KÜLTÜRÜN SOSYAL İNŞASI VE BENLİĞİN KÜLTÜREL KURULUŞU: SOSYALİZASYON SÜRECİNDE AİLE, BENLİK VE KÜLTÜR İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Sayı: 39, 492 - 532, 30.12.2021

Hülya Biçer Olgun

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1000824

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada aslî sosyalizasyon sürecinde ailenin kültür aracılığıyla bireyin benliğini nasıl biçimlendirdiği teorik düzeyde tartışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ailedeki sosyalizasyon süreçleri ile benliğin oluşumu arasındaki ilişkinin ve kültür-benlik arasındaki ilişkinin literatürde var olan araştırmalar ve kuramsal perspektifler eşliğinde, sosyoloji ve psikoloji temelinde disiplinlerararası bir çerçevede değerlendirilerek kültürün sosyal inşasında toplumsal etkileşimin ve aile kurumunun rolünü öne çıkarmaktır. Bu doğrultuda Peter L. Berger ve Thomas Luckmann, George Herbert Mead, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Doğan Cüceloğlu’nun kavramsal ve kuramsal perspektifleri başta olmak üzere disiplinlerarası bir literatürden yararlanılarak Türkiye’deki baskın kültür, aile yapısı ve benliğin şekillenişi tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyalizasyon, Aile, Benlik, Korku Kültürü, Değerler Kültürü.

SOCIAL CONSTRUCTION OF CULTURE AND CULTURAL CREATION OF SELF: THE RELATIONSHIP BETWEEN FAMILY, SELF AND CULTURE IN THE SOCIALIZATION

Öz

In this study, it is discussed at the theoretical level how the family shapes the individual's self through culture in the process of primary socialization. The aim of this study is to highlight the role of social interaction and family institution in the social construction of culture by evaluating the relationship between socialization processes in the family and the formation of the self, and the relationship between culture and self, in an interdisciplinary framework on the basis of sociology and psychology, in company with the researches and theoretical perspectives available in the literature. In this direction, the dominant culture, family structure, and the shaping of the self in Turkey are discussed by making use of interdisciplinary literature, especially the conceptual and theoretical perspectives of Peter L. Berger and Thomas Luckmann, George Herbert Mead, Çiğdem Kağıtçıbaşı, Doğan Cüceloğlu.

Anahtar Kelimeler

Socialization, Family, Self, Control-oriented Fear Culture, Development-oriented Esteem Culture.

