Arap Baharı’nın Türkiye İle Ortadoğu Devletleri Arasındaki Ekonomik İlişkilere Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 10 - 36, 01.06.2020

Fatih Musab Yılmaz

Öz

2010 yılında domino etkisiyle birçok Arap ülkesinde meydana gelen protesto ve toplumsal hareket, Arap Baharı olarak adlandırılmaktadır. Arap Baharı’nın hem Baharı yaşayan hem de çevre ülkelerde ekonomik, siyasi ve sosyal etkileri olmuştur. Arap Baharının yaşandığı ülkeler ile yakın ilişkisi olan Türkiye’de bu süreçten ekonomik anlamda etkilenmiştir. Çalışmada, Arap Baharı sürecinde Arap Baharını yaşayan ülkelerden Mısır, Libya, Tunus ve Suriye’nin Türkiye ile olan ticari ilişkilerini ve sürecin Türk ekonomisine etkileri analiz edilecektir. Yaşanan gelişmelerin ülke ekonomilerine avantajları ve dezavantajları tablolar halinde anlatılmaya çalışılmıştır. Yaşanan gelişmelerin temelinde ekonomik etkenlerin olduğu bilinmiş olsa da buna rağmen etkili bir önlem alınamamış ve üstesinden gelinememiştir. Özellikler ülkemizin içinde bulunduğu Ortadoğu coğrafyasında ekonomik ilişkilerimizin fazla geliştiği ülkelerde bu süreçlerin görülmesi ülke ekonomimizide olumsuz etkilemiştir. Arap Baharı olarak adlandırılan süreç birçok olumlu beklenti sonucu yapılırken bu işin sonucunda önüne geçilemeyecek hal almış ve ülke hükümetleri birer birer devrilmiş Ortadoğu’da Büyük bir ekonomik bunalımın içine girilmiştir. Sonuçları halen günüme kadar devam eden süreç ülkelerin ekonomik istikrarsızlaşma batağına saplanmasıyla halen devam etmekte ve Ortadoğu da ticaret bitme aşamasına gelmiştir. Ticaretin Ortadoğu da bitme aşamasına gelmesi ülkeleri farklı ticaret alanlarına yöneltmiş ve sonucunda ülkelerin ticaret hacimleri tablolar yardımıyla oluşturulan istatistlikler sonucundan da anlaşılacağı üzere bitme aşamasına gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arap Baharı, Göç

