Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

INVESTIGATION OF HUMAN BEHAVIOR BASED ON PSYCHODYNAMIC APPROACH

Yıl 2022, Sayı: 40, 103 - 132, 29.04.2022
https://doi.org/10.14520/adyusbd.1052683

Öz

The purpose of Psychology science, separated from Philosophywas to examine human behavior. Sigmund Freud, the founder of Psychoanalysis, emphasized psychological factors and the role of the unconscious at the root of psychological problems. Many theorists who followed Freud adopted the Psychoanalytic perspective but they created their own theories as a result of their criticism and contributions. The main representatives of Psychodynamic theory are Sigmund Freud, Carl G. Jung, Alfred Adler, Karen Horney, Erich Fromm, Harry S. Sullivan and Erik H. Erikson.According to the concept of determinism in the psychodynamic approach, there is definitely a reason underlying human behavior. Thus, no behavior, emotion, or thought occurs randomly. Therefore, based on the results of human behavior, the reasons for the behavior can be reached. In this study, it was aimed to examine the psychodynamic foundations and causes of human behavior. Among the psychodynamic foundations of human behavior, it was observed that there were the concepts of conscious, unconscious, pre-conscious in Freud's topographical model, concepts of id, ego, superego in the structural personality model, motivation, drive, need, frustration, psychological trauma, anxiety and defense mechanisms.

Kaynakça

  • Ardalı, C. & Erten, Y. (1999). Psikanalizden dinamik psikoterapilere. İstanbul: Alfa.
  • Atkinson R.C., Atkinson, R., Smith, E.E., Bem, D.J. & Nolen-Hoeksema, S. (2010). Psikolojiye giriş. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
  • Baltaş, A. & Baltaş, Z. (2013). Stres ve başa çıkma yolları. Ankara: Remzi Kitabevi.
  • Bilir, Ş., M.Arı, N.B. Dönmez & S. Güneysu (1991) 4-12 yaşları arasındaki 16.100 çocukta örselenme durumu ile ilgili bir inceleme: Çocuk istismarı ve ihmali. Ankara: Gözde Repro Ofset.
  • Blackman, J.S. (2012). Zihnin kendini koruma yolları. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
  • Brown, G. R., & Anderson, B. (1991). Psychiatric morbidity in adult inpatients with childhood histories of sexual and physical abuse. American journal of Psychiatry, 148(1), 55-61.
  • Burger, J.M. (2006). Kişilik. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: Mentis.
  • Cüceloğlu, D. (2010). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Doğan, Y.B. (2015). Kısa acil psikoterapi (BEP). Ankara: Kurgu Kültür Merkezi Yayınları
  • Karadayı, F. (2012). Saldırganlık. Coşkun, H. (Ed.), Sosyal Psikoloji içinde (295-351). İstanbul: Melisa Matbaacılık.
  • Freud, S. & Breuer, J. (2001). Histeri üzerine çalışmalar. İstanbul: Payel Yayınları.
  • Freud, S. (1996). Düşlerin yorumu. İstanbul: Payel Yayınları.
  • Freud, S. (2004). Ben ve savunma mekanizmaları. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Freud, A. (2011). Ben ve savunma mekanizmaları. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Gençtan, E. (2006). Psikanaliz ve sonrası. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Gündoğdu, Y. B. (2016). Psikanalitik kişilik kuramlarına göre gelişim ve değişimin imkânı. Turkish Studies. 11(17), 373-404.
  • Hecker, A. P. (2009). Özne olarak anne/öteki psikanalitik kuramda bir eksik. Psikanaliz Yazıları, 19, 51-63.
  • Herman J.L. (1997). Trauma and recovery. New York: Basic Books.
  • Horney, K. (2017). Psikanalizde yeni yollar. İstanbul: Totem Yayınları.
  • Köroğlu, E. (2010). Kişilik bozuklukları. Ankara: HYB Basım.
  • Levenson, H. (2018). Kısa dinamik terapi. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
  • Lichtenberg, J.D. (2016). Psikanaliz ve güdülenme. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
  • Masterson, J.F. (2009). Narsisisttik ve borderline kişilik bozuklukları. İstanbul: Litera Yayıncılık.
  • Öztürk, O. & Uluşahin, A. (2008). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Ankara: Tuna Matbaacılık.
  • Pfefferbaum, B., & Allen, J. R. (1998). Stress in children exposed to violence: Reenactment and rage. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America. 7 (1), 121-135.
  • Quinodoz, J.M. (2017). Freud’u okumak. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Sheppard, R. (2012). Zihnin kâşifi aile arşivinden özgün fotoğraflar ve belgelerle Sigmund Freud biyografisi. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Şar, V. (1998). Kötüye kullanım ve ihmalle ilişkili sorunlar. Psikiyatri temel kitabı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği
  • Taşkent, A. (2010). Alkol ve/veya madde bağımlıları ile bağımlılığı olmayan bireylerin savunma mekanizmaları açısından karşılaştırılması, çocukluk çağı travmaları, disosiyatif yaşantılar ve bağımlılık şiddetinin savunma mekanizmaları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tıraşçı, Y., & Gören, S. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 34(1), 70-74.
  • Topçuoğlu, V. (2003). Obsesif kompulsif bozuklukta psikanalitik görüşler. Klinik Psikiyatri, 6, 46-50.
  • Vaillant, G. E. (1992). The historical origins and future potential of Sigmund Freud's concept of the mechanisms of defence. International Review of Psycho-Analysis, 19, 35-50.
  • Williams, K. D., & Zadro, L. (2005). Ostracism: The indiscriminate early detection system. K.D. Williams, J.P. Forgas, W. von Hippel (Ed.), The Social Outcast: Ostracism, Social Exclusion, Rejection and Bullying içinde (19-34). New York: Psychology Press.
  • Wong, P. S. (1999). Anxiety, signal anxiety, and unconscious anticipation: neuroscientific evidence for an unconscious signal function in humans. Journal of the American Psychoanalytic Association, 47(3), 817-841.
  • Yazgan-İnanç, B. & Yerlikaya, E.E. (2011). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi.

