Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 2, 297 - 302, 31.12.2024
https://doi.org/10.25308/aduziraat.1586645

Öz

Bu araştırmada Van İli halk eli Norduz koyun sürü kompozisyonlarının 2017-2020 yılları arasında karşılaştırmalı doğal aşım ve yapay tohumlama döl verimleri belirlenmiştir. Koyun sürüsü kompozisyonlarında, %22.1 ile %24.6 oranında, her yaş ve çağda, kıl, Norduz ve bunların rastgele melezlerinden oluşan keçi ile koyunun karışık yetiştirildiği belirlenmiştir. Aynı Norduz koyun sürüsü, 2020 yılında 3 baş İvesi koçun sperması ile yapay tohumlanarak, 2017-2018 ve 2019 yıllarına ilişkin 3 yıllık doğal aşım döl verimi ile karşılaştırılmıştır. Bu amaçla, 397 baş 2-6 yaşlı Norduz koyun, 3 yaşlı 3 baş İvesi damızlık koç ve 4-7 yaş’lı 14 baş Norduz arama koçu olmak üzere, toplam 414 baş, halk eli erkek ve dişi materyal kullanılmıştır. 2017 - 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin Norduz koyun sürüsünün doğal aşım döl verim oranları sırası ile; 436 baş ile %68.6, 413 baş ile %63.7 ve 401 baş ile % 59.9 iken, 2020 yılında 397 baş koyunun yapay tohumlama döl verimi % 90.7 olarak belirlenmiştir. Halk eli Norduz koyun sürüsünün yıllara göre doğal aşım döl verim oranları arasındaki fark sırası ile %3.8-5.1 ve 8.9 istatistiki olarak düşük düzeyde önemli iken (P≤0.05), 2020 yılı yapay tohumlama döl veriminin, doğal aşım döl verimlerine göre sırası ile % 21.9 - 27.0 ve 30.8 ile istatistiki olarak önemli düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir (P≤0.01). Araştırma sonucunda halk elindeki keçi ile karışık Norduz koyun sürülerinin düşük döl verimleri, aynı koşullarda İvesi koçların taze ve sulandırılmamış sperması ile yapay tohumlanmaları ile önemli düzeyde arttırılabileceği tespit edilmiştir.

Kaynakça

  • Abadi A, Hassani A (2013) Essential Oil Composition and Antioxidant Activity of Marrubium vulgare L. Growing Wild in Eastern Algeria. International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy 9(1): 17-24.
  • Alfraj NK (2024). Determinants of meat and milk production of Awassi sheep in Syria: A Cobb-Douglas production function estimation approach. Heliyon, Volume 10, Issue 14, 30 July 2024, e 34566.
  • Chniter M, Hammadi M, Khorchani T, Krit R, Lahsoumi B, Sassi M B, Nowak R, Hamouda M B (2011). Phenotypic and seasonal factors influence birth weight, growth rate and lamb mortality in D’man sheep maintained under intensive management in Tunisian oases. Small Ruminant Research Elsevier August 2011.
  • Elizalde HF, Carson AF, Muñoz C (2019). Effects of sire genotype on lamb performance at weaning in extensive sheep systems Animal Elsevier 2019.
  • Farrell LJ, Kenyon PR, Tozer PR, Ramilan T, Cranston LM (2020). Quantifying sheep enterprise profitability with varying flock replacement rates, lambing rates, and breeding strategies in New Zealand. Agricultural Systems Elsevier September 2020.
  • Gürsoy O, Pollott GE, Kırk K, Fırat MZ (1996). Küçükbaş Hayvanlarda Amaca Yönelik Verim Denetimi. Hayvancılık’96 Ulusal Kongresi, 152-159. 18-20 Eylül 1996. İzmir- Türkiye.
  • Kırk K, Gürsoy O (1995). Reproductive Performance of Awassi Ewes With Artificial Insemination Using Fresh Semen. Regional Symposium on:Integrated Crop Livestock System in The Dry Areas of West Asia and North Africa. 292-299. Improvement of Crop-Livestock Integration Systems in West Asia and North Africa ed.N.Haddad, R.Tutwiler and E.Thomson. 6-8 November 1995. Amman- Jordan.
  • Kao MA, Van JB, Wyk AJ, Scholtz JJE, Cloete PA, Matebesi Cloete SWP (2022). Breed and crossbreeding effects on growth, fitness and reproduction of commercial sheep in South Africa. Small Ruminant Research, Volume 212:106705.
  • Laclef IE, Lurette A, Taillandier P, Hassoun P, Parisot S, Allain C, Portes D, Debus N, González-García E (2023). Alternative hormone-free reproduction management of a dairy sheep flock disrupts the farm's annual feeding system calendar and its associated strategies. Jounal of Dairy Science, volume 106, Issue 6, June 2023, Pages 4092-4107.
  • Lassoued N, Rekik M, Mahouachi M, Hamouda M B (2004). The effect of nutrition prior to and during mating on ovulation rate, reproductive wastage, and lambing rate in three sheep breeds. Small Ruminant Research Elsevier April 2004.
  • Rose G, Mulder H A, Greeff JC, Thompson AN, Van der Werf JHJ, Van Arendonk JAM (2024). Examining across year genotype by environment interactions for production and reproduction traits in Merino sheep. Small Ruminant Research, Volume 238, September 2024, 107325.
  • SAS User’s Guide (2020) Statistical Analysis System. SAS Institute Inc., Cary, N.C.USA.imiz-var-mi- sorusu.html) ErişimTarihi:3.06.2022.
  • Sveinbjörnsson J, Eythorsdottir E, Örnolfssond EK (2021). Factors affecting birth weight and pre-weaning growth rate of lambs from the Icelandic sheep breed. Small Ruminant Research, Volume 201:106420.
  • Watson K, Lewis I, Amory J, Wishart H (2024). A change in the system: implications of sheep production methods on lamb productivity. Animal -Science Proceedings

