OBJECTIFICATION OF WOMEN IN MEDIA IN THE CONTEXT OF GENDER ROLES AND STEREOTYPES

Yıl 2020, Sayı: 36, 747 - 784, 31.12.2020

Saniye Vatandaş

https://doi.org/10.14520/adyusbd.714520

Cited By: 2

Öz

Each individual is born biologically as a ‘male’ or a ‘female’ and, depending on this feature, acquires his/her social roles by taking his/her place as a ‘male’ or a ‘female’ within the social structure. Although these two dimensions are different from each other, they are either considered by many people as being the same with each other or the second one (gender) is evaluated as the natural and necessary outcome of the first one (sex). Thus, the victimization of women in social relations gains meaning as a result of this situation. The news on some media organs which reflect the perception of women is one of the typical examples of this issue. In this research, the biological and social dimensions of the ‘sex’/‘gender’ distinction are firstly examined by searching the literature. Following the literature review, the examples of the confusion over this distinction that can turn women into a consumption object are tried to be revealed through some selected news media.

Anahtar Kelimeler

Gender, Gender Roles, Gender Stereotypes, Commodification of Women

TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ VE KALIPYARGILARI BAĞLAMINDA KADININ MEDYADA METALAŞMASI

Öz

Her birey biyolojik anlamda ‘er’ veya ‘dişi’ olarak doğar ve bu özelliğine bağlı olarak toplumsal yapı içinde ‘erkek’ veya ‘kadın’ olarak yerini alıp, toplumsal rollerini üstlenir. Dolayısıyla cinsiyetin biri biyolojik (sex), diğeri toplumsal (gender) boyutta anlam ve işlev kazanan iki ayrı boyutu vardır. Bu iki boyut birbirinden ayrı olmasına rağmen, ne var ki çoğu kimse açısından bunlar birbirinin aynısı veya ikincisi birincisinin doğal ve zorunlu sonucu kabul edilmektedir. Bu ise toplumsal roller açısından iki cins arasında ayrıma yol açmakta ve cinslerden birisine yönelik mağduriyetlere neden olabilmektedir. Kadının toplumsal ilişkilerdeki mağduriyeti bu durumun bir sonucu olarak anlam kazanmaktadır. Bazı medya unsurlarının kadın algısını yansıtan haberler söz konusu durumun tipik örneklerinden birisidir. Bu araştırmada öncelikle literatür taraması yapılarak ‘cinsiyet’ (sex) ‘toplumsal cinsiyet’ (gender) ayrımının biyolojik ve toplumsal boyutları incelenmiştir. Söz konusu ayrım üzerinde yaşanan karmaşanın kadını bir tüketim nesnesine dönüştürebileceğinin örnekleri ise medyada yer alan haberler üzerinden ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Cinsiyet Kalıpyargıları

Kaynakça

• Allport, G. W. (1079). The Nature of Prejudice, Cambridge: Perseus Books.
• Andrew, E. & Sadwick, P. (2007). Kültürel Kuramda Anahtar Kavramlar, Çev., M. Karaşahan. İstanbul: Açılım Kitap.
• Berger, J. (2014). Görme Biçimleri. Çev., Y. Salman. İstanbul: Metis Yayınları.
• Beauvoir, S. (1975). www.youtube.com/watch?v=VUWOl61uG5s (13,02,2020).
• Bilgin, N. (2001). İnsan İlişkileri ve Kimlik, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Bilgin, N. (2016). Sosyal Psikoloji Sözlüğü Kavramlar, Yaklaşımlar, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Borlandi, M & Boudon, R vd. (2011). Sosyolojik Düşünce Sözlüğü. Çev., B. Arıbaş). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çiffiliz, G. (2018). Cinsiyet Kimliğinin Oluşumu, Cinsel Yönelim ve Queer Kuram Tartışmaları. (içinde) Şenol, D. & Kaya, H. E. (Edit).Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Dökmen, Z. Y. (2004). Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Edgar, A. & Sedgwick, P. (2007). Kültürel Kuramda Anahtar Kavramlar. Çev., M. Karaşahan. İstanbul: Açılım Kitap.
• Ertung, C. (2013). ‘Toplumsal cinsiyet eşit(siz)liği ve medya: Reklamlarda kadın bedeninin kullanımı’, Gültekin, L. vd. (Edt). Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları. İstanbul: Atılım Üniversitesi. (90-101).
• Fichter, J. (1996). Sosyoloji Nedir. Çev., Nilgün Çelebi. Ankara: Attila Kitapevi.
• Friedl, E. (1975). Women and Men: An Anthropologist’s View. New York: Rinehart & Winston.
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Çev., H. Özel, C. Güzel. Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Harlak, H. (2000). Önyargılar Psikososyal Bir İnceleme, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Kottak, C. P. (2008). Antropoloji (İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış). Çev., S. Altuntek vd. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. Çev., O. Akınhay & D. Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat.
• Oakley, A. (1985). Sex, Gender, and Society, London: Temple Smith.
• Outhwaite, E. (2008). Modern Toplumsal Düşünce Sözlüğü. Çev., M. Pekdemir. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özsoy, T. (2006). Türk Dergi Reklamlarında Kadın İmgesinin Kullanımı; 1971-2004 Döneminin Bir değerlendirmesi, İstanbul: İktisadi Araştırmalar Vakfı Yayınları.
• Paker, M. (2012).’Psikolojik Açıdan Önyargı ve Ayrımcılık,’ Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar,K. Çayır & M. A. Ceyhan (Edt). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2012
• Sancar, S. (2013). ‘Erkeklik,’ Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları, Y. Ecevit, N. Karkıner (Edt.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Saraç, S. (2013). ‘Toplumsal Cinsiyet’, Gültekin, L. vd. Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları. (Edt). İstanbul: Atılım Üniversitesi. (27-33).
• Saran, N. (1989). Antropoloji, İstanbul: İnkılap.
• Sartre, J. P. (2010). Varoluşçuluk. Çev., A. Bezirci. İstanbul: Say Yayınları.
• Ünlü, D. G. (2018). Kişilerarası İletişim Surecinde Toplumsal Cinsiyet Kimliğine İlişkin Kalıpyargıların Belirlenmesi, Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Oskay, Ü. (1987). Kıskandırıcı Tüketim Boyutuyla Moda, Gergedan, (1).
• Şahika, Y. (1991). Cinsellik İdeolojisi: Dün ve Bugün, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezi.
• Reichert, T. (2004). Reklamcılığın Erotik Tarihi. Çev., Y. Yazmacıyan & V.Bora. İstanbul: Güncel Yayıncılık.
• Beauvoir, S. (1980). Kadın- Genç Kızlık Çağı. Çev., B. Onaran. İstanbul: Payel Yayınları.
• Bilton, T. vd. (2008). Sosyoloji. Çev., K. İnal. İstanbul: Siyasal Kitapevi.
• Pelizzon, S. M. (2009). Kadının Konumu Nasıl Değişti?. Çev., C. Somel. Ankara: İmge Yayınları.
• Davis, N. Y. (2010). Cinsiyet ve Millet. Çev., A. Bektaş. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Connel, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. Çev., C. Soydemir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Köysüren, A. Ç. (2013). Kültürel ve Dini Algıda Toplumsal Cinsiyet. Ankara: Sentez Yayınları.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkânsız İktidar. Ankara: Metis Yayınları.
• Vatandaş, C. (2007). ‘Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı’. Sosyoloji Konferansları Dergisi. (35), 29-56.
• Milett, K. (1987). Cinsel Politika. Çev., S. Selvi. İstanbul: Payel Yayınları.