Farklı Bitki Sıklıklarının Pamuğun Gossypium hirsutum L. Meyvelenme Bölgelerindeki Verim Dağılışı ve Lif Kalite Özelliklerine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 77 - 87, 01.12.2019

Vedat Beyyavaş Hasan Haliloğlu

Öz

Bu çalışma, farklı bitki sıklıklarının pamuğun Gossypium hirsutum L. meyvelenme bölgelerindeki kozaların verim dağılışı ve lif kalite özelliklerine etkisi belirlemek amacıyla Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma alanında yürütülmüştür. Stoneville-453 pamuk çeşidi bitki materyali olarak kullanılmıştır. Denemeler, 2006 ve 2007 yıllarında normal ekim zamanında 15 Mayıs , tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuştur. Bitki Sıklığı BS BS1: 70x5 cm, BS2: 70x20 cm, BS3: 35x5 cm olacak şekilde dizayn edilmiştir. Hasat döneminde her parselden alınan bitkilerin meyve dalları 3 bölgeye ayrılarak incelenmiştir B1:1-5 meyve dalı, B2: 6-10 meyve dalı, B3:11 ve üzeri meyve dalı . Araştırma sonucunda; her iki yılda da bölgelere göre en yüksek kütlü pamuk verimi ve lif verimi B2 meyvelenme bölgesi ve BS3*B2 interaksiyonundan, en yüksek koza kütlü pamuk ağırlığı B2 meyvelenme bölgesinden, en yüksek çırçır randımanı BS2 bitki sıklığından, en yüksek lif mukavemeti BS1 sıklığından ve BS3*B1 interaksiyonundan, en ince lifler ise BS3 bitki sıklığından elde edilmiştir. Bitki sıklığı ve bitki sıklığı*bölge interaksiyonlarının koza ağırlığı ve koza kütlü pamuk ağırlığına; bölgelerin ise çırçır randımanına herhangi bir etkisi bulunamamıştır. Bölgelere göre lif mukavemeti ve lif uzunluğu değerleri yıllara göre farklılık göstermiştir. Yapılacak olan ıslah çalışmalarında kütlü pamuk ve lif verimi bakımından bitkinin orta kısımlarındaki 6-10. meyve dalları kozaların seçilip üzerinde çalışılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Meyvelenme bölgesi, verim dağılışı, bitki sıklığı, meyve dalları, lif özellikleri

The Effect of Different Plant Densities on Yield Distribution and Fiber Quality Characteristics of Fruiting Positions on Cotton Gossypium hirsutum L.

Öz

This study was conducted to determine the effect of different plant densities on yield distribution and fiber quality characteristics of bolls in the fruiting positions of cotton Gossypium hirsutum L. at the trial site of Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, Harran University. Stoneville-453 cotton cultivar was used as plant material. Experiments were established in randomized complete block design at normal planting time May 15 in 2006 and 2007 years. Plant Densities PD was designed as PD1: 70x5 cm, PD2: 70x20 cm, PD3: 35x5 cm. During the harvest period, the sympodial branches of the plants taken from each plot were divided into 3 position FP1: 1-5 branches, FP2: 6-10 branches, FP3: 11 and above branches . As a result of the research; the highest seed cotton yield and lint yield of the region in both years from the P2 position and PD3*FP2 interaction, the highest boll seed cotton weight from the B2 region, the highest ginning outturn from the PD2 plant density, the highest fiber strength PD1 density and PD3*FP1 interaction and the fiber fineness were obtained from PD3 plant density. Plant densities and plant densities*position interaction had no effect on boll weight and boll seed cotton weight. Fiber strength and fiber length values differed according to fruiting positions. In the breeding studies, it was concluded that the bolls in the middle parts of the plant 6-10th sympodial branches should be selected and studied on in terms of seed cotton yield and lint yield

Anahtar Kelimeler

Fruiting positions, yield distribution, plant density, sympodial branches, fiber properties

