Yaprak Gübresi Kullanımının Farklı Zamanda Yetiştirilen Börülce (Vigna unguiculata L. Walp) Çeşitlerinin Çiçek Dökülmesi ve Tane Verimi Üzerine Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 2, 285 - 295, 31.12.2024

Feride Öncan Sümer

https://doi.org/10.25308/aduziraat.1583687

Öz

Artan küresel ısınmanın yemeklik dane baklagiller üzerine önemli etkileri gözlenmektedir. Börülce özellikle Ege ve Akdeniz Bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen bir baklagil bitkisidir. Bu bölgelerde yaz aylarında gözlenen yüksek sıcaklıklar börülcede çiçek dökülmelerine neden olmaktadır. Çalışmada farklı ekim zamanlarında çiçek tutumunu sağlamak amacıyla piyasada yaygın olarak kullanılan bir yaprak gübresi uygulaması yapılmıştır. Yaprak gübresi önerilen doz (75 g/100 l suya) ve kontrol (0 g) olmak üzere iki doz şeklinde uygulanmıştır. Çalışmada Akkız, Karagöz ve Yerli olmak üzere üç farklı börülce çeşidi kullanılmıştır. Deneme, Aydın Köşk İlçesi koşullarında 2022 ve 2023 yıllarında üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada verim, verim komponentleri, çiçek dökülme oranı ve tane protein oranı incelenmiştir. Çalışma sonucunda incelenen özelliklerin ekim zamanı, yaprak gübresi ve çeşit faktörlerinden önemli düzeyde etkilendiği gözlemlenmiştir. Bununla birlikte tane verimi açısından erken ekimin tercih edilebileceği, yaprak gübrelemesinin çiçek dökümünün azalmasında etkili olduğu sonuçları ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Börülce, ekim zamanı, yaprak gübresi, verim

