Sosyal Medya Fotoğrafları Kullanılarak Kültürel Ekosı̇stem Hı̇zmetlerı̇nı̇n Modellenmesı̇: Denı̇zlı̇, Türkı̇ye Örneğı̇

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 2, 205 - 212, 31.12.2024

Ömer K. Örücü , E. Seda Arslan , Işıl Kaymaz , Ecem Hoşgör , Cennet Tekin Cüre

https://doi.org/10.25308/aduziraat.1531165

Öz

Kültürel ekosistem hizmetleri kavramı, insanlar ve peyzajlar arasında kimlik, refah ve sosyal bağlantıları etkileyen karmaşık etkileşimleri içerir. Kültürel ekosistem hizmetleri doğal ve kültürel peyzajlar aracılığıyla sağlanır ve mekânsal veriler insanların bu ortamları nasıl algıladıklarını ve kullandıklarını anlamaya yardımcı olur. Bu çalışmada, Denizli'deki kullanıcı davranışlarını ve tercihlerini analiz etmek için Flickr platformu üzerinden temin edilen coğrafi etiketli fotoğraflar kullanılarak, ziyaretçi örüntülerindeki zamansal ve mekânsal değişiklikler haritalandırılmış ve sürdürülebilir peyzaj yönetiminin desteklenmesi amaçlanmıştır. Mekânsal dağılım örüntüleri, kullanıcı faaliyetlerinin öncelikle şehir merkezi, tarihi alanlar, kültürel merkezler ve rekreasyon alanları etrafında dağıldığını göstermiştir. Bulgular, kültürel miras, estetik ve rekreasyonel değerler açısından Denizli’nin kuzeybatı bölgesinde bir yoğunlaşma olduğunu ortaya koymuştur. Ziyaretçilerin en çok fotoğraf paylaştığı dönem Temmuz ve Ekim ayları arası olmuştur. Bu çalışmanın özgünlüğü, Maymun Dağı ve Dodurgalar bölgesi gibi daha önceki çalışmalarda bahsedilmemiş yerlerin tespit edilerek ziyaretçilerin tercih ettiği noktaları ve peyzaj değerlerini il ölçeğinde haritalandırmasında yatmaktadır. Araştırma, doğal ve kültürel peyzaj değerlerinin kent yönetimine entegre edilmesinin ve kentlerin kimlik değerlerini korumak için meslekler ve kurumlar arası eşgüdümlü çabaların sağlanmasının önemini vurgulamaktadır. Coğrafi etiketli sosyal medya verilerinin kullanımı bazı metodolojik kısıtlamalara sahip olsa da daha fazla zaman ve maliyet etkinliğinin yanı sıra, sosyal peyzaj değeri olan mekânlar hakkında bol miktarda ve güncel bilgi sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel ekosistem hizmetleri, peyzaj tercihleri, ziyaretçi örüntüleri, coğrafi etiketli fotoğraflar, peyzaj yönetimi

Modeling Cultural Ecosystem Services Using Social Media Photos: The case of Denizli, Türkiye

Öz

Cultural ecosystem services, a complex interplay between humans and landscapes, significantly influence identity, well-being, and social connections. These services, provided through natural and cultural landscapes, can be better understood through spatial data. Using geotagged photos from Flickr, this study delves into user behavior and preferences in Denizli, Türkiye. The aim is to enrich sustainable landscape management by mapping temporal and spatial changes in visitor patterns. The spatial distribution patterns revealed that user activities are predominantly scattered around the city center, historical sites, cultural hubs, and facilities-equipped recreational places. The findings unveiled a concentration in the northwest region in terms of cultural heritage, aesthetic, and recreational values. The period when visitors shared the most photos was between July and October. The study's originality lies in its unique approach to mapping visitor-preferred hotspots and landscape values at the provincial scale, identifying previously unmentioned locations such as Maymun Mountain and the Dodurgalar district. The research underscores the importance of integrating natural and cultural landscape values into urban management and ensuring coordinated efforts to maintain the uniqueness of cities. The practical implications of this study are significant, as they provide valuable insights for urban planners and policymakers interested in sustainable landscape management. Despite the methodological constraints of geotagged social media data, it remains a more time and cost-effective tool. It provides abundant and up-to-date information on user preferences and movements, enabling analysis of spatial and temporal patterns.

