EL-EMİR ES-SAN‘ÂNÎ VE SUBULU’S-SELÂM’DAKİ ŞERH METODU

Yıl 2024, Sayı: 48, 305 - 336, 31.12.2024

Abdusselam Takdemir

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1594462

Öz

Hadislerin muhtevasının açıklanması, hükümlerinin ortaya çıkarılması ve belli bir zaman diliminde söylenen bir sözün sonraki asırlara ışık tutacak zenginlikte beyanı önemlidir. İslam dininin ikinci kaynağı olan hadis-i şeriflerin anlatmak istediği mananın anlaşılıp, amel edilmesine ve sonraki nesillere bu minvalde aktarılmasına köprü olan, hadislerin şerhlerini yapan eserler de önemli birer kaynaktır. Bu önemli vazifeyi üstlenen zatlardan birisi de es-San‘ânî (öl. 1182/1768)’dir. Hicrî 12. asırda yaşayan es-San‘ânî, İslâm âleminin çeşitli yerlerinde ilmî araştırmalarda bulunmuştur. Zaman içinde ulaşabildiği kadarıyla İslâm âleminin önde gelen birçok âliminden dersler almıştır. Bu minvalde birçok öğrenci yetiştirmiş ve pek çok eser de kaleme almıştır. Bu eserlerden biri de İbn Hacer (öl. 852/1448)’in “Bulûğu’l-Merâm” isimli eseri üzerine kaleme aldığı Subulu’s-Selâm Şerhu Bulûğu’l-Merâm adlı şerh eseridir. Ağırlıklı olarak şerhini ve şerhinde takip ettiği usûlünü çalışmamızın sınırları içerisinde tanıtacağız. Bu şerh eseri, âlimler tarafından kabul görmüş ve referans olarak kullanılmıştır. Bu şerhin günümüz akademik camia tarafından da tanınmasının faydalı olacağı kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler

es-San‘ânî, Bulûğu’l-Merâm, Subulu, Metot, Şerh

EL-EMIR ES-SAN'ÂNÎ AND SUBULU'S-SELÂM COMMENTARY METHOD

Öz

Explaining the content of hadiths, revealing their provisions and the rich declaration of a word said at a certain time period that will shed light on the following centuries, and most importantly, the works that make interpretations of hadiths, which are a bridge to understanding and acting on the meaning that the hadiths, the second source of the Islamic religion, want to tell and transmit to subsequent generations in this way, are important sources. One of the persons who has undertaken this important task is al-Amir as-San'ani (d.1182/1768). Who lived in the 12th century Hijri, as-San'ani conducted scientific research in various parts of the Islamic world and took lessons from many leading scholars of the Islamic world as far as he could reach for time. In this context, he has trained many students and he has written many works. One of these works is the commentary work titled Subulu's-Selâm Şerhu Bulûğu'l-Merâm, which she wrote on the work named "Bulûğu'l-Merâm" by İbn Hacer (d. 852/1448). We will mainly introduce her commentary and the method she followed in her commentary within the limits of our study. This commentary work has been accepted by scholars and used as a reference. We believe that it would be beneficial for the commentary to be recognized by today's academic community.

