Aydın İli İkinci Ürün Pamukta (Gossypium hirsutum L.) Farklı Azot Dozlarının Verim, Verim Komponentleri ve Lif Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 2, 271 - 279, 31.12.2020

Sergül Çopul , İbrahim Gençsoylu

https://doi.org/10.25308/aduziraat.770934

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma, 2016 ve 2017 yıllarında, ikinci ürün pamuk üretim sezonunda, farklı azot dozlarının (0, 70, 140 ve 210 kg N/ha); verim, verim komponentleri ve lif kalite özellikleri üzerine etkisini saptamak amacıyla Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü deneme arazisinde yürütülmüştür. Denemede materyal olarak 4 farklı pamuk çeşidi (Özbek 105, Gloria, Julia ve Lydia) kullanılmıştır. Çalışmada, azot dozu miktarındaki artışın, kütlü pamuk verimini belirli bir noktaya kadar arttırdığı belirlenmiştir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda, kütlü pamuk verimi bakımından en ekonomik azot dozunun, 150 kg N/ha olduğu belirlenmiştir. Azot dozu miktarındaki artış ile 100 tohum ağırlığı (g), bitki boyu (cm), koza sayısı (adet/bitki), lif inceliği (mic) ve lif uzunluğu (mm) değerlerinin arttığı; çırçır randımanının (%) ise azaldığı belirlenmiştir. Ayrıca, azot dozlarının, lif kopma dayanıklılığı (g/tex) ve üniformite indeksi (%) değerleri üzerinde ise istatistiksel açıdan önemli bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

gübreleme, kütlü pamuk verimi, koza, çırçır randımanı, lif

Destekleyen Kurum

Aydın Adnan MENDERES üNİVERSİTESİBAP ve TAGEM

Proje Numarası

ZRF-15072

Teşekkür

Doktora tezimin bir kısmı olan bu çalışmada, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonuna (ZRF-15072) ve T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı olan Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne desteklerinden dolayı teşekkür ederim.

The Effects of Different Doses of Nitrogen Fertilizer on Yield, Yield Components and Fiber Quality Properties in Second Crop Cotton in Aydın Province, TURKEY

Öz

This study was conducted at the Experimental Area of Nazilli Cotton Researh Institute in second crop cotton season in years, 2016-2017. It was aimed to determine different doses of nitrogen fertilizer (0, 70, 140 ve 210 kg N/ha) on yield, yield components and fiber quality parameters. Özbek 105, Gloria, Julia and Lydia cotton varieties were used as cotton varieties. In our study, it was determined that the increase at the amount of nitrogen dose increased the yield of seed cotton to a certain level. It was determined that the most economical nitrogen dose used for all cotton varieties where the highest density cotton yields were obtained, was 150 kg N/ha dose. In addition, an increase at the amount of nitrogen increased 100 seed weight (g), plant height (cm), the number of boll per plant, fiber thinness (mic) and fiber length (mm); decreased ginning outturn (%). However, nitrogen doses did not cause significant difference in fiber strength (g/tex) and fiber uniformity index (%).

