SOCIAL AND POLITICAL FOUNDATIONS OF SPATIAL SEGREGATION IN CITIES: THE CASE OF ERZINCAN

Yıl 2023, Sayı: 44, 169 - 199, 31.08.2023

Akın Bakioğlu , Başak Titiz

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1287707

Öz

This study examines the social and political foundations of spatial segregation from the perspective of urban sociology in the case of Erzincan city. Using qualitative research methods, the study discusses the spatial differentiation in Erzincan on the axis of historical and current policies. In the process of spatial segregation of cities, groups excluded on the basis of ethnicity constitute the main component of urban poverty. The research reveals how inequalities deepened by urban transformations, which are a result of neoliberal urban policies, are linked to urban ethnicity and social exclusion, and how transnational migration policies shape the urban living space. Today, urban ethnicity is shaped by urban transformation policies, displacement, gentrification and migration policies. Inequality in the urban structure formed as a result of these policies is deepening and class differences accompanying ethno-cultural distinctions are becoming more apparent. The research, which moves from this framework, discusses the spatial, social and class situations of Alevis, Boshas, Meskhetian Turks and Afghans in urban life in the case of Erzincan city.

Anahtar Kelimeler

Alevis, Meskhetian Turks, Afghans, Boshas, Spatial Segregation.

KENTLERDE MEKÂNSAL AYRIŞMANIN SOSYAL VE SİYASAL TEMELLERİ: ERZİNCAN ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışma kent sosyolojisi perspektifinden mekânsal ayrışmanın sosyal ve siyasal temellerini Erzincan kenti örneğinde ele almaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden yararlanan araştırma, Erzincan’da ortaya çıkan mekânsal farklılaşmayı tarihsel ve güncel politikalar ekseninde tartışmaktadır. Kentlerin mekânsal ayrışma sürecinde etnisite temelli olarak dışlanan gruplar kent yoksulluğunun temel bileşenini oluşturmaktadır. Araştırma; neoliberal kent politikalarının bir sonucu olan kentsel dönüşümlerin derinleştirdiği eşitsizliklerin kentsel etnisite ve sosyal dışlama ile olan bağını ve ulusaşırı göç politikalarının kentsel yaşam alanını nasıl şekillendirdiğini ortaya koymaktadır. Günümüzde kentsel etnisite, kentsel dönüşüm politikaları, yerinden etme, soylulaştırma ve göç politikaları ile şekillenmektedir. Bu politikaların sonucu oluşan kentsel yapıdaki eşitsizlik derinleşmektedir ve etno-kültürel ayrımlara eşlik eden sınıfsal farklılıklar belirginleşmektedir. Bu çerçeveden hareket eden araştırma Erzincan kenti örneğinde Aleviler, Poşalar, Ahıska Türkleri ve Afganların kentsel yaşamdaki mekânsal, sosyal ve sınıfsal durumlarını tartışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aleviler, Ahıska Türkler, Afganlar, Poşalar, Mekansal Ayrışma.

