KONYA KONEVİ MAHALLESİNDE RUM VARLIKLARI (1924)

Yıl 2024, Sayı: 46, 431 - 460, 30.04.2024

Kürşat Kurtulgan

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1445131

Öz

Konya şehri göç konusunda talep gören şehirlerden bir tanesidir. Gerek ekonomik ve gerekse kültürel zenginliklerinin fazlalığı her dönemde rağbet görmesinin en büyük sebepleridir. Tarihinde ilk kez mübadele çerçevesinde bünyesinde bulunan binlerce Rum’un şehri terk etmek zorunda kaldığını görmekteyiz. Bu gidişler ticaret, zanaat ve sanayi alanlarında olumsuzluklara sebep olmuştur. Bu süreçte Konya ilinden de binlerce Rum göç etmiş ve yerlerine binlerce Müslüman Türk gelmiştir. Gelenler üretime dayalı iş kollarında çalıştıkları için yaşanan olumsuzluklar ve ekonomiye verilen zarar çok kısa bir sürede telafi edilebilmiştir.
Araştırmamız söz konusu dönemde Konya’dan gidenlerin geride bıraktıkları her türlü varlıkların kaydedildiği bir defter çerçevesinde şekillenmiştir. Günümüzde Konevi mahallesi sınırları içerisinde yer almakta olan Mamuriye, İstasyon, Akbaş, Beyhekim ve Dibekbaşı adları altında kaydedilen yerler ile sınırlandırılmıştır. Buralarda tespiti yapılan emvali metrukeler arasında 63 ev beş otel, dükkân, mağaza, kahvehane gibi birçok binanın olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Konevi, Mamuriye, İstasyon, Hane, Rum

Etik Beyan

etik beyana ihtiyaç yoktur

Destekleyen Kurum

yoktur

Teşekkür

teşekkürler

RUM (GREEK) PROPERTIES IN KONYA KONEVI NEIGHBORHOOD (1924)

Öz

Konya is one of the provinces that are in demand in terms of migration. Its economic and cultural richness is the biggest reason for its popularity in every period. For the first time in its history, thousands of Rums had to leave the city within the framework of population exchange. In fact, the departure of non-Muslims, who made significant contributions and gave direction to the Anatolian economy in the fields of trade, craft and industry, caused a gap economically and socially. In this process, thousands of Rums migrated from Konya, and thousands of Muslim Turks came. Since they worked in production-based business lines, the negativities experienced and the damage caused to the economy could be compensated in a very short time. Our research was shaped within the framework of a book, where all kinds of properties left behind by those who left Konya in the mentioned period, were recorded. It was limited to the places recorded under the names of Mamuriye, İstasyon, Akbaş, Beyhekim and Dibekbaşı which are today located within the borders of Konevi neighborhood. It was understood that there were many buildings such as 63 houses, five hotels, shops, stores and coffeehouses among the abandoned properties detected in these places

Anahtar Kelimeler

Konevi, Mamuriye, Station, Household, Greek, Housing, Muhajir.