Anahtar Kelimeler

Cultural ecosystem services, landscape preferences, visitor patterns, geotagged photos, landscape management

Kaynakça

• Aksu GA (2014) Bütüncül (Holistik) Peyzaj Planlama Yaklaşımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 13(26): 21-34.
• Alessa L, Kliskey A, Brown G (2008) Social–ecological hotspots mapping: a spatial approach for identifying coupled social–ecological space. Landscape and Urban Planning 85(1): 27-39.
• Arslan ES, Örücü ÖK (2020) Kültürel ekosistem hizmetlerinin sosyal medya fotoğrafları kullanılarak modellenmesi: Eskişehir örneği. Türkiye Ormancılık Dergisi 21(1): 94-105.
• Arslan ES, Nordström P, Ijäs A, Hietala R, Fagerholm N (2021) Perceptions of Cultural Ecosystem Services: spatial differences in urban and rural areas of Kokemäenjoki, Finland. Landscape Research 46(6): 828-844.
• Arslan ES, Örücü ÖK (2021) MaxEnt modelling of the potential distribution areas of cultural ecosystem services using social media data and GIS. Environment Development and Sustainability 23: 2655-2667.
• Baylan E (2012) Doğal Kaynak Yönetimi İçin Kolaboratif Peyzaj Planlama: Karasu Nehri Örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
• Berkes F, Folke C, Colding J (1998) Linking Social and Ecological Systems: Management Practices and Social Mechanisms for Building Resilience. Cambridge University Press, New York, NY.
• Çetinoğlu D, Meydan Uygur S (2020) Aşırı turizm sorununa çözüm olarak pazarlama stratejileri kullanılabilir mi? Pamukkale örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi 12(3): 3008-3026.
• Dağ V, Mansuroğlu S (2018) Pamukkale/Hierapolis Dünya Miras Alanı’nda Ziyaretçi Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences 31(2): 107-115.
• Daniel TC (2001) Whither scenic beauty? Visual landscape quality assessment in the 21st century. Landscape and Urban Planning 54(1-4): 267-281.
• DİKTM (2017) Denizli İli Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Denizli Turizmi. https://denizli.ktb.gov.tr/Eklenti/68133,denizliturimpotansiyeliguncelpdf.pdf (Erişim Tarihi: 18/10/2021).
• Fagerholm N, Käyhkö N (2009) Participatory mapping and geographical patterns of the social landscape values of rural communities in Zanzibar, Tanzania. Fennia-International Journal of Geography 187(1): 43-60.
• Figueroa-Alfaro RW, Tang Z (2017) Evaluating the aesthetic value of cultural ecosystem services by mapping geo-tagged photographs from social media data on Panoramio and Flickr. Journal of Environmental Planning and Management 60(2): 266-281.
• Flickr (2021) https://www.flickr.com (Erişim Tarihi: 26/06/2021).
• Flickr API (2021) Flickr API Documentation. https://www.flickr.com/services/api/ (Erişim Tarihi: 20/06/2021).
• Gede M (2018) Flickr Metadata Downloader. QGIS Python Plugins Repository.
• Grimm NB, Cook EM, Hale RL, Iwaniec DM (2015) A broader framing of ecosystem services in cities: benefits and challenges of built, natural or hybrid system function. In: Seto K, Solecki W, Griffith C (eds), The Routledge Handbook of Urbanization and Global Environmental Change. Routledge, London, pp 227-236.
• Gunderson K, Watson A (2007) Understanding place meanings on the bitterroot national forest, Montana. Society and Natural Resources 20(8): 705-721.
• Kaymaz I, Örücü ÖK, Arslan ES (2021) Landsenses ecology approach for comprehensive assessment of cultural ecosystem services: preferences of students at Ankara University of Turkey. International Journal of Sustainable Development & World Ecology 28(7): 644-652.
• MA (2005) Ecosystems and Human Well-Being: A Framework for Assessment. Island Press, Washington, DC.
• Oteros-Rozas E, Martín-López B, Fagerholm N, Bieling C, Plieninger T (2018) Using social media photos to explore the relation between cultural ecosystem services and landscape features across five European sites. Ecological Indicators 94: 74-86.
• Python (2021) https://www.python.org (Erişim Tarihi: 20/06/2021).
• Strickland-Munro J, Moore S, Kobryn H, Palmer D (2015) Values and aspirations for coastal waters of the Kimberley: social values and participatory mapping using interviews. Kimberley Marine Research Program Node of the Western Australian Marine Science Institution (WAMSI), Perth, Western Australia, pp 88.
• Tekin Cüre C (2021) Peyzajın Sosyal Değerinin Belirlenmesi İçin Bir Model Önerisi: Denizli-Pamukkale Örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
• T.C. Denizli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü (2020) Denizli İli 2020 Yılı Çevre Durum Raporu. ÇED ve Çevre İzinlerinden Sorumlu Şube Müdürlüğü. https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/2020_den-zl-_-cdr-20211018151306.pdf (Erişim Tarihi: 21/02/2024).
• TÜİK (2023) Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2023-49684 (Erişim Tarihi: 21/02/2024).
• Tuan Y (1977) Space and Place: The Perspective of Experience. Edward Arnold, London.
• Uslu A (2021) Sosyal medya verileri ile Ihlara Vadisi’ne yapılan ziyaretlerin zamansal ve mekânsal değişimlerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Forestry 22(4): 395-407.
• Zhang H, Huang R, Zhang Y, Buhalis D (2022) Cultural ecosystem services evaluation using geolocated social media data: A review. Tourism Geographies 24(4-5): 646-668.
• Zube EH (1987) Perceived land use patterns and values. Landscape Ecology 1(1): 37-45.