PSİKODİNAMİK YAKLAŞIMA GÖRE İNSAN DAVRANIŞININ İNCELENMESİ

Yıl 2022, Sayı: 40, 103 - 132, 29.04.2022
https://doi.org/10.14520/adyusbd.1052683

Öz

Felsefeden ayrılıp bağımsızlaşan Psikoloji biliminin amacı insan davranışını araştırmak olmuştur. Psikanalizin kurucusu Sigmund Freud ruhsal sorunların kökenindeki psikolojik etmenlere ve bilinçdışının rolüne dikkat çekmiştir. Freud’un ardından gelen birçok kuramcı Psikanalitik bakış açısını benimsemiş ancak ortaya koydukları eleştiri ve katkılar sonucunda kendi kuramlarını oluşturmuşlardır. Psikodinamik kuramın başlıca temsilcileri Sigmund Freud, Carl G. Jung, Alfred Adler, Karen Horney, Erich Fromm, Harry S. Sullivan ve Erik H. Erikson’dur. Psikodinamik yaklaşımın benimsediği determinizm (nedensellik) kavramına göre insan davranışının altında mutlaka bir neden yatmaktadır. Buna göre hiçbir davranış, duygu ve düşünce rastgele olarak meydana gelmez. Dolayısıyla insan davranışının sonuçlarına bakarak davranışın nedenlerine de ulaşılabilir. Bu doğrultuda bu araştırmada insan davranışının psikodinamik temellerinin ve nedenlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. İnsan davranışının psikodinamik temelleri arasında Freud’un topografik modelinde yer alan bilinç, bilinçdışı, bilinç öncesi kavramları, yapısal kişilik modelinde yer alan id, ego, süperego (altbenlik, benlik, üstbenlik) kavramları, güdülenme, dürtü, gereksinim, engellenme, ruhsal örselenme, kaygı ve savunma mekanizmalarının yer aldığı görülmüştür.