Kaynakça

• AKBAŞ,Z.,ARSLAN DÜZGÜN,Z.(2012),Libya’daki Arap Baharına Yönelik Türk Dış Politikasına Konstrüktivist Bir Yaklaşım, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi,Cilt:8,Yıl:8,Sayı:2.
• AKCAN, A.T.(2018),Türkiye İşgücü Piyasasında Suriyeli Sığınmacıların Yeri ve Etkileri, Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt:8,Sayı:2.
• AKKÖZ ÇEVİK, S.(2016),Suriye’den Türkiye’ye Göçün Etkileri, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi,5/2.
• AKTAŞ, M.(2018), Türkiye’deki Suriyeliler: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:42.
• Arap Baharı Yaşayan Bazı Ülkelerden Gelen Turist Sayısı, 25.03.2018, tarihinde, Türkiye İstatistik Kurumu Resmi İnternet: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1072 adresinden alındı.
• BİNGÖL, O.(2013),Arap Baharı ve Ortadoğu : Çok Eksenli Güç Mücadelesinde Denge Arayışları, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi,XIII/2.
• BUZKIRAN,D.,KUTBAY,H.(2013), Arap Baharının Türkiye’ye Olan Ekonomik ve Sosyal Etkileri, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt:5, No:1.
• CANYURT, D.(2015),Suriye Gelişmeleri sonrası Suriyeli Mülteciler: Türkiye’de Riskler, Akademik Bakış Dergisi,Sayı:48,Mart-Nisan 2015.
• ÇAKI, F.(2011), Arap Baharı: İslam Üzerine Söylemsel Dönüşümün Habercisi mi?, Dergipark Akademik dergisi, Cilt:6,Sayı:2.
• ÇELİK,A.H.(2015),Buazizi’den Rabia’ya, Trablus’tan Şam’a Arap Baharının Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme, Akademik Yaklaşımlar Dergisi,Cilt:6,Sayı:2.
• DEMİRTAŞ, E.(2014),Ortadoğu’da Devlet ve İktidar Otoriter Rejimler Üzerine Bir İnceleme, İstanbul: Metis Yayınları.
• DİRİÖZ, A.O.(2012),Libya’daki Politik Dönüşümün Sorunları ve Fırsatları, Ortadoğu Analiz Dergisi, Cilt:4,Sayı:38.
• DOĞAN, G., DURGUN, B.(2012), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2012/1,Sayı:15.
• EFEGİL, E.(2013), Ortadoğu’daki Gelişmelerin Analizi: Libya, Tunus, Bahreyn, Mısır ve Suriye, Ortadoğu Analiz, Cilt:5,Sayı:59.
• ERDURMAZ, S.(2012),Libya Arap Baharının Solan Yüzü, Ankara: Berikan Yayınevi.
• FIRAT M.,KÜRKÇÜOĞLU Ö.(2009),”1919-1923:Kurtuluş Yılları Orta Doğu’yla İlişkiler,” Baskın Oran(Ed.),Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular,Belgeler,Yorumlar,Cilt:1,15.Baskı,İstanbul:İletişim Yayınları
• Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyelilerin Bazı İllere Göre Dağılımı, 21.03.2019, tarihinde, T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Resmi İnternet: http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713 adresinden alındı.
• GÖZEN, R.(2011),Türkiye ve Arap Baharı: Değişimi Açıklamak ve Anlamak, Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:2.
• HACIOĞLU,N.,SAYLAN,U.(2014),Arap Baharının Turizme Yansımaları: Arap Ülkeleri ve Türkiye, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,Cilt:17,Sayı:32.
• KARADENİZ,M.,PAKSOY,S.(2016),Kilis’te Çalışan Suriyeli Sığınmacıların Sosyo-Ekonomik Yapısı Üzerine Bir Araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,Cilt:15,Sayı:58.
• KARASU, M.A(2018),”Türkiye’ye Yönelik Dış Göçler, Suriyeli Sığınmacı Göçü ve etkileri,” Elif Karakurt, Tosun, Sema Ay, Hilal Yıldırır Keser (Ed.),Paradoks Ekonomi, sosyoloji ve Politika Dergisi, Cilt:14,Sayı:1.
• KHALAF S.,ILGAR R.(2017),Suriyeli Mülteciler ve Türkiye’de Mülteci Sorunu, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Cilt: 2,Sayı: 2.
• KIŞLAKÇI, T.(2013),Arap Baharı, İstanbul: Mana Yayınları.
