İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN EŞİTLİK DEĞERİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Yıl 2022, Sayı: 42, 1 - 30, 29.12.2022

Fatih Kaya , Erdal Akpınar

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1170295

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı,"ilköğretim öğrencilerinin eşitlik değerine ilişkin tutumlarını belirlemektir." Araştırmada karma yöntem tasarımlarından biri olan açıklayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, nicel ve nitel süreçler için ayrı ayrı tespit edilmiştir. Araştırmanın evreni, 2019-2020 öğretim yılında Malatya il merkezinde öğrenim gören ilköğretim öğrencilerinden, örneklemi ise bu evrenden basit seçkisiz örnekleme tekniği ile belirlenen 1249 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın nitel verileri, amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan maksimum çeşitlilik örneklemesi ile elde edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri "Sosyal Bilgiler ile İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Dersi Değerlerine İlişkin Ortak Tutum Ölçeği," nitel verileri ise araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Görüşme formunda öğrencilere; ‘Eşitlik sizin için neyi ifade ediyor?’ sorusu yöneltilmiştir. Nicel veriler betimsel ve çıkarımsal istatistiki yöntemlerle, nitel veriler ise içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, ilköğretim öğrencilerinin eşitlik değerine ilişkin tutumları yüksek derecede olumlu olup; cinsiyet, ebeveyn eğitim durumu, aile içi çocuk sırası ve kitap okuma durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Değerler eğitimi, eşitlik, Sosyal Bilgiler

ATTITUDES OF PRIMARY SCHOOL STUDENTS TOWARDS THE VALUE OF EQUALITY

Öz

The aim of this study is to determine the attitudes of primary school students towards the value of equality. Explanatory sequential design, which is one of the mixed method designs, was used in the research. The study group of the research was determined separately for the quantitative and qualitative processes. The universe of the research consists of primary school students studying in the city center of Malatya in the 2019-2020 academic year, and the sample consists of 1249 students determined by simple random sampling technique from this universe. The qualitative data of the research were obtained with maximum variation sampling, which is one of the purposive sampling methods. "Quantitative data of the study were collected by the Common Attitude Scale towards Social Studies and Human Rights, Citizenship and Democracy Lesson Values," and qualitative data were collected with a semi-structured interview form prepared by the researcher. In the interview form, students; The question “What does equality mean to you?” was asked. Quantitative data were analyzed by descriptive and inferential statistical methods, and qualitative data were analyzed by content analysis method. According to the results of the research, primary school students' attitudes towards the value of equality are highly positive; gender, parental education level, family order of children and reading books differ significantly.

Anahtar Kelimeler

Values Education, equality, social studies

Kaynakça

• Aslan, T. (2010). Osmanlı Devleti'nin siyasi ve idari tarihinde adalet ve müsavat meselesi. Akademik Bakış Dergisi, Sayı-21.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (21.Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Çırak, A. (2019). Ortaokul altıncı sınıf öğrencilerinin temel demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2019 (12), 91-107. Doı: 10.46778/Goputeb.521358.
• Cevizci, A. (2010). Eğitim sözlüğü. Say Yayınları, İstanbul.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2014). Research design. qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4.ed.). USA: Sage Publications Inc.
• decarlo, L. T. (1997). On the meaning and use of kurtosis. Psychological methods, 2(3), 292-307.
• Dökmen, Z. Y. (1999). Bem cinsiyet rolü envanteri kadınsılık ve erkeksilik özellikleri Türkçe formunun psikometrik özellikleri. Kriz Dergisi, 7(1), 27-40.
• Durualp, E. ve Durualp, E. (2012) İlköğretim II. kademede öğrenim gören öğrencilerin evrensel değerlere ilişkin tutumlarının incelenmesi, Kuramsal Eğitim bilim Dergisi, 5(4), 484-499.
• Eldem, e. (2017). Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüze adalet, eşitlik, hukuk ve siyaset üzerine, Toplumsal Tarih, 288, 25-26.
• Erlandson, D. A., Harrıs, E. L., Skıpper, B. L., & Allen, S. D. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. Sage.
• Güney, A. (2002). Türk siyasal kültüründe devlet anlayışı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
• Hopkıns, K. D., & Weeks, D. L. (1990). Tests for normality and measures of skewness and kurtosis: Their place in research reporting. Educational and Psychological Measurement, 50(4), 717-729.
• Kalaycı, Ş. (2017). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Dinamik Akademi Yayınları.
• Kale, N. (2007). Nasıl bir değerler eğitimi. Değerler ve Eğitimi Uluslar arası Sempozyumu, 26-28 Kasım 2004, 2. Baskı, Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, İstanbul 2013.
• Karal, E. Z. (1964). Gülhane Hatt-ı Hümayununda batının etkisi, Türk Tarih Kurumu, Belleten Dergisi, Cilt, XXVIII. S. 112.
• Kaya, F. (2021). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler ile İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Dersleri Değerlerine İlişkin Tutumları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan.
• Keskin, Y. (2008). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: Tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kırschenbaum, H. (1995). Enhance values and morality in schools and youth settings, Allyn & Bacon Company, Massachusetts.
• Kohlberg, L. & Selman, R. L. (1972). Preparing school personnel relative to values: a look at moral education in the schools. ERİC veri tabanından 2020 tarihinde erişildi. (ERİC No: ED058153). Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED058153.pdf.
• Kurtdaş, E. M. (2017). Değerlerin kaynağı ve anlamlandırılması. Türkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(21), 349-366.
• Kuru, S. (2016). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin vatandaşlık değerlerine ilişkin öykülere dayalı görüşleri, Sıtkı Kocaman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Muğla.
• Lıncoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications.
• Maslow, A. H. (1996). Dinler, değerler, doruk deneyimler (çev. H.K. Sönmez). İstanbul: Kuraldışı Yayınevi.
• Mızrakçı, Ş. (1994). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etki eden faktörler: demografik özellikleri, kendi yetiştiriliş tarzları, çocuk gelişimine ilişkin bilgi düzeyleri ve çocuğun mizacına ilişkin algıları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Morgan, G. A., Leech, N. L., Gloeckner, G. W., & Barret, K. C. (2004). SPSS for introductory statistics: Use and interpretation, Second Edition. London: Lawrance Erlbaum Associates.
• Ortaylı, İ. (1986). Tanzimat adamı ve Tanzimat toplumu. Türk Siyasal Hayatının Gelişimi, (ed. Ersin Kalaycıoğlu- Ali Yaşar Sarıbay), İstanbul: Beta Yay.
• Şavluk, M. (2018). Jean Jacques Rousseau felsefesinde adalet, özgürlük ve eşitlik anlayışı. Iğdır Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Tabachnıck, B.G., & Fıdell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (6.edition). ABD: Pearson Education.
• Taşağıl, A. (2015). Kök Tengri'nin çocukları, (Avrasya Bozkırlarında İslam Öncesi Türk Tarihi), Bilge Kültür Sanat, İstanbul.
• TDK. (2011). Türkçe Sözlük, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek kurumu, Türk Dil kurumu Yayınları, Ankara.
• Turner, B. (1997). Eşitlik. Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Türk, N. ve Nalçacı, A. (2011). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler programında verilen değerleri edinme düzeyleri (Erzincan Örneği). Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 39-56.
• Urhan, V. (2016). Siyaset felsefesinde adalet, eşitlik, özgürlük. kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 26, 103-119.
• Vahapoğlu, M. H. (1996). Yönetim ve azınlıklara bakış açısından Osmanlı devleti. Erdem, 8(22), 41-51.
• Yazar, T. (2012). Öğretmen adaylarının değerler hakkındaki görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 61-68.