Kaynakça

  • Ardalı, C. & Erten, Y. (1999). Psikanalizden dinamik psikoterapilere. İstanbul: Alfa.
  • Atkinson R.C., Atkinson, R., Smith, E.E., Bem, D.J. & Nolen-Hoeksema, S. (2010). Psikolojiye giriş. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
  • Baltaş, A. & Baltaş, Z. (2013). Stres ve başa çıkma yolları. Ankara: Remzi Kitabevi.
  • Bilir, Ş., M.Arı, N.B. Dönmez & S. Güneysu (1991) 4-12 yaşları arasındaki 16.100 çocukta örselenme durumu ile ilgili bir inceleme: Çocuk istismarı ve ihmali. Ankara: Gözde Repro Ofset.
  • Blackman, J.S. (2012). Zihnin kendini koruma yolları. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
  • Brown, G. R., & Anderson, B. (1991). Psychiatric morbidity in adult inpatients with childhood histories of sexual and physical abuse. American journal of Psychiatry, 148(1), 55-61.
  • Burger, J.M. (2006). Kişilik. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: Mentis.
  • Cüceloğlu, D. (2010). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Doğan, Y.B. (2015). Kısa acil psikoterapi (BEP). Ankara: Kurgu Kültür Merkezi Yayınları
  • Karadayı, F. (2012). Saldırganlık. Coşkun, H. (Ed.), Sosyal Psikoloji içinde (295-351). İstanbul: Melisa Matbaacılık.
  • Freud, S. & Breuer, J. (2001). Histeri üzerine çalışmalar. İstanbul: Payel Yayınları.
  • Freud, S. (1996). Düşlerin yorumu. İstanbul: Payel Yayınları.
  • Freud, S. (2004). Ben ve savunma mekanizmaları. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Freud, A. (2011). Ben ve savunma mekanizmaları. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Gençtan, E. (2006). Psikanaliz ve sonrası. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Gündoğdu, Y. B. (2016). Psikanalitik kişilik kuramlarına göre gelişim ve değişimin imkânı. Turkish Studies. 11(17), 373-404.
  • Hecker, A. P. (2009). Özne olarak anne/öteki psikanalitik kuramda bir eksik. Psikanaliz Yazıları, 19, 51-63.
  • Herman J.L. (1997). Trauma and recovery. New York: Basic Books.
  • Horney, K. (2017). Psikanalizde yeni yollar. İstanbul: Totem Yayınları.
  • Köroğlu, E. (2010). Kişilik bozuklukları. Ankara: HYB Basım.
  • Levenson, H. (2018). Kısa dinamik terapi. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
  • Lichtenberg, J.D. (2016). Psikanaliz ve güdülenme. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
  • Masterson, J.F. (2009). Narsisisttik ve borderline kişilik bozuklukları. İstanbul: Litera Yayıncılık.
  • Öztürk, O. & Uluşahin, A. (2008). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Ankara: Tuna Matbaacılık.
  • Pfefferbaum, B., & Allen, J. R. (1998). Stress in children exposed to violence: Reenactment and rage. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America. 7 (1), 121-135.
  • Quinodoz, J.M. (2017). Freud’u okumak. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Sheppard, R. (2012). Zihnin kâşifi aile arşivinden özgün fotoğraflar ve belgelerle Sigmund Freud biyografisi. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Şar, V. (1998). Kötüye kullanım ve ihmalle ilişkili sorunlar. Psikiyatri temel kitabı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği
  • Taşkent, A. (2010). Alkol ve/veya madde bağımlıları ile bağımlılığı olmayan bireylerin savunma mekanizmaları açısından karşılaştırılması, çocukluk çağı travmaları, disosiyatif yaşantılar ve bağımlılık şiddetinin savunma mekanizmaları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tıraşçı, Y., & Gören, S. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 34(1), 70-74.
  • Topçuoğlu, V. (2003). Obsesif kompulsif bozuklukta psikanalitik görüşler. Klinik Psikiyatri, 6, 46-50.
  • Vaillant, G. E. (1992). The historical origins and future potential of Sigmund Freud's concept of the mechanisms of defence. International Review of Psycho-Analysis, 19, 35-50.
  • Williams, K. D., & Zadro, L. (2005). Ostracism: The indiscriminate early detection system. K.D. Williams, J.P. Forgas, W. von Hippel (Ed.), The Social Outcast: Ostracism, Social Exclusion, Rejection and Bullying içinde (19-34). New York: Psychology Press.
  • Wong, P. S. (1999). Anxiety, signal anxiety, and unconscious anticipation: neuroscientific evidence for an unconscious signal function in humans. Journal of the American Psychoanalytic Association, 47(3), 817-841.
  • Yazgan-İnanç, B. & Yerlikaya, E.E. (2011). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
Toplam 36 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Oğuzhan Yıldırım 0000-0002-8174-9640

Hatice Kumcağız 0000-0002-0165-3535

Yayımlanma Tarihi 29 Nisan 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Sayı: 40

Kaynak Göster

APA Yıldırım, O., & Kumcağız, H. (2022). PSİKODİNAMİK YAKLAŞIMA GÖRE İNSAN DAVRANIŞININ İNCELENMESİ. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(40), 103-132. https://doi.org/10.14520/adyusbd.1052683