THE MEDIEVAL ADIYAMAN BIBLIOGRAPHY

Yıl 2022, Sayı: 40, 405 - 435, 29.04.2022

Emin Dalmiş

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1005834

Öz

Great civilizations were established in many different cities of Anatolia. Adıyaman province, located in the Southeast Anatolian region, is one of these centers.
In the Middle Ages, Adıyaman continued its importance as a border city. The fact that the city was under the domination of many powers in certain periods made it difficult to obtain the resources related to this place. Therefore, the city is mentioned indirectly in medieval sources. When the books, articles, symposiums and thesis studies about Adıyaman were examined, it was determined that the most researches on the city were archeology and art history studies. Due to the fact that the data about the city began to increase during the Ottoman rule, the Ottoman state period made studies widespread.
In addition to Adıyaman's prehistoric, first and medieval histories, the bibliographies of theses, papers, articles, books and book chapters about the Ottoman period were discussed under separate headings. The research is important for researchers who want to do academic and scientific studies on the history of Adıyaman and its surroundings, in finding the resources to apply.

Anahtar Kelimeler

Bibliography, Adıyaman, Archaeology, Medieval

ORTAÇAĞ'DA ADIYAMAN BİBLİYOGRAFYASI

Öz

Anadolu’nun birçok farklı şehrinde büyük uygarlıklar kurulmuştur. Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan Adıyaman ili de bu merkezlerden biridir. Adıyaman’ın tarihi geçmişi Hititlere kadar gitse de en çok dikkat çeken dönem, M.Ö. II. yüzyılda Kommagene krallığına başkentlik yaptığı zamandır.
Ortaçağda Adıyaman önemini hudut şehri olarak devam ettirmiştir. Şehrin belirli dönemlerde birçok iktidarın hâkimiyetinde kalması burası ile ilgili kaynakların elde edilmesini güçleştirmiştir. Dolasıyla şehir Ortaçağ kaynaklarında daha ziyade dolaylı olarak bahsedilmektedir. Adıyaman’la ilgili kitap, makale, sempozyum ve tez çalışmaları incelendiğinde, şehir ile ilgili yapılan araştırmaların en fazla arkeoloji ve sanat tarihi çalışmaları olduğu tespit edildi. Osmanlı hâkimiyetinde iken şehirle ilgili verilerin artmaya başlaması sebebiyle, Osmanlı devleti dönemi çalışmalarının yaygınlaşmasını sağladı.
Adıyaman’ın tarih öncesi, ilk ve ortaçağ tarihlerinin yanı sıra Osmanlı dönemi hakkında tez, bildiri, makale, kitap ve kitap bölümlerinin bibliyografyaları ayrı başlıklar halinde ele alındı. Araştırma Adıyaman ve çevresinin tarihi hakkında akademik ve bilimsel çalışma yapmak isteyen araştırmacılar için müracaat edecekleri kaynakları bulma konusunda önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adıyaman, Ortaçağ, Bibliyografya, Arkeoloji

Kaynakça

• Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Dökümantasyon Daire Başkanlığı. (1995). Arşivcilik Bibliyografyası (Türkçe ve Yabancı Dillerde Yayınlanmış Kaynaklar) 1979-1994, Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Dökümantasyon Daire Başkanlığı.
• Darkot, B. (1989). “Hısn-ı Mansur”. İslam Ansiklopedisi. (VII, 454-455). İstanbul: MEB Yayınları.
• Demirkent, I. (1989). “Sümeysat”. İslam Ansiklopedisi. (XI, 232-234). İstanbul: MEB Yayınları.
• Durmuş, İ. (2002). “Kitabiyat”. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (XXII, 83-85). Ankara: TDV Yayınları.
• Halaçoğlu, Y. (1988). “Adıyaman”. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (I, 377-379). İstanbul: TDV Yayınları.
• Karlığa, B. (2008). “Medeniyetler Kavşağında Adıyaman”. Medeniyetler Kavşağı Adıyaman Sempozyumu, 8-10 Eylül 2006, Adıyaman.
• Kent Araştırmaları Bibliyografyası, (2010). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Özkan, S. (1993). “Kummuh/Kumaha”. Tarih İncelemesi Dergisi. VIII. 65-80.
• Taştemir, M. (1992). “Besni”. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (V, 540-543). Ankara: TDV Yayınları.
• Yurt Ansiklopedisi, (1981). “Adıyaman”. (I, 190-201). İstanbul: Anadolu Yayıncılık.
• Sucu, M. (1993). Adıyaman İli ve İlçeleri. 2.baskı. Gaziantep: Bugün Ajans Yayıncılık.
• Taştemir, M. (1999). XVI. Yüyzyılda Adıyaman (Behisni, Hısn-ı Mansur, Gerger, Kâhta) Sosyal ve İktisadi Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.