Kaynakça

• Abebe BK, Alemayehu, MT (2022). A review of the nutritional use of cowpea (Vigna unguiculata L. Walp) for human and animal diets. Journal of Agriculture and Food Research, 100383.
• Al-Amri S (2023). Effect of presoaking various growth regulators on the yield and biochemical characteristics of cowpea plants (Vigna sinensis L.). Journal of King Saud University-Science, 35(1), 102385.
• Almeida FS, Mingotte FLC, Lemos LB, Santana MJ (2017). Agronomic performance of cowpea cultivars depending on sowing seasons in the Cerrado biome. Rev. Caatinga 30:361–369. https://doi:10.1590/1983-21252017v30n211rc
• Angelotti F, Barbosa LG, Barros JRA, Santos CAFD (2020). Cowpea development under different temperatures and carbon dioxide concentrations. Pesquisa Agropecuária Tropical, 50, e59377.
• Barros JRA, dos Santos TC, Silva EGF, da Silva WO, Guimarães MJM, Angelotti F (2024). Pollen Viability, and the Photosynthetic and Enzymatic Responses of Cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp., Fabaceae) in the Face of Rising Air Temperature: A Problem for Food Safety. Agronomy 14(3):463. https://doi.org/10.3390/agronomy14030463
• Bastos EA, Nascimento SP, Silva EM, Freire Filho FR, Gomide RL (2011). Identification of cowpea genotypes for drought tolerance. (In Portuguese, with English abstract.). Rev. Cienc. Agron. 42:100–107. https://doi:10.1590/S1806-66902011000100013
• Begcy K, Weigert A, Egesa AO, Dresselhaus T (2018). Compared to Australian cultivars, European summer wheat (Triticum aestivum) overreacts when moderate heat stress is applied at the pollen development stage. Agronomy, 8(7): 99.
• Beycioğlu T (2016). Kahramanmaraş Koşullarında Börülce ( Vigna Unguiculata (L.) Walp) Bitkisine Uygulanan Farklı Sıra Arası ve Sıra Üzeri Mesafelerin Verim Unsurlarına Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 57s.
• Boukar O, Belko N, Chamarthi, S, Togola A, Batieno, J, Owusu E, Haruna M, Diallo S, Lawan Umar M, Olufajo O, Fatokun C (2019). Cowpea (Vigna unguiculata): Genetics, genomics and breeding. Plant breeding, 138(4): 415-424.
• Ceritoglu M, Erman M (2020). Determination of some agronomic traits and their correlation with yield components in cowpea. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 34(2): 154-161.
• El Naim AM, Hagelsheep AM, Abdelmuhsin MS, Abdalla AE (2010). Effect of intra-row Spacing on Growth and Yield of three Cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.) Varieties Under Rainfed. Res J Agric Bio Sci, 6(5): 623-629.
• İdikut L, Zulkadir G, Polat C, Çiftçi S, Önem AB (2019). Farklı lokasyonlarda ve ekim zamanlarında yetiştirilen börülcenin agromorfolojik özellikleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(2): 164-169.
• Ddamulira G, Santos CA, Alanyo M, Ramathani I, Maphosa M (2017). Maturity, protein content and yield stability of cowpea in Uganda. South African Journal of Plant and Soil, 34(4), 255–261. https://doi.org/10.1080/02571862.2016.1274919
• Dewal GS, Pareek RG (2004). Effect of phosphorus, sulphur and zinc on growth, yield and nutrient uptake of wheat (Triticum aestivum). Indian J. Agron.49: 160- 162.
• El-Fouly MM, Mobarak ZM, Salama ZA (2010). Improving tolerance of faba bean during early growth stages to salinity through micronutrients foliar spray. Not. Sci. Biol., 2: 98- 102.
• Ezeaku IE, Mbah BN, Baiyeri KP (2015). Planting date and cultivar effects on growth and yield performance of cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp). African Journal of Plant Science, 9(11), 439-448. https://doi.org/10.5897/AJPS2015.1353
• Gomes Filho RR, Tahin JF. (2002). Physiologic response of erect and decumbent cowpea cultivars (Vigna unguiculata L. Walp) submitted to different irrigation levels. (In Portuguese, with English abstract.). Eng. Agric. 10:56–60.
• Gnankambary K, Sawadogo N, Diéni Z, Batieno TBJ, Tignegré JBDS, Sawadogo M, Ouédraogo TJ (2020). Assessment of cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp.) mutant lines for drought tolerance. International Journal of Agronomy, (1), 8823498.
• Günay A (1992). Özel Sebze Yetistiriciligi Cilt: 4. Çağ Matbaası, Ankara.
• Hadley P, Roberts EH, Summerfield RJ, Minchin FR (1983). A quantitative model of reproductive development in cowpea [Vigna unguiculata (L.) Walp] in relation to photoperiod and temperature and implications for screening germplasm. Ann Bot 51: 531–543
• Jayawardhane J, Goyali JC, Zafari S, Igamberdiev AU (2022). The Response of Cowpea (Vigna unguiculata) Plants to Three Abiotic Stresses Applied with Increasing Intensity: Hypoxia, Salinity, and Water Deficit. Metabolites, 12 (1):38.
• Karim A, Fukamachi, H, Hidaka T (2003). Photosynthetic performance of Vigna radictta L. leaves developed at different temperature and irradiance levels. Plant Science 164:454-458
• Kır A, Tan A, Ay N, Korkmaz N, Gündüz M (2015). Ege ve Akdeniz Bölgesi (Vigna unguiculata (L.) Walp). Yerel Çeşitlerinin Agro- Morfolojik Karakterizasyonu. Anadolu, J. of AARI, 25(2): 1-3.
• Kirse A, Karklina D (2015) Integrated evaluation of cowpea(Vigna unguiculata (L.) Walp.) and maple pea,” Pisum sat-ivum var. arvense L.) spreads, vol. 13, no. 4: 956–968.
• Kyei-Boahen S, Savala CE, Chikoye D, Abaidoo R (2017). Growth and yield responses of cowpea to inoculation and phosphorus fertilization in different environments. Frontiers in plant science, 8, 646.
• Mengel K, Kirkby EA, Kosegarten H, Appel T (2001). Principles of Plant Nutrition. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands.
• Niharika S (2013). Flower numbers, Pod production, Pollen viability are Reduced with Flower and Pod abortion increased in Chickpea (Cicer arietinum L.) under Heat stress. Research Journal of Recent Sciences 2: 116-119
• Nordhagen S, Onuigbo-Chatta, N, Lambertini, E, Wenndt, A, Okoruwa A (2023). Perspectives on food safety across traditional market supply chains in Nigeria. Food and Humanity, 1:333-342. https://doi.org/10.1016/j.foohum.2023.06.018.
• Sharma L., Priya M, Bindumadhava H, Nair RM, Nayyar H (2016). Influence of high temperature stress on growth, phenology and yield performance of mungbean [Vigna radiata (L.) Wilczek] under managed growth conditions. Scientia Horticulturae, 213: 379-391.
• Sindhu M., Kumar A, Yadav H, Chaudhary D, Jaiwal R, Jaiwal PK (2019). Current advances and future directions in genetic enhancement of a climate resilient food legume crop, cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.). Plant Cell, Tissue and Organ Culture (PCTOC), 139: 429-453.
• Sita K, Sehgal A, HanumanthaRao B, Nair RM, Vara Prasad PV, Kumar S, Gaur PM, Farooq M, Siddique KHM, Varshney RK, Nayyar H. (2017). Food legumes and rising temperatures: effects, adaptive functional mechanisms specific to reproductive growth stage and strategies to improve heat tolerance. Frontiers in Plant Science, 8:1658.
• Steele WM (1972). Cowpeas In Nigeria. Ph D Thesis. The University of Reading. U.K.
• Toy D, Ünlü H (2015). Determination of the effect of farm and green manure utilization on yield and quality in green and dry cowpea. SDU J. Nat. Appl. Sci. 10, 110–117.
• Ünlü H, Padem H (2009). Börülce (Vigna unguiculata (L.) Walp.) Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanlarının Sulu ve Kurak Koşullarda Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3).
• Yadav AK, Naleeni R, Dashrath S (2019) Effect of organic manures and biofertilizers on growth and yield parameters of cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp.). J. Pharmacogn. Phytochem 8: 271–274.
• Yılmaz N, Elmas Y (2024). Börülce (Vigna unguiculata L.)’de fosfor ve bor uygulamalarının verim ve verim ögeleri üzerine etkileri. Akademik Ziraat Dergisi, 13(1): 119-128.
• Yürürdurmaz C (2022) Impact of Different Fertilizer Forms on Yield Components and Macro–Micronutrient Contents of Cowpea (Vigna unguiculata L.). Sustainability 14(19):12753. https://doi.org/10.3390/su141912753