Kaynakça

• Arıtan, Ö. (2008). “Modernleşme ve Cumhuriyetin İlk Kamusal Mekân Modelleri”, Mimarlık Dergisi, sayı 342, (http://www.mo.org.tr/mimarlikdergisi/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=353&RecID=1822)
• Aka, A.S. (2007). Konya Şehrinin Kuruluş ve Gelişimin Etkileyen Coğrafi Faktörler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi: DH. İ.U.M.E50/25.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi: Kod:271, Defter No: 25, Rumlara Ait Emval-i Metruke Defteri, İl: Konya, İlçe: Merkez, Tarih: 1924.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi: Tasnif Edilmemiş 39 Numaralı Muhacirine Verilen Ev Vesair Emvali Gösterir Defter.
• Çelik, A. (2019). “Konya’da Marunîlik ve Marunilerin Göçü”, Geçmişten Günümüze Göçler, Konya Kitabı XVII, II. Cilt, Editörler Alaaddin Aköz, Doğan Yörük, Haşim Karpuz, Konya Ticaret Odası Yayınları, Konya: 95-108.
• Dündar, B. (2019). “XIX. Yüzyılda Konya Mevlâna Caddesinin Fiziksel Yapısı ve Kullanımı”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• Erkal, M. (1991). “Arşın”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 3.Cilt.
• Faroqhi, S. (2009). Orta Halli Osmanlılar, (Çeviren: Hamit Çalışkan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. İleri Gazetesi, 22 Eylül 1923.
• Koyuncu, A. (2019). “Sığınmacılar ve Konya”, “Asylum Seekers And Konya”, Geçmişten Günümüze Göçler, Konya Kitabı XVII, II. Cilt, Editörler Alaaddin Aköz, Doğan Yörük, Haşim Karpuz, Konya Ticaret Odası Yayınları, Konya: 233-254.
• Kuban, D. (1968). “Anadolu-Türk Şehri Tarihi Gelişmesi, Sosyal ve Fiziki Özellikleri Üzerinde Bazı Gelişmeler”, Vakıflar Dergisi, VII. Cilt, İstanbul: 53-73.
• Kurtulgan, K. (2010). “Millî Mücadele Döneminde Azınlıkların Nüfus Hareketleri”, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 30: 25-39.
• Küçükdağ, Y. Arabacı. C. Yenice, M.S. (2020). “Tarihi Süreç İçinde Konya Şehrinin Fiziki Gelişimi”, Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 5, Konya: 1-38.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı 07.06.2013 tarih ve 1368 numaralı karar.
• Muşmal, H. (2006). “1640-1650 Yılları Arasında Konya’da Sosyal ve Ekonomik Hayata Dair Bazı Tespitler”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, no: 20: 201-232.
• Muşmal, H. (2008). “1867 Konya Çarşısı Yangını ve Etkileri Üzerine Bir İnceleme Denemesi”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 32, No 1: 97-116.
• Muşmal, H. Uslu, F. Çolak, F. (2016). “Osmanlı’nın Son Dönemlerinde Bazı Alman Seyyahlara göre Konya”, Seyahatnamelerde Konya, (Editör Ahmet Çaycı), Konya Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Konya: 213-265.
• Önge, M. (2018). “Tarihsel Süreçte Konya Kent Motfolojisinin Gelişimi” Türkiye Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı, II. Kentsel Morfoloji Sempozyumu, Konya: 455-468.
• Sözen, M. Dülgerler O.N. (1979). “Konya Evlerinden Örnekler”, O.D.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, Ankara: 79-100.
• Tapur, T. (2009). “Konya İlinde Kültür ve İnanç Turizmi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2/9: 473-493. URL 1- https://www.yenihaberden.com/konyada-mahalle-isimleri-degisti-iste-o-mahallelerin-yeni-isimleri-433467h.htm; https://www.merhabahaber.com/karatay-ve-meramda-mahalleler-birlestirildi-9223h.htm
• URL 2-https://kentrehberi.konya.bel.tr/#/rehber/
• URL 3-https://www.haritamap.com/mahalle/mamuriye-18795#google_vignette
• URL4- Kaynak: www.meram.wordpress.com; https://kulturenvanteri.com/tr/yer/augustus-oteli/#17.1/37.867321/32.477379
• URL 5- https://augustus-boutique-hotel-konya.bookeder.com/
• URL 6- https://www.facebook.com/SanatTarihiPlatformu/posts/883352342052818/
• URL 6- https://www.instagram.com/p/Cenn86vqKGe/
• URL 7- https://www.muhtelifmuzayede.com/urun/5039617/konia-otelcilik-konya-osmaniye-oteli-selcuk-palace-oteli-vatan-oteli-ve-tren
• URL 8-https://tr.pinterest.com/pin/448389706623855193/
• URL9-https://tr.pinterest.com/pin/41939840270100560/
• URL 10-https://tr.pinterest.com/pin/41939840267886000/
• Yılmaz, E. (2022). “Konya Atlı Tramvayı ve Kent İçi Ulaşıma Etkisi (1906-1914)”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 55:1-20.