Kaynakça

• Arnett, Jeffrey Jensen (2015). “Socialization in Emerging Adulthood: From the Family to the Wider World, from Socialization to Self‑Socialization”. Handbook of Socialization: Theory and Research (in). Ed. by Joan E. Grusec and Paul D. Hastings. New York: The Guilford Press. p. 85-108.
• Ataca, Bilge (2006). “Turkey”. Families Across Cultures: A 30-Nation Psychological Study (in). Ed. by James Georgas et. al. Cambridge: Cambridge University Press. p. 467-474.
• Berger, Peter L. ve Luckmann, Thomas (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası: Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. Çev. Vefa Saygın Öğütle. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Bourdieu, Pierre ve Wacquant, Loic J. D. (1992). An Invitation to Reflexive Sociology. Cambridge: Polity Press.
• Cecconello, Alessandra and Koller, Silvia Helena (2019). “Ecological Engagement in the Community: A Methodological Proposal for the Study of Families at Risk”. Ecological Engagement: Urie Bronfenbrenner’s Method to Study Human Development (in). Ed. by Silvia-Helena ¬Koller¬, Simone dos Santos Paludo and Normanda Araujo de Morais. Brasil: Springer. p. 13-27.
• Chen, Xinyin; Rui, Fu; Zhao, Siman (2015). “Culture and Socialization”. Handbook of Socialization: Theory and Research (in). Ed. by Joan E. Grusec and Paul D. Hastings. New York: The Guilford Press. p. 451-471.
• Coser, Lewis A. (2010). Sosyolojik Düşüncenin Ustaları: Tarihsel ve Toplumsal Bağlamda Fikirler. Çev. Himmet Hülür vd. Ankara: De Ki Yayınları.
• Cüceloğlu, Doğan (2020). Öğretmenim Bir Bakar Mısın?: Öğretmen’in Gücü Üzerine. İstanbul: Final Kültür Sanat Yayınları.
• Cüceloğlu, Doğan (2021a). Var Mısın?: Kendini Keşfetmeye Zorluklarla Başa Çıkmaya. Söyl. Deniz Bayramoğlu. İstanbul: Kronik Kitap.
• Cüceloğlu, Doğan (2021b). ‘Keşke’siz bir Yaşam İçin: İletişim Donanımları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Cüceloğlu, Doğan (2021c). Geliştiren Anne Baba. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Cüceloğlu, Doğan (2021d). Korku Kültürü: Niçin “Mış” Gibi Yaşıyoruz?. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Duben, Alan ve Behar, Cem (2014). İstanbul Haneleri: Evlilik, Aile ve Doğurganlık, 1880-1940. Çev. Nuray Mert. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Fişek, Güler Okman (2018). İlişki İçinde “Ben”: Kültür, Aile, Bireyselleşme ve Psikanalitik Arayışlar. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Frønes, Ivar (2016). The Autonomous Child: Theorizing Socialization. London: Springer.
• Gould, Marie ve Howson, Alexandra (2011). “Cooley & the Looking Glass Self”. The Process of Socialization (in). California; New Jersey: Salem Press. p. 48-57.
• Güvenç, Bozkurt (1996). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Grusec ve Hastings (2015). “Preface”. Handbook of Socialization: Theory and Research (in). Ed. by Joan E. Grusec and Paul D. Hastings. New York: The Guilford Press. p. xi-xiii.
• Hewitt, John P. ve Shulman, David (2019). Benlik ve Toplum: Sembolik Etkileşimci Sosyal Psikoloji. Çev. Büşra Aktaş vd. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Hood, Bruce (2014). Benlik Yanılsaması: Sosyal Beyin, Kimliği Nasıl Oluşturur? Çev. Eyüphan Özdemir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• İstatistiklerle Aile 2020, TÜİK, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Aile-2020-37251 Erişim Tarihi: 29.08.2021.
• Jung, Carl Gustav (2019). Kişiliğin Gelişimi. Çev. Duygu Olgaç. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem (1996). “Özerk-İlişkisel Benlik: Yeni Bir Sentez”. Türk Psikoloji Dergisi, 11 (37), s. 36-43.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem ve Ataca, Bilge (2017). “Çocuğun Değeri Ve Aile Değişimi: Türkiye’den Otuz Yıllık Bir Portre”. Çev. Pelin Önder Erol ve Ebru Aloğlu. Ege Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, (35), s. 77-101.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem (2019). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi: Kültürel Psikolojide Kuram ve Uygulamalar. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem ve Cemalcılar, Zeynep (2019). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Laible, Deborah; Thompson, Ross A.; Froimson, Jill (2015). “Early Socialization: The Influence of Close Relationships”. Handbook of Socialization: Theory and Research (in). Ed. by Joan E. Grusec and Paul D. Hastings. New York: The Guilford Press. p. 35-59.
• Layard, Richard (2005). Happiness: Lessons From A New Science. New York: The Penguin Press.
• Maccoby, Eleanor E. (2015). “Historical Overview of Socialization Research and Theory”. Handbook of Socialization: Theory and Research (in). Ed. by Joan E. Grusec and Paul D. Hastings. New York: The Guilford Press. p. 3-32.
• Mannheim, Karl (2017). Kültür Sosyolojisi. Çev. Mustafa Yalçınkaya. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Maslow, Abraham (2021). İnsan Olmanın Psikolojisi. Çev. Okhan Gündüz, İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
• McLuhan, Marshall (2007). Gutenberg Galaksisi: Tipografik İnsanın Oluşumu. Çev. Gül Çağalı Güven. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Mead, George Herbert (2017). Zihin, Benlik ve Toplum. Çev. Yeşim Erdem. Ankara: Heretik Yayınları.
• Miller, Patricia H. (2017). Gelişim Psikolojisi Kuramları. Yay. haz. Bekir Onur, Çev. Zeynep Gültekin. Ankara: İmge Kitabevi.
• Ortaylı, İlber (2019). Osmanlı Toplumunda Aile. İstanbul: Kronik Kitap.
• Öztürk, Emre (2018). “George Herbert Mead’in Sosyal Davranışçılık Devrimi: Sosyolojizm ve Psikolojizm Kıskacında Bir “İlişkisel Faillik” Denemesi”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 21 (2), s. 253-284.
• Ritzer, George (2012). Modern Sosyoloji Kuramları. Çev. Himmet Hülür. Ankara: De Ki Yayınları.
• Sayın, Önal (2020). Aile Sosyolojisi. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Shelton, Lawrence G. (2019). The Bronfenbrenner Primer: A Guide to Develocology. New York; London: Routledge.
• Sennett, Richard (2011). Yeni Kapitalizmin Kültürü. Çev. Aylin Onacak. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sennett, Richard (2013). Karakter Aşınması: Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri. Çev. Barış Yıldırım. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Simmel, George (2009a). “Kültürün Özüne Dair”. Bireysellik ve Kültür (iç). Çev. Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları. s. 330-336.
• Simmel, George (2009b). “Kültür Kavramı ve Kültürün Trajedisi”. Bireysellik ve Kültür (iç). Çev. Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları. s. 337-360.
• Smetana, Judith G.; Robinson, Jessica; Rote, Wendy M. (2015). “Socialization in Adolescence”. Handbook of Socialization: Theory and Research (in). Ed. by Joan E. Grusec and Paul D. Hastings. New York: The Guilford Press. p. 60-84.
• Türkdoğan, Orhan (1993). “Türk Ailesinin Genel Yapısı”. Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi (iç). Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu. s. 22-59.
• Ülgener, Sabri F. (2006). Zihniyet, Aydınlar ve İzm’ler: Denemeler ve Araştırmalar. İstanbul: Derin Yayınları.