Öz
Ders kitapları, öğrencinin öğrenimine ve eğitimine katkı sağlayan
araçların başında gelmektedir. Kolay erişilen bir kılavuz özelliği taşıyan
ders kitapları, biçim ve içerik açısından öğrenci seviyesine uygun ve öğrenci
gelişimini destekleyecek şekilde hazırlanmalıdır. Öğrenci seviyesine uygun
olarak tasarlanan ders kitapları, öğrenciler tarafından ilgi görmektedir. Söz
konusu kitapların, eğitimde kullanılan araç-gereçlerin sahip olması gereken nitelikler
göz önünde bulundurularak hazırlanması eğitsel amaçların gerçekleşmesine
yardımcı olmaktadır. Ders kitaplarındaki eğitsel özelliklerden biri de
metinlerle beraber verilen resimlerdir. Bu araştırmada 2017-2018
eğitim-öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan 5. sınıf
Türkçe ders kitabında yer alan resimlerin, metinlerle olan ilişkisinin ortaya
konulması amaçlanmıştır. Nitel desende gerçekleştirilen araştırmada, doküman
incelemesi tekniği kullanılmıştır. Kitapta kullanılan resim sayısı, resimler
ile metinlerin ilişkilendirilme biçimi, kullanılan renkler ve renklerin çocuğa
göreliği gibi kategoriler göz önünde bulundurularak yapılan inceleme sonucunda
elde edilen veriler, betimsel analiz tablosu ile sunulmuştur. Sonuç olarak
incelenen sekiz metinde, metinle bir arada yer alan resimlerin, metinlerin
içeriğine uygun olarak seçildiği görülmüştür. Resim-metin ilişkisi açısından
eksik bulunan kısımlara ilişkin ise çeşitli öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akyol, H. (2013). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.Aygün, A. (2014). 2004-2013 Yılları Arasında Yayımlanan Resimli Öykü Kitaplarında Metin-Resim İlişkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Ayhan, Y. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Resimlemelerinin Biçim Ve İçerik Açısından 11 Yaş Grubuna Uygunluğu ve Aynı Yaş Grubu Öğrencilerin Yaptığı Resimlemelerle Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.Baş, B. ve İnan Yıldız, F. (2014). İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Resim-Metin İlişkisi Açısından Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 139-151.Binbaşıoğlu, C. (1994). Ders Kitapları Üzerine. Çağdaş Eğitim Dergisi, 19(195), 33.Çakmak Güleç, H. ve Geçgel H. (2005). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Kök Yayıncılık.Delice, A; Aydın E. ve Kardeş D. (2009). Öğretmen Adayı Gözüyle Matematik Ders Kitaplarında Görsel Ögelerin Kullanımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 16: 75-92.Demirel, M. (1996). Bilgilendirici Metin Türünün ve Okuduğunu Anlama Becerisinin Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Öğrenme Düzeyine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12).Göçer, A. (2007). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleriyle Öğretmen Adayları için Türkçe Öğretimi. Niğde: Öncü Kitap.Gök, F. (2003) Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Ders Kitapları, Ders Kitaplarında İnsan Hakları: Tarama Sonuçları İçinde. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.Günay, D. (2003). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual. Günes, F. (2002). Ders Kitaplarının İncelenmesi. Ankara: Ocak Yayınları.Güneş, F. (2013). Türkçe Öğretiminde Metin Seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-12.İnan Yıldız, F. ve Baş, B. (2015). Türkçe 1. Sınıf Ders Kitabının Resim Metin İlişkisi Açısından Değerlendirilmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 7(1), 230-241.İşcan, A. (2004). Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Edebi Metinlerin Öğrencilere Estetik Zevk Kazandırmadaki Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.Kabapınar, F. (2003). Oluşturmacı Anlayışı Yansıtması Açısından Türk ve İngiliz Fen Bilgisi Kitaplarındaki Görsel Ögeler, Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 119-126.Karatay, H. (2011). Çocuk Edebiyatı Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler. (Ed.T. Şimşek) Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı El Kitabı (s. 77-125). Ankara: Grafiker Yayınları.Karatay, H. (2011). Çocuk Edebiyatı Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler. Ed.T. Şimşek, Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı El Kitabı (s. 77-125). Ankara: Grafiker Yayınları.Kayabekir, T. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tasarımında Yer Alan İllüstrasyonların Metne Uygunluk Açısından Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.Lord, M. (2001). Know Much About Science Books? Many Are Rife With Errors, Says New Study. U.S. News and World Report, 130 (3), 50.MEB (2017). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.Milli Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği, http://www.resmigazete.gov.tr/2012/09/20120912-2.htm.Özay, E. ve Hasenekoğlu, İ. (2007). Lise-3 Biyoloji Ders Kitaplarındaki Görsel Sunumla Gözlemlenen Bazı Sorunlar. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 4(1), 80-91.Özkan, R. ve Tutkun, S. B. (2014). İlköğretim Sosyal Alan Ders Kitaplarının Görsel Boyut ve İçerik Tutarlılığı Açısından İncelenmesi. International Journal of Social Science, 24, 371-386.Sever, S. (2010). Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.Tural, A., Şahan, G., Işık, A. D., Özdemir, S., Uysal, H., ve Yılmaz, O. (2017). Türkiye ve Almanya'daki Hayat Bilgisi Ders Kitaplarının Resim-Metin İlişkileri ve Kullanımları Bakımından Karşılaştırılması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 770.Tür, G., Turla, A. (1999). Okul Öncesinde Çocuk, Edebiyat ve Kitap. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.Yalın, H. İ. (1996). Ders Kitaplarının Değerlendirilmesi. 6. Milli Eğitim Sempozyumu, Kütahya, 4-5 Ekim.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Öz
Textbooks are one of the tools that