Kaynakça

• Anadolu Ajansı. (2018). İki ailenin taşlı sopalı kavgası: 11 yaralı. Hürriyet. Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/iki-ailenin-tasli-sopali-kavgasi-11-yarali-41009299
• Anadolu Ajansı. (2020). Erzincan'da iki aile arasında kavga çıktı: 11 yaralı. TRT Haber. Erişim adresi: https://www.trthaber.com/haber/turkiye/erzincanda-iki-aile-arasinda-kavga-cikti-11-yarali-459516.html
• Angrosino, M. V. (2016). Naturalistic Observation: Taylor & Francis.
• Arpacı, M. (2020). Ulusaşırı Göç ve Toplumsal Cinsiyet: Erzincan’da Yaşayan Afgan Kadınlar Örneği. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 135-154. doi:https://doi.org/10.30561/sinopusd.709736
• Arpacı, M. ve Düzcan, E. (2017). Erzincan’daki Afgan Mültecilerin Sosyal Sorunları: Barınma, İşsizlik, Entegrasyon. Paper presented at the I. Ulsulararası Göç ve Mülteci Kongresi, Düzce. http://ugmk.duzce.edu.tr/Dokumanlar/ugmk/I.uluslararas%C4%B1_goc_multeci_kongresi.pdf
• Aydın, A. ve Ayvaz, Z. (2019). 1980 Darbesi Öncesi Erzincan’da Toplumsal Kaos: Erzincan Olayları. Paper presented at the Uluslararası Erzincan Tarihi Sempozyumu, Erzincan.
• Aydın, O. O. (2018). Göç Hareketlerinin Sosyal ve Ekonomik Etkilerinin Analizi: Erzincan İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan.
• Aydıngün, İ. (2017). Ukrayna’daki Ahıska Türkleri ve Türkiye’ye Iskânli Göçleri. Paper presented at the Uluslararasi Ahiska Türkleri Sempozyumu.
• Bauman, Z. (2009). Sosyolojik Düsünmek: Ayrıntı Yayınları.
• Canatan, K. (2023). Sokak ve İdeoloji: Türkiye’de Resmi İdeolojinin Sokak, Cadde, Bulvar ve Meydanlara Yansımaları. 5. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/izusbd/issue/54602/744166#article_cite
• Castells, M. (2017). Kent Sınıf İktidar (A. Türkün, Çev.). Ankara: Phoenix Yayınları.
• Cihan Haber Ajansı. (2015). Ahıska Türkleri, Erdoğan’ın talimatıyla Erzincan’a getirildi! Erişim adresi: https://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/ahiska-turkleri-erdoganin-talimatiyla-erzincana-getirildi-1018839/
• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2016). Ahıska Türklerinin İskanı. Erişim adresi: https://yapiisleri.csb.gov.tr/ahiska-turklerinin-iskani-haber-21449
• Darroch, A. G. ve Marston, W. G. (1971). The social class basis of ethnic residential segregation: The Canadian case. American Journal of Sociology, 77(3), 491-510.
• Duncan, O. D. ve Lieberson, S. (1959). Ethnic segregation and assimilation. American Journal of Sociology, 64(4), 364-374.
• Erzincan Valiliği. (2017). 4. Grup Ahıska Türkleri Erzincan’a Geldi. Erişim adresi: http://erzincan.gov.tr/4-grup-ahiska-turkleri-erzincana-geldi#:~:text=2015%20y%C4%B1l%C4%B1ndan%20itibaren%20Erzincan'a,ve%20k%C3%BClt%C3%BCrel%20anlamda%20%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fmalar%20s%C3%BCr%C3%BCyor.
• Gezgin, E. (2016). Damgalanan mekânda yaşam: bir kentin ötekisi olmak. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Gold, R. L. (1958). Roles in Sociological Field Observations. Social Forces, 36(3), 217-223. doi:10.2307/2573808
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2023a). Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyelilerin İllere Göre Dağılımı. Retrieved from Online: https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2023b). Uluslararası Koruma Başvurusu Yapan İlk 3 Uyruk. Erişim adresi: https://www.goc.gov.tr/uluslararasi-koruma-istatistikler
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2023c). Yıllara Göre Yakalanan Düzensiz Göçmenlerin Uyruk Dağılımları. Erişim adresi: https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler
• Harvey, D. (2002).Sınıfsal Yapı ve Mekânsal Farklılaşma Kuramı. B. Duru (Ed.), 20. yüzyıl kenti (s. 147-172). Ankara: İmge Yayınları.
• İhlas Haber Ajansı. (2012). Afgan Mülteciler Erzincan'da. Erişim adresi: https://www.haberler.com/yerel/afgan-multeciler-erzincan-da-3249932-haberi/
• İhlas Haber Ajansı. (2019). Erzincan'da büyük kavga: 20 gözaltı. Haberler.com. Erişim adresi: https://www.haberler.com/3-sayfa/erzincan-da-buyuk-kavga-20-gozalti-12695521-haberi/
• Jamshed, S. (2014). Qualitative research method-interviewing and observation. Journal of Basic and Clinical Pharmacy, 5(4), 87. doi:10.4103/0976-0105.141942
• Kolukırık, S. (2008). Türkiye’de Rom, Dom ve Lom Gruplarının Görünümü. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları(8), 145-154.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Sel Yayınları.
• Lofland, J. ve Lofland, L. H. (1995). Analyzing Social Settings: A Guide to Qualitative Observation and Analysis: Wadsworth.
• Massey, D. S. (1981). Social class and ethnic segregation: A reconsideration of methods and conclusions. American sociological review, 641-650.
• Mulhall, A. (2003). In the field: notes on observation in qualitative research. Journal of Advanced Nursing, 41(3), 306-313. doi:10.1046/j.1365-2648.2003.02514.x
• Özer, D. S. (2019). Ülke Dışından İskânlı Göçmen Statüsünde Türkiye'ye Getirilen Göçmenlerin Gündelik Yaşam Pratikleri: Erzincan Üzümlü'de Yaşayan Ahıska Türkleri Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Park, R. E. (2016).Şehir: Kent Ortamındaki İnsan Davranışlarının Araştırılması Üzerine Öneriler (P. K. Kayalıgil, Çev.). R. E. Park ve E. W. Burgess (Ed.), Şehir: Kent Ortamındaki İnsan Davranışlarının Araştırılması Üzerine Öneriler. Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Resmi Gazete. (2015, 17/05/2015). Bakanlar Kurulu Kararı. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/05/20150517-1.htm
• Sadaklıoğlu, H. (2019).Lom/“Poşa” Yurttaşların Gelir ve Tüketim Profilleri. H. Efe (Ed.), Erzincan’da Sosyal Damga, Kimlik ve Yoksulluk. Ankara: Siyasal Yayınları.
• Şentürk, Y. ve Yardımcı, S. (2010).Giriş: Neoliberal Pratiklere Karşı Kolektif Alan. Y. Şentürk ve S. Yardımcı (Ed.), Hacıyatmazı Devirmek İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Turan, S. ve Yalçiner Ercoşkun, Ö. (2017). Meydanlardaki İsim Değişikliklerinin Kent Belleğine Etkisi: Ankara Örneği. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi (MBUD), 2(1), 55-68. doi:10.30785/mbud.337234
• Wacquant, L. (2015). Kent Paryaları: İleri Marjinalliğin Karşılaştırmalı Sosyolojisi (M. Doğan, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Wacquant, L. (2016).Neoliberal Şehirde Marjinallik, Etnisite ve Cezalandırma: Analitik Bir Kartografya (S. Torlark, Çev.) Mekân Meselesi (s. 97-128). İstanbul: Tekin Yayınları.
• Yılgür, E. (2018). Bir Biyopolitik Süreç Olarak Mekansal Damgalama: Hacıhüsrev Örneği. METU Journal of the Faculty of Architecture, 35(1), 111-138. doi:10.4305/METU.JFA.2018.1.5