Lise Öğretmenlerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 52 - 65, 01.06.2022

Fatma Hümeyra Yücel

Öz

Bu araştırmanın amacı; lise öğretmenlerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin bazı değişkenlere göre değişip değişmediğinin incelenmesidir. Araştırmada, ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kırşehir il merkezine bağlı olan ve Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde görev yapmakta olan 315 lise öğretmeni oluşturmaktadır. Verilerin toplanması için “Kişisel Bilgiler” ve “Finansal Okuryazarlık” şeklinde iki bölüm oluşturulmuş, öğretmenlerin finansal okuryazarlıklarının belirlenmesi amacı ile “Finansal Okuryazarlık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçek, 4 alt boyut ve 33 maddelik soru havuzunu içermektedir. Araştırma bulgularına göre; lise öğretmenlerinin finansal okuryazarlıklarının cinsiyet, medeni durum, eğitim ve gelir düzeylerinden etkilenmediği, yaş ve mesleki branşlarından ise etkilendiği belirlenmiştir. Ek olarak, öğretmenlerin finansal okuryazarlıklarını arttırmalarının temel yaşam seviyelerini geliştirmelerine neden olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal okuryazarlık, finansal bilgi, finansal davranış

Investigation of Financial Literacy Levels of High School Teachers According to Some Variables

Öz

Bu araştırmanın amacı; lise öğretmenlerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin bazı değişkenlere göre değişip değişmediğinin incelenmesidir. Araştırmada, ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kırşehir il merkezine bağlı olan ve Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde görev yapmakta olan 315 lise öğretmeni oluşturmaktadır. Verilerin toplanması için “Kişisel Bilgiler” ve “Finansal Okuryazarlık” şeklinde iki bölüm oluşturulmuş, öğretmenlerin finansal okuryazarlıklarının belirlenmesi amacı ile “Finansal Okuryazarlık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçek, 4 alt boyut ve 33 maddelik soru havuzunu içermektedir. Araştırma bulgularına göre; lise öğretmenlerinin finansal okuryazarlıklarının cinsiyet, medeni durum, eğitim ve gelir düzeylerinden etkilenmediği, yaş ve mesleki branşlarından ise etkilendiği belirlenmiştir. Ek olarak, öğretmenlerin finansal okuryazarlıklarını arttırmalarının temel yaşam seviyelerini geliştirmelerine neden olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal okuryazarlık, finansal bilgi, finansal davranış