Anahtar Kelimeler

fertilization, boll, cotton seed yield, ginning percentage, fiber

Proje Numarası

ZRF-15072

Kaynakça

• Altınkaya R (2009) Farklı Pix ve Azot Dozlarının Pamukta (Gossypium hirsutum L.) Verim, Verim Komponentleri ve Lif Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Anonim (2018) Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim Linki: http://biruni.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 26.11.2018).
• Anusha S, Prasada Rao G M V, Sai Ram Kumar D V (2017) Influence of different nitrogen levels on the management of Bt cotton sucking pests. Journal of Entomology and Zoology Studies, 5(2): 16-21.
• Aydemir M (1968) Azot ve su gelişim faktörlerinin pamuk verimine etkileri. 1968 Yılı Faaliyet Raporu, Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Aydın.
• Berberoğlu F, Karaltın S (2001) Farklı azot ve fosfor dozlarının Maraş-92 pamuk çeşidinde (Gossypium hirsutum L.) verim ve fizyolojik özelliklere etkisi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri, Cilt II., 17-21 Eylül 2001, Erzurum, 345-349.
• Berger J (1969) The World’s major fibre crops their cultivation and manuring. Zurich, 216-222.
• Bibi Z, Khan N, Mussarat M, Khan M J, Ahmad R, Khan I U, Shahen S (2011) Response of Gossypium hirsutum genotypes to various nitrogen levels. Pakistan Journal of Botany, 43(5): 2403-2409.
• Bondada B R, Oosterhuis D, Wullschleger S D, Harris W M (1994) Anatomical considerations related to photosynthesis in cotton leaves, bracts, and the capsule wall. Journal of Experimental Botany, 45(1): 111-118.
• Boquet D J, Moser E B, Breitenbeck G A (1993) Nitrogen effects on boll production of field-grown cotton. Agronomy Journal, 85: 34-39.
• Cevheri C İ (2016) Harran Ovası Organik Üretim Koşullarında Organik ve Mikrobiyal Gübre Uygulamalarının Bazı Pamuk Çeşitlerinde (Gossypium hirsutum L.) Tarımsal ve Lif Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Durkal Ö (2017) Organik Olarak Yetiştirilen Pamuk Çeşitlerinin Azot Gereksiniminin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
• El-Dababi A S, Hammam G Y, Nagib M A (1995) Effect of planting date, N and P application levels on seed index, lint percentage and technological characters of Giza 80 cotton cultivars. Annals of Agricultural Science, 33(2): 455-464.
• Emiroğlu Ş H (1970) Değişik Sulama, Gübreleme ve Ekim Mesafesi Şartları Altında Coker Pamuğunun Verimle İlgili Bazı Vasıfları Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:157, İzmir.
• Fritschi F B, Roberts B A, Travis R L, Rains D W, Hutcmacher R B (2003) Response of irrigated Acala and Pima cotton to nitrogen fertilization: growth, dry matter partitioning and yield. Agronomy Journal, 95: 133-146.
• Gadhiya S S, Patel B B, Jadav N J, Pavaya R P, Patel M V, Patel V R (2009) Effect of different levels of nitrogen, phosphorus and potassium on growth, yield and quality of Bt cotton. Department of Agricultural Chemistry and Soil Science, C.P. College of Agriculture, S. D. Agricultural University, Sardarkrushinagar (Gujarat), India, 37-42.
• Ge F, Liu X, Li H, Men X, Su J (2003) Effect of nitrogen fertilizer on pest population and cotton (Gossypium hirsutum L.) production. The Journal of Applied Ecology, 14(10): 1735-1738.
• Gerik T J, Faver K L, Thaxton P M, El-Zik K M (1996) Late season water stress in cotton: I. plant growth, water use, and yield. Crop Science, 36: 914-921.
• Hakoomat A, Raheel A H (2011) Growth, yield and yield components of American cotton as affected by cultivars and nitrogen fertilizer. International Journal of Scientific & Engineering Research, 2: 112.
• Işık F, Gençsoylu İ (2009) Pamukta (Gossypium hirsutum L.) uygulanan bazı yaprak gübrelerinin zararlılar, doğal düşmanlar, verim ve lif kalitesi üzerine etkileri. Türkiye III. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 15-18.08.2009, Van, 123.
• Jackson M L (1967) Soil Chemical Analysis. Prentice Hall of Idia Private Limited, India, 498.
• Karademir Ç, Karademir E, Doran İ, Altıkat A (2005) Diyarbakır ekolojik koşullarında farklı azot ve fosfor uygulamalarının pamukta verim ve lif teknolojik özelliklere etkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1): 55-61.
• Kılıç Y (2008) Mardin/Derik Ekolojik Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Çeşitlerinin Tarımsal ve Teknolojik Özellikleri ve Bunlar Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Li P, Dong H, Zheng C, Sun M, Liu A, Wang G, Liu S, Zhang S, Chen J, Li Y, Pang C, Zhao X (2017) Optimizing nitrogen application rate and plant density for improving cotton yield and nitrogen use efficiency in the North China Plain. Plos One, 1-15.
• Mart C (2005) Pamukta Entegre Üretim. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yayınları; 119: 93.
• Parajulee M, Carroll S, Hakeem A (2016) Influence of nitrogen fertilizer on cotton host-plant quality and its impact on cotton aphids. Beltwide Cotton Production Research Conferences, 5-7 January, 2016, New Orleans, USA.
• Radin J W, Mauney J R (1986) The nitrogen stress syndrome. Cotton Physiology, 91-105. Sui R, Byler R K, Delhom C D (2017) Effect of nitrogen application rates on yield and quality in irrigated and rainfed cotton. The Journal of Cotton Science, 21: 113-121.
• Şahin A, Kıvılcım N, Hüyük O (1994) Nazilli M-503 pamuk çeşidinin azot gereksinimi. Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü 1994 Yılı Pamuk Araştırma Proje ve Sonuçları, Aydın.
• Şenel M (1980) Pamuk Islahı, Yetiştirilmesi ve Teknolojisi. Tarım Bakanlığı Bölge Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Yayın No. 36, Adana.
• Toklu P (2003) Pamukta (Gossypium hirsutum L.) Azot Kullanım Etkinliğinin Damlama Sulama ve Salma Sulama Yöntemleri Yönünden Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Weir B L, Kerby T A, Hake K D, Roberts B A, Zelinski L J (1996) Cotton fertility. In: Hake, S.J., Kerby, T.A., Hake, K.D. (Eds.), Cotton Production Manual. Beltwide Cotton Production Research Conferences, 9-12 January 1996, University of California, CA, U.S.A, 210-227.
• Win T Z, Myint A K, Ngwe K, Thein S S, Khaing T T (2017) Effects of nitrogen and potassium application on plant growth, yield and fiber quality of cotton (Gossypium hirsutum L.). Journal of Agricultural Research 4(1): 47-55.
• Yolcu S (2009) Pamukta (Gossypium hirsutum L.) Farklı Azot Doz ve Uygulama Zamanlarının Verim ve Verim Unsurları ile Bitki Büyüme ve Gelişmesini İzleme Parametrelerine Etkisi. Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.