzde Değişen Hayvanat Bahçesi Anlayışına Öncülük Yapan Boğaziçi Hayvanat Bahçesi. http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/e2c080d5490760a_ek.pdf (Erişim: 5.11.2016).
• Yılmaz S (2008) Hayvanat Bahçesi Sergi Alanlarındaki Genişlik Etkisinin Arttırılmasına Yönelik Algısal Yanılsamalara Dayalı Bir Tasarım Yaklaşımı, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 197 s.
• Yılmaz S, Özbilen A (2011) Hayvanat Bahçeleri Tasarım İlkeleri Ve Tipolojileri, SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12: 47 – 56