Comparative natural meeting to artificial insemination fertility of people Norduz flock compositions

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 2, 297 - 302, 31.12.2024
https://doi.org/10.25308/aduziraat.1586645

Öz

Comparative natural meeting to artificial insemination fertility yields of Van Province people Norduz flock compositions for the years 2017-2020 were determined. It was determined that 22.1% to 24.6% of the sheep flock compositions were mixed with goats and sheep, consisting of hair, Norduz and their random hybrids, in all ages. The same Norduz sheep flock was artificially inseminated with the fresh semen of 3 Awassi rams in 2020 and compared with the 3-year natural meeting fertility of 2017-2018 and 2019. For this purpose, a total of 414 heads of public male and female materials were used, including 397 heads of 2-6-year-old Norduz sheep, 3 heads of 3-year-old Awasi breeding rams and 14 Norduz teaser rams aged 4-7 For years. Natural meeting fertility rates of the Norduz sheep flock for the years 2017 - 2018 and 2019, respectively; While it was 68.6% with 436 heads, 63.7% with 413 heads and 59.9% with 401 heads, the artificial insemination fertility of 397 sheep in 2020 was determined as 97 %. While the difference between the natural meeting fertility rates of people Norduz sheep flock according to years is 3.8-5.1% and 8.9%, respectively, is statistically low level (P≤0.05), than the artificial insemination fertility rate of 2020 is 21.9%, respectively, compared to natural meeting fertility. It was determined to be statistically significantly higher at 27.0 and 30.8 (P≤0.01). The low fertility of publicly owned Norduz sheep flock mixed with goats can be increased significantly by artificial insemination with fresh and undiluted semen of Awassi rams under the same conditions.