• KOCADAŞ, B.(2018),Suriyeli Sığınmacılar ve Çalışma Hayatı: Sorunlar, Tespitler ve Öneriler, Sosyolojik Düşün, Cilt:3,Sayı:1-2
• KULOĞLU, A.(2011),Libya Harekatı, Gelişmeler ve Türkiye, Ortadoğu Analiz, Cilt:3,Sayı:28.
• KÜRKÇÜOĞLU, Ö, Türkiye’nin Arap Orta Doğusu’na Karşı Politikası(1945-1970),Ankara: Barış Kitap Yayınları.
• MAHALLİ, H.(2017), Al Sana Bahar, İstanbul: Destek Yayınları.
• OĞUZLU, T.(2011), Arap Baharı ve Yansımaları, Ortadoğu Analiz, Cilt:3,Sayı:36.
• ÖZDEMİR, E.(2017),Suriyeli Mülteciler Krizinin Türkiye’ye Etkileri, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, Cilt:1,Sayı:3.
• ÖZDEMİR, E.(2017),Suriyeli Mültecilerin Türkiye’deki Algıları, Savunma Bilimleri Dergisi, Cilt:16,Sayı:1.
• ÖZTÜRK,S.,ÇOLTU,S.(2018),Suriyeli Mültecilerin Türkiye Ekonomisine Etkileri, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi,Cilt:7,Sayı:13.
• SAMBUR, B.(2016),”Türkiye’nin Suriye Politikası: Demokratik Reformlardan Esad’sız Suriye’ye, Rojava’dan Kuzey Suriye’ye,” Nezir Akyeşilmen, Önder A.Afşar (Ed.),Suriye’de Barışın İmkanları Çatışma Analizine Alternatif Bir Bakış, Ankara :Orion Kitabevi.
• SİNKAYA, B.(2011),Geçmişten Günümüze Türkiye’nin Ortadoğu Politikası ve Batı Etkisi, Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:1,Sayı:1.
• ŞAHİN,M.,UYSALŞAHİN,Ö.(2014),Arap Baharı’nın Türkiye Ekonomisine Etkileri, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Sayı:23.
• ŞULUL, C.(2015),Arap Devrimlerinin Geleceği, Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:2,Sayı:4.
• TANRIVERDİ, N.(2011),Kaddafi Sonrası Libya ve Demokratikleşme Sorunu, Ortadoğu Analiz, Cilt:3,Sayı:35.
• TUYGAN, A.(2011),Arap Baharı ve Libya Örneği, Dergipark Akademik dergisi, Cilt:35,Sayı:272.
• Türkiye-Libya Dış Ticaret Değerleri, 25.03.2019, tarihinde, Türkiye İstatistik Kurumu Resmi İnternet: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046 adresinden alındı.
• Türkiye-Mısır Dış Ticaret Değerleri, 25.03.2019, tarihinde, Türkiye İstatistik Kurumu Resmi İnternet: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046 adresinden alındı.
• Türkiye-Suriye Dış Ticaret Değerleri, 25.03.2019, tarihinde, Türkiye İstatistik Kurumu Resmi İnternet: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046 adresinden alındı.
• Türkiye-Tunus Dış Ticaret Değerleri, 25.03.2019, tarihinde, Türkiye İstatistik Kurumu Resmi İnternet: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046 adresinden alındı.
• ÜNAL, M.C.(2017),’Arap Baharı’ Sonrası Avrupa Komşuluk Politikasının Geleceği, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt:16,No:2.
• YALÇINKAYA,N.,YALÇINKAYA,H.(2017), Arap Baharı’nın Türkiye-Suriye Üzerine Sosyo-Ekonomik Yansımaları, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl:5,Sayı:43.
• Yıllara Göre Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyeliler, 21.03.2019, tarihinde, T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Resmi İnternet: http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713 adresinden alındı.
• YILMAZ ŞAHİN,T.(2017),”Soğuk Savaş Sonrası Arap Orta Doğu’sunun Siyasi Tarihi,” Sertif Demir, Oktay Bingöl (Ed.),Yeni Orta Doğu Aktörler Dinamikler ve Denge Arayışları (109-116), Ankara: Barış Kitap Yayınları.
• YILMAZ ŞAHİN,T.,ATAŞ,A.(2019),”Ortadoğu’daki Sorunlar Bağlamında Türk-Amerikan İlişkileri,” Sertif Demir, Ayça Eminoğlu(Ed.),Türk Amerikan İlişkileri İki Yüzyıllık Süreç ve Ötesi (458-460), Ankara: Barış Kitap Yayınları.
• YILMAZ, M.E.(2012), Kaddafi Sonrası Libya’da Siyasal Dönüşüm, Akademik Orta doğu, Cilt 7, Sayı 1.