Anahtar Kelimeler

es-San, Bulûğu, Subulu, Method, Commentary

Kaynakça

• el-Yemânî, A. (1403). el-Musannef, Beyrut: el-Meclisü’l-ilmî.
• Koçkuzu, Ali Osman. (1992). “Bulûği’l-merâm”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 6:412-413. İstanbul: TDV yayınları.
• Hanbel, A. (2001). Müsned Ahmed b. Hanbel, Beyrut/Lübnan: Müessesetü’r-risâle.
• es-San’ânî, M. (t.y.a.) Subulu’s-selâm şerhu bulûğu’l-merâm, Riyad: Dâru’l-hadîs.
• es-San’ânî, M. (t.y.b.) el-İşaât fî Beyâni men Nuhiye ân Firakihi mine’l-Cemâ‘eti, el-Medinetü’l-Munevvere: Mektebetü’l-ilim ve’l-hikem.
• Baktır, Mustafa. (1995). “el-Emîr es-San’ânî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 11:144-45. İstanbul: TDV yayınları.
• el-Beyhakî, A. (2003.a.). es-Sünenü’l-kübrâ, Beyrut/Lübnan: Dâru’l-kutubi’l-’ilmiyye.
• el-Bağdâdî, İ. (t.y.). îdâhu'l-meknûn, Beyrut/Lübnan: Dâru ihyâi’t-turâsi'l-Arabi.
• el-Beyhakî, A. (2003.b.). Şu’abi’l-imân, Riyâd: Mektebetu’r-ruşd.
• el-Bezzâr, A. (2009). Musnedu’l-bezzâr-el-bahru’z-zehhâr, Medinetu’l-Munevvere: Mektebetu’l-’Ulûm ve’l-Hikem.
• el-Buhârî, M. (2001). el-Câmiu’s-sahîhu’l-muhtasar min umûri Rasûlillâhi sallallahu aleyhi ve sellem ve sünenihi ve eyyâmihi, Lübnan: Dâru tûku’n-necât.
• ed-Dârekutnî, A. (2004). Sünen ed-Dârekutnî, Beyrut/Lübnan: Muessesetu’r-risale.
• Ebî Dâvud, S. (t.y.). Sünen Ebî Dâvud, Beyrut: el-Mektebetü’l-’asriyye.
• Ebû Dâvud, S. (1999). Musnedu ebî Dâvud, Mısır: Dâru hicr.
• el‘Aşa, M. (1424). Divanu’l‘Aşâ’l-kebîr,. Lübnan/Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-’ilmiyye.
• el-Hâkim, M. (1990). el-Müstedrek ’ale’s-Sahîhayn. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-’ilmiyye.
• İbn Ebî Şeybe, A. (1988). Musannefu ibn ebî şeybe-el-Kitâbu’l-musannef fî’l-ehâdîsi ve’l-âsâr, Riyâd: el-Mektebetü’r-rüşd.
• İbn Hüzeyme, M. (2003). Sahîh İbn Huzeyme, Beyrut: el-Mektebetu’l-İslâmî.
• İbn Mâce, M. (t.y.) Sünen İbn Mâce, Beyrut: Dâru ihyâi’l-kutubi’l-arabî.
• el-Kettânî, A. (1982). Fehresu’l-fehâris ve’l-esbât ve mu’cemu’l-me’âcimi ve’l-meşyehât ve’l-muselselât, Beyrut: Dâru’l-ğarbi’l-islâmî.
• el-Kınvecî, M. (2002). Ebcedü'l-'ulûm, Beyrut/Lübnan: Dâru İbn Hazm.
• Müslim, E. (t.y.) el-Musnedu’s-Sahîhu’l-muhtasar bi nakli’l-’adli ’ani’l-’adli ilâ Rasulillahi sallallahu aleyhi ve sellem, Beyrut: Dâru ihyâi’t-turâsi’l-Arabî.
• en-Necdî, O. (1982). ’İnvânu’l-mecd fî târîhi Necd. Riyad: Dâru’l-melik Abdulaziz.
• Serkîs, Y. (1928). Mu'cemu'l-matbûâti'l-Arabiyye ve'l-Muarraba, Mısır: Matbûât Serkîs.
• eş-Şevkânî, M. (t.y.) el-Bedru’t-tali’ bi mehâsini men ba‘de karni’s-sabi’, Beyrut: Dâru’l-marife.
• et-Tâberânî, S. (1948). Musnedu’ş-şâmiyîn, Beyrut: Muessesetu’r-risale.
• et-Tâberânî, S. (1994). el-Mu’cemu’l-kebîr, Kahire: Mektebetu İbn Teymiyye.
• et-Tâberânî, S. (t.y). el-Mu’cemu’l-evsat, Kahire/Mısır: Dâru’l-harameyn.
• et-Tahâvî, A. (1994). Şerhu ma’âni’l-âsâr, Medinetu’l-munevvere: ’Alemu’l-kutub.
• et-Tirmizî, M. (1975). Sünenu’t-Tirmizî, Mısır: Şirketu mektebetu ve matbaatu mustafa el-bâbî el-hâlebî.
• ez-Ziriklî, H. (2002). el-A’lâm, Beyrut: Dâru’l-’ilim li’l-melâyînî.