Kaynakça

  • Abadi A, Hassani A (2013) Essential Oil Composition and Antioxidant Activity of Marrubium vulgare L. Growing Wild in Eastern Algeria. International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy 9(1): 17-24.
  • Alfraj NK (2024). Determinants of meat and milk production of Awassi sheep in Syria: A Cobb-Douglas production function estimation approach. Heliyon, Volume 10, Issue 14, 30 July 2024, e 34566.
  • Chniter M, Hammadi M, Khorchani T, Krit R, Lahsoumi B, Sassi M B, Nowak R, Hamouda M B (2011). Phenotypic and seasonal factors influence birth weight, growth rate and lamb mortality in D’man sheep maintained under intensive management in Tunisian oases. Small Ruminant Research Elsevier August 2011.
  • Elizalde HF, Carson AF, Muñoz C (2019). Effects of sire genotype on lamb performance at weaning in extensive sheep systems Animal Elsevier 2019.
  • Farrell LJ, Kenyon PR, Tozer PR, Ramilan T, Cranston LM (2020). Quantifying sheep enterprise profitability with varying flock replacement rates, lambing rates, and breeding strategies in New Zealand. Agricultural Systems Elsevier September 2020.
  • Gürsoy O, Pollott GE, Kırk K, Fırat MZ (1996). Küçükbaş Hayvanlarda Amaca Yönelik Verim Denetimi. Hayvancılık’96 Ulusal Kongresi, 152-159. 18-20 Eylül 1996. İzmir- Türkiye.
  • Kırk K, Gürsoy O (1995). Reproductive Performance of Awassi Ewes With Artificial Insemination Using Fresh Semen. Regional Symposium on:Integrated Crop Livestock System in The Dry Areas of West Asia and North Africa. 292-299. Improvement of Crop-Livestock Integration Systems in West Asia and North Africa ed.N.Haddad, R.Tutwiler and E.Thomson. 6-8 November 1995. Amman- Jordan.
  • Kao MA, Van JB, Wyk AJ, Scholtz JJE, Cloete PA, Matebesi Cloete SWP (2022). Breed and crossbreeding effects on growth, fitness and reproduction of commercial sheep in South Africa. Small Ruminant Research, Volume 212:106705.
  • Laclef IE, Lurette A, Taillandier P, Hassoun P, Parisot S, Allain C, Portes D, Debus N, González-García E (2023). Alternative hormone-free reproduction management of a dairy sheep flock disrupts the farm's annual feeding system calendar and its associated strategies. Jounal of Dairy Science, volume 106, Issue 6, June 2023, Pages 4092-4107.
  • Lassoued N, Rekik M, Mahouachi M, Hamouda M B (2004). The effect of nutrition prior to and during mating on ovulation rate, reproductive wastage, and lambing rate in three sheep breeds. Small Ruminant Research Elsevier April 2004.
  • Rose G, Mulder H A, Greeff JC, Thompson AN, Van der Werf JHJ, Van Arendonk JAM (2024). Examining across year genotype by environment interactions for production and reproduction traits in Merino sheep. Small Ruminant Research, Volume 238, September 2024, 107325.
  • SAS User’s Guide (2020) Statistical Analysis System. SAS Institute Inc., Cary, N.C.USA.imiz-var-mi- sorusu.html) ErişimTarihi:3.06.2022.
  • Sveinbjörnsson J, Eythorsdottir E, Örnolfssond EK (2021). Factors affecting birth weight and pre-weaning growth rate of lambs from the Icelandic sheep breed. Small Ruminant Research, Volume 201:106420.
  • Watson K, Lewis I, Amory J, Wishart H (2024). A change in the system: implications of sheep production methods on lamb productivity. Animal -Science Proceedings
Toplam 14 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ziraat Mühendisliği (Diğer)
Bölüm Araştırma
Yazarlar

Kadir Kırk 0000-0001-9638-6312

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 16 Kasım 2024
Kabul Tarihi 13 Aralık 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 21 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Kırk, K. (2024). Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(2), 297-302. https://doi.org/10.25308/aduziraat.1586645
AMA Kırk K. Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri. ADÜ ZİRAAT DERG. Aralık 2024;21(2):297-302. doi:10.25308/aduziraat.1586645
Chicago Kırk, Kadir. “Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım Ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri”. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21, sy. 2 (Aralık 2024): 297-302. https://doi.org/10.25308/aduziraat.1586645.
EndNote Kırk K (01 Aralık 2024) Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 2 297–302.
IEEE K. Kırk, “Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri”, ADÜ ZİRAAT DERG, c. 21, sy. 2, ss. 297–302, 2024, doi: 10.25308/aduziraat.1586645.
ISNAD Kırk, Kadir. “Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım Ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri”. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21/2 (Aralık 2024), 297-302. https://doi.org/10.25308/aduziraat.1586645.
JAMA Kırk K. Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri. ADÜ ZİRAAT DERG. 2024;21:297–302.
MLA Kırk, Kadir. “Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım Ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri”. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, c. 21, sy. 2, 2024, ss. 297-02, doi:10.25308/aduziraat.1586645.
Vancouver Kırk K. Halk Eli Norduz Sürü Kompozisyonlarının Karşılaştırmalı Doğal Aşım ve Yapay Tohumlama Döl Verimleri. ADÜ ZİRAAT DERG. 2024;21(2):297-302.