contribute to the learning and training of learners. Textbooks with an
easy-to-access guide should be prepared in a way that fits student-level and supports
student development in terms of form and content. Textbooks designed in
accordance with the level of the students are also attracted by students. The
preparation of these books by taking into consideration the qualifications
required for the tools used in education helps to achieve the educational
objectives. One of the educational features in the textbooks is the pictures
accompanying the texts. In this research, it is aimed to reveal the relation
between the pictures in the 5th grade Turkish textbook published by the
Ministry of National Education in the academic year of 2017-2018 with the
texts. In the qualitative research, the document analysis technique will be
used. The number of pictures used in the book, the way the pictures and texts
are related, the colors used, and the color of the children, etc. examined in
this study. The findings obtained as a result of the examination presented
with a descriptive analysis table. As a result, in the eight texts examined,
it was seen that the pictures in combination with the text were selected in
accordance with the contents of the texts. Various suggestions have been
developed for the missing parts in terms of image-text relation.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akyol, H. (2013). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.Aygün, A. (2014). 2004-2013 Yılları Arasında Yayımlanan Resimli Öykü Kitaplarında Metin-Resim İlişkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Ayhan, Y. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Resimlemelerinin Biçim Ve İçerik Açısından 11 Yaş Grubuna Uygunluğu ve Aynı Yaş Grubu Öğrencilerin Yaptığı Resimlemelerle Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.Baş, B. ve İnan Yıldız, F. (2014). İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Resim-Metin İlişkisi Açısından Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 139-151.Binbaşıoğlu, C. (1994). Ders Kitapları Üzerine. Çağdaş Eğitim Dergisi, 19(195), 33.Çakmak Güleç, H. ve Geçgel H. (2005). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Kök Yayıncılık.Delice, A; Aydın E. ve Kardeş D. (2009). Öğretmen Adayı Gözüyle Matematik Ders Kitaplarında Görsel Ögelerin Kullanımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 16: 75-92.Demirel, M. (1996). Bilgilendirici Metin Türünün ve Okuduğunu Anlama Becerisinin Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Öğrenme Düzeyine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12).Göçer, A. (2007). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleriyle Öğretmen Adayları için Türkçe Öğretimi. Niğde: Öncü Kitap.Gök, F. (2003) Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Ders Kitapları, Ders Kitaplarında İnsan Hakları: Tarama Sonuçları İçinde. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.Günay, D. (2003). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual. Günes, F. (2002). Ders Kitaplarının İncelenmesi. Ankara: Ocak Yayınları.Güneş, F. (2013). Türkçe Öğretiminde Metin Seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-12.İnan Yıldız, F. ve Baş, B. (2015). Türkçe 1. Sınıf Ders Kitabının Resim Metin İlişkisi Açısından Değerlendirilmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 7(1), 230-241.İşcan, A. (2004). Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Edebi Metinlerin Öğrencilere Estetik Zevk Kazandırmadaki Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.Kabapınar, F. (2003). Oluşturmacı Anlayışı Yansıtması Açısından Türk ve İngiliz Fen Bilgisi Kitaplarındaki Görsel Ögeler, Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 119-126.Karatay, H. (2011). Çocuk Edebiyatı Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler. (Ed.T. Şimşek) Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı El Kitabı (s. 77-125). Ankara: Grafiker Yayınları.Karatay, H. (2011). Çocuk Edebiyatı Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler. Ed.T. Şimşek, Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı El Kitabı (s. 77-125). Ankara: Grafiker Yayınları.Kayabekir, T. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tasarımında Yer Alan İllüstrasyonların Metne Uygunluk Açısından Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.Lord, M. (2001). Know Much About Science Books? Many Are Rife With Errors, Says New Study. U.S. News and World Report, 130 (3), 50.MEB (2017). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.Milli Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği, http://www.resmigazete.gov.tr/2012/09/20120912-2.htm.Özay, E. ve Hasenekoğlu, İ. (2007). Lise-3 Biyoloji Ders Kitaplarındaki Görsel Sunumla Gözlemlenen Bazı Sorunlar. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 4(1), 80-91.Özkan, R. ve Tutkun, S. B. (2014). İlköğretim Sosyal Alan Ders Kitaplarının Görsel Boyut ve İçerik Tutarlılığı Açısından İncelenmesi. International Journal of Social Science, 24, 371-386.Sever, S. (2010). Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.Tural, A., Şahan, G., Işık, A. D., Özdemir, S., Uysal, H., ve Yılmaz, O. (2017). Türkiye ve Almanya'daki Hayat Bilgisi Ders Kitaplarının Resim-Metin İlişkileri ve Kullanımları Bakımından Karşılaştırılması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 770.Tür, G., Turla, A. (1999). Okul Öncesinde Çocuk, Edebiyat ve Kitap. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.Yalın, H. İ. (1996). Ders Kitaplarının Değerlendirilmesi. 6. Milli Eğitim Sempozyumu, Kütahya, 4-5 Ekim.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2018 |
| Kabul Tarihi | 31 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 8 Sayı: 2 |
