1927 NÜFUS SAYIMINA GÖRE İÇEL VİLAYETİNİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ

Yıl 2024, Sayı: 46, 376 - 395, 30.04.2024

İbrahim Öztürk

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1452194

Öz

Türk Milleti, Trablusgarp Savaşı ile Milli Mücadele Dönemi’nin sonuna kadar aralıksız 11 yıl boyunca savaşmıştır. Balkan Savaşları sonrasında ise yaşanan göç hareketliliği Anadolu coğrafyasının demografik yapısında önemli değişimlere sebep olmuştur. Türk Milleti binlerce vatandaşını cephelerde kaybetmiş, binlerce vatandaşı da yaralanmıştır. Milli Mücadele’nin kazanılması ile birlikte başlayan inkılap hareketleri ve yeni kurulan Cumhuriyet idaresi geleceğe dair politikalarını belirleyebilmek, ulus-devlet inşasını sağlayabilmek, Türkiye’nin demografik gücünü etkin ve verimli kullanabilmek için Anadolu nüfusunun hem nicel hem de nitel özelliklerini belirlemeyi amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’nin ilk nüfus sayımı 28 Ekim 1927 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bu nüfus sayımında Anadolu halkının medeni halleri, maluliyet durumları, okuma yazma oranları, meslekleri, konuştukları ana dilleri gibi pek çok niteliği belirlenmiş olup bu durum 1927 Genel Nüfus Sayımının önemini artırmaktadır.
Bu çalışmada 1927 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İçel Vilayetinin nüfus özellikleri değerlendirilmiştir. Araştırmada İçel Vilayetinin 1927 yılı itibariyle sahip olduğu nüfusunun okuma yazma oranları, kadın erkek nüfusu, mesleki dağılımları, ana dilleri, medeni halleri, dini yapısı gibi sosyal, kültürel ve ekonomik özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma konusu hakkında Başbakanlık İstatistik Umum Müdürlüğü 1927 Yılı Umumu Nüfus Tahriri ve tetkik eserler taranarak, İçel Vilayetinin demografik özellikleri detaylandırılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İçel, Silifke, Mut, Gülnar, Anamur, Nüfus Sayımı

ACCORDING TO THE 1927 CENSUS, POPULATION CHARACTERISTICS OF İÇEL PROVINCE

Öz

The Turkish Nation fought for 11 years continuously between the Tripoli War and the end of the War of Independence. After the Balkan Wars, the migration movement caused significant changes in the demographic structure of Anatolia. The Turkish nation lost thousands of its citizens on the fronts and thousands more were wounded. The reform movements that began with the victory of the National Struggle and the newly established Republican administration aimed to determine both the quantitative and qualitative characteristics of the Anatolian population in order to determine future policies, to ensure nation-state building, and to
use Turkey's demographic power effectively and efficiently. For this purpose, Turkey's first census was conducted on October 28, 1927. In this census, many characteristics of the Anatolian population such as their marital status, disability status, literacy rates, occupations, and native languages were determined, which increases the importance of the 1927 General Population Census. In this study, the population characteristics of İçel Province were evaluated according to the results of the 1927 General Population Census. In the research, it was aimed to reveal the social, cultural and economic characteristics of the population of İçel Province as of 1927, such as
literacy rates, male and female population, occupational distribution, mother tongue, marital status, religious structure.

Anahtar Kelimeler

İçel, Silifke, Mut, Gülnar, Anamur, Population Census

Kaynakça

• Çanak, E. (2016). 1927 Nüfus Sayımına Göre Cebelibereket Vilayetinin Demografik Yapısı. Akademik Bakış Dergisi, (54), 95-107.
• Çanak, E.-Yeşil, A. (2015). Atatürk Döneminde Adana (Seyhan) Vilayetinin Demografik Yapısı. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (14), 101-128.
• Çelik, Ş. (1994). Osmanlı Taşra Teşkilatında İçel Sancağı (1500-1584). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çelik, Ş. (2000). İçel. Türk Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, 21, 450-455.
• Erdoğdu, M.A. (1992). Karaman Vilayetinin İdari Taksimatı. Osmanlı Araştırmaları, 12 (12), 425-430.
• Gazel, A. A. (2006). İçel Mutasarrıfı İbrahim Behçet Paşa’nın İçel Sancağı’na (Anamur, Gülnar, Ermenek, Gazipaşa) Dair Bir Raporu 1892. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 31, 119-133.
• Gazel, A. A. (2016). İçel Sancağı’nın Yönetim Merkezi Olmak İçin Kazalar Arasında Yaşanan Mücadele. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (56), 1215-1253.
• Gidirişlioğlu, K. (2021). Siyasi, İdari, Kültürel ve Ekonomik Alanda Silifke (1924-1933). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Kodal, T. (2009). Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Genel Nüfus Sayımında Çorum Vilayeti’nin Nüfus Özellikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 233-258.
• Nural, S. (2007). Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Silifke. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Oktay, S. (2019). Adana Vilayeti Salnamelerine Göre İçil (İçel) Livası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
• Sertel, S. (2014). 1927 Genel Nüfus Sayımı Sonuçlarına Göre Bitlis’in Nüfus Fonksiyonları. Turkish Studies, 9 (4), 1015-1034.
• Sertel, S. (2015). Cumhuriyet’in İlk Nüfus Sayımı Sonuçlarına Göre Malatya’da Nüfus. Akademik Bakış Dergisi. (48), 80-96.
• Son Teşkilat-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları (1928), Hilal Matbaası, İstanbul.
• T.C. Başvekalet İstatistik Umum Müdürlüğü (1929), 28 Teşrinievvel 1927 Umumi Nüfus Tahriri Fasikül III. Ankara.
• T.C. Başvekalet İstatistik Umum Müdürlüğü (1929). 28 Teşrinievvel 1927 Umumi Nüfus Tahriri Fasikül I. Ankara.
• Tamer, A.-Bozbeyoğlu, A. Ç. (2004). 1927 Nüfus Sayımının Türkiye’de Ulus Devlet İnşasındaki Yeri: Basında Yansımalar. Nüfusbilim Dergisi, 26, 73-88.