Kaynakça

• Anjum R., Soomro A., Chang M., 2001, Effect of fruiting positions on yield in American cotton, Pak. J. Biol. Sci. 4: 960- 962, 2001.
• Anonim, 2007a, GAP Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Laboratuar Kayıtları, Şanlıurfa.
• Anonim, 2007b, Şanlıurfa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü İklim Veri Değerleri, Şanlıurfa.
• Bednarz, C.W., Bridges., D. C., Brown., S. M., 2000, Analysis of cotton yield stability across population densities, Agronomy Journal, 92: 128-135.
• Bradow, J. M., Bauer, P. J., Hinojosa, O., Sassenrath-Cole, G. 1997, Quantitation of cotton fibre-quality variations arising from boll and plant growth environments, Europe Journal Agronomy, 6: 191-204.
• Braunack, M. V., 2013, Cotton farming systems in Australia: Factors contributing to changed yield and fibre quality. Crop and Pasture Science: 64 (8): 834-844.
• Caulhoun, D. S., Bowman, D. T., May, O. L., 1997, Pedigress of upland and pima cotton cultivars released between 1970 and 1995. Division of Agriculture, Foresty and Veterinary, Medicine Communications, Mississipi State University. U.S.A.
• Constable, G. A.,1991, Mapping the production and survival of fruit on field-grown cotton. Agron. J. 83: 374-378.
• Çopur, O., 1999, Harran ovası koşullarında farklı ekim zamanlarının, pamukta (G. hirsutum L.) çiçeklenme, verim, verim unsurları ve erkencilik kriterlerine etkisi üzerinde bir araştırma, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Davidonis, G.H., Johnson, A.S., Landivar, J.A., Fernandez, C.J., 2004, Cotton fiber quality is related to boll location and planting date, Crop Science, 96: 42-47.
• Feng, L., Bufon, V. B, Mills, C. I., Hequet, E., Bordovsky, J. P., Keeling, W., Boman, R., Bednarz, C. W., 2010, Effects of irrigation and plant density on cotton within-boll yield components, Agronomy Journal, 102: 1032-1036.
• Feng, L., Bufon, V. B., Mills, C. I., Hequet, E., Bordovsky, J. P., Keeling, W., Boman, R., Bednarz, C. W., 2011, Effects of irrigation, cultivar, and plant density on cotton within- boll fiber quality, Agronomy Journal, 103: 297-303.
• Haliloğlu, H., 1999, Harran ovası koşullarında farklı azot dozlarının, pamukta (G. hirsutum L.) çiçeklenme, meyvelenme düzenine, verim, verim unsurlarına etkisi üzerine bir araştırma, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Harem, E., 2010, Türkiye’de Tescil edilen pamuk çeşitleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü GAP Toprak-Su Kaynakları ve Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No:165. Şanlıurfa, Türkiye.
• Heitholt, J. J., 1993, Cotton boll retention and its relationship to lint yield, Crop Science, 33 (3): 486-490.
• Jenkins, J. N., McCarty J., Parrott, W., 1990a, Efectiveness of fruiting sites in cotton: Yield. Crop Science, 30 (2): 365-369.
• Jenkins, J. N., McCarty J., Parrott, W., 1990b, Fruiting efficiency in cotton: Boll size and boll set percentage, Crop Science, 30 (4): 857-860.
• Jones, M.A., Wells, R., 1997, Dry matter allocation and fruiting patterns of cotton grown at two divergent plant populations, Crop Science, 37 (3): 797-802.
• Jones, M. A., Wells, R., 1998, Fiber yield and quality of cotton grown at two divergent population densities, Crop Science, 38 (5): 1190-1195.
• Kerby, T. A., Hake, K., 1996, Cotton production manual. Publication 3352. University of California, Division of Agricultural and Natural Resources, Pp: 335-341.
• Kerby, T. A., Ruppenicker., 1989, Node and fruting branch position effects on fiber and seed quality characteristics, In J.M. Brown (ed.), Proc. Beltwide Cotton Prod. Res.Conf., Nashwille, Tenn., Jan.2-7, 1989 pp.98-100. Memphis, Tenn.: National Cotton Council of America.
• Kıllı, F., 2005, Effect of early, normal and late planting dates on yield components of two cotton cultivars under irrigated conditions of Turkey, Innovative Scientific Information& Services Network Bioscience Research, 2 (1): 38-42.
• Ma, Y., Wang, Y., Liu J., Lv, F., Chen, J., Zhou, Z., 2014, The effects of fruiting positions on cellulose synthesis and sucrose metabolism during cotton (Gossypium hirsutum L.) fiber development, PLoS ONE 9 (2): e89476. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0089476
• Mao, L., Zhang, L., Evers, J.B., Werf, W., Liu, S., Zhang, S., Wang, B., Li, Z., 2015, Yield components and quality of intercropped cotton in response to mepiquat chloride and plant density, Field Crops Research, 179 (2015): 63-71.
• Oosterhuis, D. M., 1990, Growth and development of a cotton plant. In: Miley W.N., Oosterhuis D. M. (ed.): Nitrogen Nutrition of Cotton: Practical Issues. Pp. 1-24. ASA, Madison 1990.
• Özdemir, M., 2007, Buğday sonrası ikinci ürün pamuk (G. hirsutum L.) üretiminde ekim sıklığının verim ve lif teknolojik özelliklere etkisi, KSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, 45s.
• Özkan, İ., Kaynak, M. A., 2009, Farklı pamuk (G. hirsutum L.) çeşitlerinde meyve dallarının, verim, verim unsurlarının ve lif kalite özelliklerine etkisinin saptanması, ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (2): 47-55.
• Ren, X., Zhang, L., Du, M., Evers, J. B., Werf, W., Tian, X., Li, Z., 2013, Managing mepiquat chloride and plant density for optimal yield and quality of cotton, Field Crops Research, 149 (2013): 1-10
• Smith, C. W., Waddle, B. A., Ramey, H. H. Jr., 1979, Plant spacings with irrigated cotton, Argonomy Journal, 71: 858-860. doi:10.2134/agronj1979.00021962007100050035x
• Snowden, C., Ritchie, G., Cave, J., Keeling, W., Rajan, N., 2013, Multiple irrigation levels affect boll distribution, yield, and fiber micronaire in cotton, Agronomy Journal, 105 (6): 1536- 1544. doi:10.2134/agronj2013.0084
• Yang, G. Z., Luo, X. J., Nie, Y. C, Zhang, X. L., 2014, Effects of plant density on yield and canopy micro environment in hybrid cotton, Journal of Integrative Agriculture, 13 (10): 2154-2163.
• Zhao, W., Wang, Y., Shu, H., Li, J., Zhou, Z., 2012, Sowing date and boll position affected boll weight, fiber quality and fiber physiological parameters in two cotton (Gossypium hirsutum L.) cultivars, African Journal of Agricultural Research. 7 (45): 6073-6081.
• Zhi, X., Han, Y., Li, Y., Wang, G., Du, W., Li, X., Mao, S., Feng, Lu., 2016, Effect of plant density on cotton yield compenents and quality, Journal of Integrative Agriculture. 15 (7):1469-1479.