Kaynakça

• Alkaya, A., & Yağlı, İ. (2015). Finansal okuryazarlık-finansal Bilgi, davranış ve tutum: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi İİBF öğrencileri üzerine bir uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40), 585-599.
• Ansong, A., & Gyansare, M. A. (2012). Determinants of University working-students’ financial literacy at the University of Cape Coast, Ghana. International Journal of Business and Management. 7(9), 126-133.
• Barış, S. (2016). Finansal okuryazarlık ve bütçeleme davranışı: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. TESAM Akademi Dergisi,3(2), 13-38.
• Barmaki, N. (2015). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma: Hacettepe Üniversitesi örneği. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Biçer, E. B., & Altan, F. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık ile ilgili tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Aralık. 20(4), 1501-1517.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. U., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A.
• Chen, H., & Volpe, R. P. (1998). An analiysis of personel personel financial literacy among college students. Financial Services Review, 7(2), 107-128.
• Coşkun, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal davranış ve tutumlarının belirlenmesi: Finansal okuryazarlık algıları üzerine bir araştırma. İnsan ve Toplumbilimleri Dergisi, 5(7), 2247-2258.
• Cude, B., Lyons, A.C. & Lawrence, F.C. (2006). College students and financial literacy: What they know and what we need to learn. Proceedings of the Eastern Family Economics and Resource Management Association, 102-109.
• Çam, A. V., & Barut, A. (2015). Finansal okuryazarlık düzeyi ve davranışları: Gümüşhane Üniversitesi önlisans öğrencileri üzerinde bir araştırma. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 4(7), 63-72.
• Elmas, B. & Yılmaz, H. (2016). Finansal okuryazarlık: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencileri üzerine bir çalışma. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 115-140.
• Ergün, B., Şahin, A. & Ergin, E. (2014). Finansal okuryazarlık: İşletme bölümü öğrencileri üzerine bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(34), 847-864.
• Fatoki, O. (2014). The financial literacy of non-business university students in South Africa. International Journal of Education and Science, 7(2), 261-267.
• Fettahoğlu, S. (2015,Temmuz). Hane halkının finans eğitimi ve finansal okuryazarlık düzeyleri üzerine Kocaeli’nde bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 101-115.
• Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (2017). https://www.paradurumu.com/butce/foder-ve-visa-turkiyenin-finansal-okuryazarlik-haritasini-cikardi-haberi-3629 bağlantı adresinden 03.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Gerek, S., & Kurt, A. A. (2011). Ekonomi okuryazarlığı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 59-73.
• Gökmen, H. (2012). Finansal okuryazarlık. İstanbul: Hiperlink.
• Gutnu, M. M., & Cihangir, M. (2015). Finansal okuryazarlık: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi personeli üzerinde bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(10), 415-424.
• Hilgert, M. A., & Hogarth, J. M. (2003). Household financial management: The connection between knowledge and behaviour. Federal Reserve Bulletin. 89. 309-322.
• Homan, H. S. (2015, ?). Comparative study of student financial literacy and ıts demographic factor. First International Conference on Economics and Banking (ICEB-15), Atlantis Press.106-111.
• https://www.teb.com.tr/upload/PDF/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/foe_endeks_rapor_2013.pdf bağlantı adresinden 05.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Mandell, L. (2006, Ağustos). Financial Literacy: If It’s so Important , Why Isn’t it Improving ? Networks Financial Institute Policy Brief. Page 11.
• Kaderli, Y., Gümüş, U.T., & Danışman, E. (2016). Finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Türk Silahlı Kuvvetleri emekli personeli üzerinde bir araştırma. Finans ve Bankacılık Çalışmaları Dergisi, 5(5), 52-70.
• Kılıç, Y., Ata, H.A., & Seyrek, İ. H. (2015). Finansal okuryazarlık: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 22, 129-150.
• Korkmaz, S.S. (2016). Finansal tüketicilerin finansal okuryazarlık tutum ve davranış düzeylerinin ölçülmesi: Giresun ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Krizek, T. J., & Hradil, I. (2012). Standart in financial literacy for university students : Metodology and empirical evidence. International Journal of Business and Social Research, 2(7), 21-32.
• Lusardi, A. (2008). Financial literacy: An essential tool for informed consumer choice? National Bureau of Economic Research, NBER Working Paper No. 14084, 1-30.
• Lusardi, A., Mitchell, O. S., & Curto, V. (2010). Financial literacy amoung the young. Journal of Consumer Affairs, 44(2), 358-380.
• Mercan, N., Oyur, E., Altınay, A., & Aksanyar,Y. (2012). Ekonomi okuryazarlığına yönelik ampirik bir araştırma. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 4(2), 109-118.
• Nicolini, G., Cude, B.J., & Chatterjee, S. (2013). Financial literacy: A comparative study across four countries. International Journal of Consumer Studies, 37(6), 689-705.
• Organisation for Economic Co-operationand Development. (2016). https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/temel-bir-yasam-becerisi-finansal-okuryazarlik bağlantı adresinden 05.03.2022 tarihinde erişilmiştir. Organisation for Economic Co-operationand Development. (2020). Launch of the OECD/INFE 2020 International Survey of Adult Financial Literacy. 5 Mart 2022 tarihinde https://www.oecd.org/financial/education/oecd-infe-2020-international-survey-of-adult-financial-literacy-presentations.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Organisation for Economic Co-operationand Development. (2012). PISA 2012 results: Students and money: Financial literacy skills for the 21st century (Volume VI). PISA, OECD Publishing. Özdemir, A., Temizel, F., Sönmez, H., & Er, F. (2015). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlığı: Anadolu Üniversitesi Türkiye için bir vaka çalışması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24), s.97.
• Öztürk, E., & Demir, Y. (2015,Ekim). Finansal okuryazarlık ve para yönetimi: Süleyman Demirel Üniversitesi akademik personel üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi. s.113.
• Remund, D.L. (2010). Financial literacy explicated: The case for a clearer defination in an increaseaingly complex economy. The Journal of Consumer Affairs, 44(2), s. 279
• Rodrigues, C.S., Vievira, F.D., Amaral, A., & Martins, F.V. (2012). Financial Literacy of University Students. http//:hdl.handle.net/1822/21813.
• Sermaye Piyasası Kurulu (2012). https://www.spk.gov.tr/Duyuru/Dosya/20121116/0 bağlantı adresinden 04.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Sermaye Piyasası Kurulu (2014). https://www.spk.gov.tr/Sayfa/Dosya/1076 bağlantı adresinden 05.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Temizel, F. (2010). Mavi yakalılarda finansal okuryazarlık. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• Tuna, G., & Ulu, M.O. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: İşletme bölümü öğrencileri üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16, 128-141.
• Türkiye Ekonomi Bankası (2016). www.teb.com.tr adresinden alınmıştır. PDF/upload/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/2016_finansal_okuryazarlik_ve_endeksi_raporu.pdf bağlantı adresinden 02.03.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Wagland, S.P. & Taylor, S. (2009). When it comes to financal literacy, is gender really in issue? Australasian Accounting Business and Finance Journal, 3(1), 13-25.
• Worthington, A.C. (2006). Predicting financial literacy in Australia. Financial Services Review, 15(1), 59-79.